- Συμβολαιογράφοι δημοσιεύουν πλέον όλες τις παλαιές διαθήκες.
- Τέλος η πολύμηνη αναμονή για 14.000+ κληρονόμους.
- Η ρύθμιση αποσυμφορεί τα Πρωτοδικεία και ενισχύει τα δημόσια έσοδα.
- Οι διαδικασίες δημοσίευσης ολοκληρώνονται σε 3-7 ημέρες.
Η κυβέρνηση προχωρά σε νέα ρύθμιση που επιτρέπει στους συμβολαιογράφους να δημοσιεύουν όλες τις παλαιές διαθήκες, ακόμη και για θανάτους προγενέστερους της 1ης Νοεμβρίου 2025. Αυτή η εξέλιξη τερματίζει την πολύμηνη αναμονή για περισσότερους από 14.000 κληρονόμους, αποσυμφορώντας τα Πρωτοδικεία και επιταχύνοντας τις διαδικασίες κληρονομιάς από μήνες σε λίγες ημέρες.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των προσπαθειών για την αποσυμφόρηση της ελληνικής Δικαιοσύνης, η οποία αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια σημαντικές καθυστερήσεις στην εκδίκαση υποθέσεων και την ολοκλήρωση γραφειοκρατικών διαδικασιών. Η επέκταση των αρμοδιοτήτων στους συμβολαιογράφους αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα προς την ψηφιοποίηση και την επιτάχυνση, επηρεάζοντας άμεσα χιλιάδες πολίτες που βρίσκονται σε αναμονή.
Η νέα ρύθμιση και η επέκταση των αρμοδιοτήτων
Η κυβέρνηση επεκτείνει τη δυνατότητα αξιοποίησης της ψηφιακής πλατφόρμας diathikes.gr, επιτρέποντας πλέον τη δημοσίευση και την κήρυξη διαθηκών ως κυρίων από συμβολαιογράφους. Το σημαντικότερο είναι ότι αυτή η δυνατότητα αφορά πλέον και τις περιπτώσεις όπου ο διαθέτης έχει αποβιώσει πριν από την 1η Νοεμβρίου 2025, ημερομηνία έναρξης λειτουργίας της πλατφόρμας. Αρχικά, η πλατφόρμα προοριζόταν αποκλειστικά για διαθήκες που αφορούσαν θανάτους μετά την εν λόγω ημερομηνία, ωστόσο η ανάγκη αποσυμφόρησης της Δικαιοσύνης και η μεγάλη ζήτηση από τους πολίτες οδήγησαν στη διεύρυνση της χρήσης της. Η πρόβλεψη αυτή περιλαμβάνεται στο άρθρο 114 του νομοσχεδίου «Νέο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, μεταφορά ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ και λοιπές διατάξεις», το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή, τροποποιώντας το άρθρο 126 του ν. 5221/2025 και συμπληρώνοντας το μεταβατικό πλαίσιο εφαρμογής των αλλαγών στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Αυτή η μεταρρύθμιση εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των αλλαγών στο κληρονομικό δίκαιο.
Ο αντίκτυπος στους κληρονόμους και τη Δικαιοσύνη
Η νέα ρύθμιση αναμένεται να αποσυμφορήσει τα Πρωτοδικεία όλης της χώρας, στα οποία εκκρεμούν χιλιάδες αιτήσεις δημοσίευσης διαθηκών, με τις καθυστερήσεις σε πολλές περιπτώσεις να φτάνουν έως και έναν χρόνο. Περισσότεροι από 14.000 κληρονόμοι που αναμένουν επί μήνες τη δημοσίευση διαθηκών για θανάτους προγενέστερους της 1ης Νοεμβρίου 2025, αναμένεται πλέον να ολοκληρώνουν τις διαδικασίες κληρονομιάς χωρίς καθυστερήσεις. Με την επέκταση της αρμοδιότητας στους συμβολαιογράφους, η δημοσίευση των διαθηκών θα ολοκληρώνεται πλέον μέσα σε τρεις έως επτά ημέρες, έναντι των έως και 400 που απαιτούνταν μέχρι πρόσφατα. Αυτό επιταχύνει σημαντικά τη διευθέτηση των κληρονομικών υποθέσεων και ενισχύει παράλληλα τα δημόσια έσοδα από τις συνακόλουθες πράξεις. Η επιτάχυνση στην απονομή της δικαιοσύνης είναι ένα από τα βασικά ζητούμενα των μεταρρυθμίσεων, όπως φαίνεται και από παλαιότερες αναφορές για την ελληνική δικαιοσύνη.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η ταχύτητα στην ολοκλήρωση των κληρονομικών υποθέσεων δεν ωφελεί μόνο τους πολίτες, αλλά και την οικονομία, καθώς απελευθερώνονται περιουσιακά στοιχεία και ενισχύεται η ρευστότητα στην αγορά. Η μείωση της γραφειοκρατίας θεωρείται κρίσιμη για την προσέλκυση επενδύσεων και την ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας δικαίου.
Τα επόμενα βήματα και οι προϋποθέσεις
Η νέα διάταξη παρέχει πλέον τη δυνατότητα δημοσίευσης από συμβολαιογράφο και για διαθήκες διαθέτων που απεβίωσαν πριν από την 1η Νοεμβρίου 2025, ακόμη και εάν έχει ήδη κατατεθεί αίτηση δημοσίευσης στο Πρωτοδικείο. Ωστόσο, υπάρχει μία σημαντική προϋπόθεση: η αίτηση που έχει ήδη υποβληθεί στο Πρωτοδικείο θα πρέπει να αποσυρθεί με ευθύνη του αιτούντος και να προσκομιστεί σχετική βεβαίωση της γραμματείας. Αυτό διασφαλίζει την ομαλή μετάβαση των υποθέσεων από τα δικαστήρια στους συμβολαιογράφους, χωρίς να δημιουργούνται διπλοεγγραφές ή περαιτέρω καθυστερήσεις. Η ψηφιοποίηση των διαδικασιών αναμένεται να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα και να μειώσει το διοικητικό φόρτο.
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι κληρονόμοι
- Απευθυνθείτε σε συμβολαιογράφο της επιλογής σας για τη δημοσίευση παλαιών διαθηκών.
- Η νέα διαδικασία αφορά και θανάτους πριν την 1η Νοεμβρίου 2025.
- Εάν έχετε ήδη υποβάλει αίτηση σε Πρωτοδικείο, πρέπει να την αποσύρετε.
- Αναμένεται ολοκλήρωση της δημοσίευσης σε 3-7 ημέρες.
