Τέλος τοπικής ανάπτυξης: Ο νέος δημοτικός «ΕΝΦΙΑ» που διπλασιάζει ή τριπλασιάζει την επιβάρυνση

Το υπουργείο Εσωτερικών προωθεί ένα νέο Τέλος Τοπικής Ανάπτυξης (ΤΤΑ), το οποίο αναμένεται να αντικαταστήσει από την 1η Ιανουαρίου 2027 το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) και τον Φόρο Ηλεκτροδοτούμενων Χώρων (ΦΗΧ). Αυτή η αλλαγή εκτιμάται ότι θα διπλασιάσει ή και θα τριπλασιάσει τη συνολική επιβάρυνση για τους ιδιοκτήτες ακινήτων, καθώς το νέο τέλος θα βαρύνει αποκλειστικά τους ίδιους.

Η εισαγωγή του προτεινόμενου Τέλους Τοπικής Ανάπτυξης (ΤΤΑ) αποτελεί μια σημαντική θεσμική μεταρρύθμιση στον τρόπο φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της προσπάθειας για ενίσχυση της οικονομικής αυτονομίας των δήμων και αναδιάρθρωση των εσόδων τους, ενοποιώντας δύο υφιστάμενες, κατακερματισμένες εισφορές σε έναν ενιαίο μηχανισμό.

Ο νέος δημοτικός «ΕΝΦΙΑ» και η αντικατάσταση των υφιστάμενων τελών

Το σχέδιο για τον νέο Κώδικα Αυτοδιοίκησης, που έχει συνταχθεί από το υπουργείο Εσωτερικών και έχει ήδη αποσταλεί στην ΚΕΔΕ, προβλέπει την καθιέρωση του Τέλους Τοπικής Ανάπτυξης (ΤΤΑ). Το νέο αυτό τέλος θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2027, αντικαθιστώντας πλήρως το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) και τον Φόρο Ηλεκτροδοτούμενων Χώρων (ΦΗΧ). Ο συντελεστής του ΤΤΑ θα κυμαίνεται από 0,8 έως 1 τοις χιλίοις, γεγονός που μεταφράζεται σε μεσοσταθμική αύξηση της τάξης του τριπλάσιου του ισχύοντος ΤΑΠ.

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η συνολική οικονομική επιβάρυνση για τους ιδιοκτήτες ακινήτων αναμένεται να διπλασιαστεί ή και να τριπλασιαστεί. Η αύξηση αυτή οφείλεται στο ότι το νέο ΤΤΑ θα βαρύνει αποκλειστικά τους ίδιους τους ιδιοκτήτες, σε αντίθεση με τον ΦΗΧ που επιβάρυνε τους χρήστες των ακινήτων. Επιπλέον, καταργείται η πλήρης απαλλαγή των κενών και μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων από τα Τέλη Καθαριότητας και Φωτισμού (ΤΚΦ), αντικαθιστώντας την με χρέωση στο 10%. Παράλληλα, προβλέπεται η αυτόματη εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΤΚΦ για ακίνητα χωρίς ενεργή ηλεκτροδότηση, χωρίς να απαιτείται δήλωση από τον ιδιοκτήτη.

Οι αντιδράσεις και οι επιπτώσεις στα δικαιώματα των ιδιοκτητών

Οι δήμοι, μέσω της ΚΕΔΕ, εκφράζουν θετική στάση απέναντι στις προτεινόμενες αλλαγές. Υποστηρίζουν ότι το νέο τέλος ενοποιεί δύο κατακερματισμένες εισφορές σε έναν ενιαίο, σαφέστερο και αποδοτικότερο μηχανισμό. Επισημαίνουν ότι η ενίσχυση των εσόδων των ΟΤΑ θα επιτρέψει καλύτερο σχεδιασμό υπηρεσιών, μεγαλύτερη οικονομική αυτονομία και βελτίωση των τοπικών υποδομών. Η αυτόματη εφαρμογή μειωμένου συντελεστή για μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα εκτιμάται επίσης ως μείωση της γραφειοκρατίας και περιορισμός των λαθών στις χρεώσεις.

Στον αντίποδα, η ΠΟΜΙΔΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων) εκφράζει έντονη ανησυχία τόσο για το ύψος του νέου τέλους όσο και για το σύνολο των ρυθμίσεων που, όπως υποστηρίζει, περιορίζουν τα δικαιώματα των ιδιοκτητών. Η κατάργηση της πλήρους απαλλαγής για κενά ακίνητα και η αντικατάστασή της με χρέωση στο 10% θεωρείται σημαντική επιβάρυνση, καθώς εγκαταλείπεται μια παγιωμένη πρακτική ελάφρυνσης. Η ομοσπονδία σημειώνει ότι η αυτόματη υπαγωγή στον μειωμένο συντελεστή δεν αντισταθμίζει την απώλεια της πλήρους απαλλαγής.

Η επόμενη μέρα και οι προκλήσεις για την ακίνητη περιουσία

Ανησυχία προκαλεί επίσης η αύξηση της παραγραφής των οικονομικών απαιτήσεων των δήμων σε δέκα χρόνια, καθώς και η καθιέρωση ενός ιδιότυπου «απαράγραπτου» για περιπτώσεις ελλιπών δηλώσεων. Η ΠΟΜΙΔΑ υποστηρίζει ότι αυτό αφήνει τους ιδιοκτήτες εκτεθειμένους σε πολυετείς οικονομικές διεκδικήσεις. Επιπλέον, οι νέες ρυθμίσεις για τις μισθώσεις ακινήτων προς τους δήμους, που προβλέπουν αναγκαστική διάρκεια 24 ετών με δυνατότητα παράτασης έως 48, αλλά και τριετείς αναγκαστικές παρατάσεις υφιστάμενων μισθώσεων χωρίς αύξηση μισθώματος, χαρακτηρίζονται ως μονομερείς και υπέρμετρα δεσμευτικές.

Τέλος, οι ταχείες διαδικασίες απαλλοτρίωσης και η εξαιρετικά περιορισμένη προθεσμία προσφυγής των 15 ημερών χαρακτηρίζονται από την ομοσπονδία ως ρυθμίσεις που υπονομεύουν τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και καθιστούν δυσχερή την έγκαιρη άσκηση ένδικων μέσων. Η εφαρμογή αυτών των αλλαγών αναμένεται να δημιουργήσει ένα νέο τοπίο στη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας, με τους ιδιοκτήτες να καλούνται να προσαρμοστούν σε αυξημένες οικονομικές υποχρεώσεις και πιο αυστηρά πλαίσια.