Τα επιτόκια δανείων αποκλιμακώθηκαν ελαφρά τον Οκτώβριο, στάσιμα στις καταθέσεις

Η «ψαλίδα» ανάμεσα στα επιτόκια νέων δανείων και καταθέσεων εμφάνισε μικρή υποχώρηση τον Οκτώβριο, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδας. Αυτό οφείλεται κυρίως στη μείωση του κόστους δανεισμού, καθώς το μέσο επιτόκιο των νέων δανείων υποχώρησε στο 4,45%, ενώ των νέων καταθέσεων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 0,32%.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται σε μια περίοδο όπου η αγορά παρακολουθεί στενά τις κινήσεις των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, επηρεάζοντας άμεσα το κόστος χρηματοδότησης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η διατήρηση υψηλών περιθωρίων μεταξύ δανείων και καταθέσεων αποτελεί πάγιο αίτημα των καταθετών και των επιχειρήσεων, οι οποίοι επιδιώκουν καλύτερες αποδόσεις και φθηνότερο δανεισμό.

Ανάλυση των στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδας

Η μικρή υποχώρηση της «ψαλίδας» μεταξύ των επιτοκίων νέων δανείων και καταθέσεων τον Οκτώβριο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, σηματοδοτεί μια ήπια αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού. Συγκεκριμένα, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων δανείων μειώθηκε στο 4,45% από 4,51% τον Σεπτέμβριο. Αντίθετα, το αντίστοιχο επιτόκιο των νέων καταθέσεων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 0,32%, διατηρώντας τις αποδόσεις για τους καταθέτες σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Ως αποτέλεσμα, το περιθώριο επιτοκίου, δηλαδή η διαφορά μεταξύ δανείων και καταθέσεων, μειώθηκε στις 4,13 ποσοστιαίες μονάδες.

Αναλυτικά τα επιτόκια ανά κατηγορία

Στον τομέα των νέων καταθέσεων, η εικόνα παρέμεινε ουσιαστικά στάσιμη. Τα επιτόκια των καταθέσεων μίας ημέρας από νοικοκυριά διατηρήθηκαν στο 0,03%, ενώ για τις επιχειρήσεις υποχώρησαν ελαφρώς στο 0,10% από 0,13%. Οι καταθέσεις με συμφωνημένη διάρκεια έως ενός έτους κινήθηκαν επίσης σταθερά, φτάνοντας το 1,14% για τα νοικοκυριά και το 1,72% για τις επιχειρήσεις.

Πιο αισθητή κινητικότητα παρατηρήθηκε στη δανειοδότηση. Το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια αυξήθηκε στο 14,64%, ενώ τα αντίστοιχα δάνεια με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο διαμορφώθηκαν στο 11,30%. Αντίθετα, τα στεγαστικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο σημείωσαν πτώση στο 3,43%. Στα επιχειρηματικά δάνεια, οι χρεώσεις χωρίς συγκεκριμένη διάρκεια παρέμειναν στο 4,50%, ενώ τα νέα δάνεια με διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο μειώθηκαν στο 3,66%. Για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ), τα δάνεια τακτής λήξης με κυμαινόμενο επιτόκιο υποχώρησαν στο 4,15%. Ως προς το ύψος του δανείου, το μέσο επιτόκιο για ποσά έως 250.000 ευρώ έμεινε στο 4,72%, για δάνεια έως 1 εκατ. ευρώ αυξήθηκε στο 4,39%, ενώ για μεγαλύτερα ποσά μειώθηκε στο 3,58%.

Όσον αφορά τα υφιστάμενα υπόλοιπα δανείων και καταθέσεων, η εικόνα παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη. Το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων διαμορφώθηκε στο 0,31%, ενώ των δανείων παρέμεινε στο 4,62%, διατηρώντας το περιθώριο στις 4,31 ποσοστιαίες μονάδες. Τα επιτόκια των υφιστάμενων στεγαστικών δανείων άνω της πενταετίας παρέμειναν στο 3,61%, ενώ τα καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς ιδιώτες αυξήθηκαν στο 8,22%.

Επιπτώσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η συνεχιζόμενη στασιμότητα στις αποδόσεις των καταθέσεων, παρά τις μικρές μειώσεις στα επιτόκια δανεισμού. Η διαφορά αυτή επηρεάζει αρνητικά την αποταμιευτική διάθεση των νοικοκυριών και περιορίζει την ελκυστικότητα των τραπεζικών προϊόντων για τους καταθέτες. Παράλληλα, η ελαφρά μείωση του κόστους δανεισμού για ορισμένες κατηγορίες δανείων, όπως τα στεγαστικά, μπορεί να προσφέρει μια μικρή ανάσα, αλλά δεν ανατρέπει ουσιαστικά το υψηλό κόστος χρηματοδότησης για πολλές επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρομεσαίες.

Για τα νοικοκυριά, η αύξηση των καταναλωτικών δανείων σε συνδυασμό με τα στάσιμα επιτόκια καταθέσεων σημαίνει ότι το κόστος χρηματοδότησης για προσωπικές ανάγκες παραμένει υψηλό, ενώ οι αποταμιεύσεις τους δεν αποδίδουν. Αντίθετα, η πτώση στα στεγαστικά δάνεια μπορεί να τονώσει ελαφρώς την αγορά ακινήτων, καθιστώντας την απόκτηση κατοικίας πιο προσιτή για κάποιους. Για τις επιχειρήσεις, η μείωση των επιτοκίων σε νέα δάνεια, ειδικά για τις ΜΜΕ, είναι μια θετική εξέλιξη που θα μπορούσε να ενισχύσει τις επενδύσεις και την ανάπτυξη, αν και το συνολικό περιβάλλον παραμένει απαιτητικό.

Η επόμενη μέρα στην αγορά επιτοκίων

Οι μελλοντικές κινήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία των επιτοκίων στην Ελλάδα. Εάν η ΕΚΤ προχωρήσει σε περαιτέρω μειώσεις των βασικών της επιτοκίων, είναι πιθανό να δούμε πιο αισθητή αποκλιμάκωση και στα εγχώρια δάνεια, αλλά και μια πιθανή μικρή αύξηση στις αποδόσεις των καταθέσεων, μειώνοντας περαιτέρω την «ψαλίδα». Ωστόσο, η πίεση για βελτίωση των επιτοκίων καταθέσεων παραμένει ισχυρή, καθώς οι τράπεζες συνεχίζουν να απολαμβάνουν υψηλά περιθώρια κέρδους από τη διαφορά αυτή.