Σύνταξη πριν τα 62: Οι κατηγορίες που κλειδώνουν την έξοδο το 2026

Πάνω από 210.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης αναμένεται να υποβληθούν έως το τέλος του 2025, καταγράφοντας ιστορικό ρεκόρ εξόδου από την εργασία. Χιλιάδες ασφαλισμένοι, κυρίως μητέρες ανηλίκων, γονείς στο Δημόσιο και εργαζόμενοι στα Βαρέα, διατηρούν το δικαίωμα συνταξιοδότησης πριν τα 62 έτη το 2026, αξιοποιώντας τα μεταβατικά όρια ηλικίας που κατοχυρώθηκαν έως το 2022.

Η μαζική φυγή προς τη σύνταξη, που αναμένεται να αγγίξει τις 220.000 αιτήσεις μέχρι το τέλος του έτους, δεν είναι τυχαία. Συνδέεται άμεσα με την επικείμενη ολοκλήρωση των μεταβατικών ορίων έως το 2030, γεγονός που ωθεί τους ασφαλισμένους να αναζητούν βήματα για γρηγορότερη έξοδο και να «κλειδώσουν» το δικαίωμά τους πριν από τυχόν νέες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό σύστημα. Η διασφάλιση των κεκτημένων δικαιωμάτων για όσους θεμελίωσαν προϋποθέσεις έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 αποτελεί το ισχυρότερο κίνητρο για την τρέχουσα κινητικότητα.

Οι κατηγορίες που «κλειδώνουν» την έξοδο το 2026

Τρεις είναι οι βασικοί πυλώνες των ασφαλισμένων που μπορούν να αποχωρήσουν το 2026 πριν από το γενικό όριο των 62 ετών. Πρόκειται για τις μητέρες ανηλίκων, τους γονείς στο Δημόσιο και τους εργαζόμενους σε βαρέα και ανθυγιαινά επαγγέλματα (ΒΑΕ). Το καθεστώς αυτό παραμένει ενεργό, καθώς οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι έχουν ήδη κατοχυρώσει δικαίωμα, επιτρέποντάς τους να κάνουν χρήση αυτού ανά πάσα στιγμή, ακόμα και με την εξαγορά πλασματικών ετών χωρίς πρόσθετο κόστος.

Δημόσιο και Βαρέα: Οι τεχνικές λεπτομέρειες

Στο Δημόσιο, η μειωμένη σύνταξη πριν τα 62 αφορά τους «παλαιούς ασφαλισμένους» (προ του 1993) που συμπλήρωσαν 25ετία τα έτη 2010-2012 και τις ηλικίες των 55 έως 60 ετών μέχρι το τέλος του 2022. Είναι χαρακτηριστικό ότι ορισμένες κατηγορίες, όπως δημόσιοι υπάλληλοι που διορίστηκαν μεταξύ 1983-1992, διατηρούν εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους. Αντίστοιχα, στο ΙΚΑ, οι ασφαλισμένοι στα Βαρέα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στα 60 με μειωμένη ή στα 62 με πλήρη σύνταξη, αρκεί να έχουν συμπληρώσει 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων οι 7.500 στα βαρέα.

Μητέρες ανηλίκων και Ταμεία ΔΕΚΟ-Τραπεζών

Για τις μητέρες ανηλίκων στο πρώην ΙΚΑ, το «παράθυρο» παραμένει ανοιχτό για όσες είχαν 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο έως το 2012. Ανάλογα με το έτος συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας, μπορούν να αποχωρήσουν ακόμα και στα 58,5 ή 60,2 έτη μέσα στο 2026. Παρόμοιες διατάξεις ισχύουν και για τα ταμεία ΔΕΚΟ και Τραπεζών, όπου η 25ετία με ανήλικο έως το 2012 επιτρέπει την έξοδο με πλήρη σύνταξη σε ηλικίες κάτω των 62 ετών, εφόσον τα ηλικιακά ορόσημα συμπληρώθηκαν εντός των προβλεπόμενων μεταβατικών περιόδων. Όπως αναφέρεται σε σχετικές αναλύσεις για τα όρια ηλικίας, η αξιοποίηση αυτών των διατάξεων απαιτεί προσεκτικό έλεγχο των ενσήμων.

Ο αντίκτυπος του νέου κύματος φυγής

Νομικοί κύκλοι και αναλυτές της κοινωνικής ασφάλισης επισημαίνουν ότι η πίεση στο σύστημα εντείνεται από το δημογραφικό πρόβλημα, παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις για σταθερότητα των ορίων. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι η κατοχύρωση δικαιώματος πριν από την εκπνοή των μεταβατικών διατάξεων αποτελεί τη μοναδική ασφαλή δίοδο, καθώς πολλοί φοβούνται ότι τα όρια ηλικίας θα αυξηθούν από το 2027 λόγω του προσδόκιμου ζωής. Η μαζική έξοδος δημιουργεί προκλήσεις στη στελέχωση του δημόσιου τομέα, αλλά και στην ταχύτητα απονομής των νέων συντάξεων.

Οι προοπτικές μετά το 2026

Η πορεία προς το 2030 θα χαρακτηριστεί από τη σταδιακή σύγκλιση όλων των ασφαλισμένων προς τα γενικά όρια των 67 ετών για πλήρη και 62 ετών για μειωμένη σύνταξη. Οι ασφαλισμένοι που έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν το 2026 οφείλουν να σταθμίσουν το οικονομικό όφελος της άμεσης συνταξιοδότησης έναντι της παραμονής στην εργασία για την αύξηση των ποσοστών αναπλήρωσης. Σε κάθε περίπτωση, η διασφάλιση των θεμελιωμένων δικαιωμάτων παραμένει το «κλειδί» για μια ασφαλή μετάβαση στον συνταξιοδοτικό βίο, ανεξάρτητα από τις μελλοντικές δημογραφικές πιέσεις.