Προϋπολογισμός: Πλεόνασμα 5,1 δισ. ευρώ στο 11μηνο του 2025 με «όχημα» τους φόρους

Σημαντική υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων κατέγραψε ο κρατικός προϋπολογισμός το διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2025, με το πλεόνασμα να εκτινάσσεται στα 5,131 δισ. ευρώ. Η επίδοση αυτή, που ξεπερνά κατά πολύ τον αρχικό στόχο, τροφοδοτήθηκε από την ισχυρή εισπραξιμότητα των φόρων και την πρόωρη εκταμίευση 2,1 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Η τρέχουσα δημοσιονομική εικόνα αποτελεί συνέχεια της προσπάθειας για δημοσιονομική σταθερότητα που ξεκίνησε τα προηγούμενα έτη, με την Ελλάδα να επιδιώκει σταθερά την υπέρβαση των πρωτογενών πλεονασμάτων. Η επίδοση του 11μήνου του 2025, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, αντικατοπτρίζει τη βελτιωμένη εισπραξιμότητα του φορολογικού μηχανισμού, η οποία είχε ήδη διαφανεί από την υπέρβαση στόχων στον προϋπολογισμό κατά τους προηγούμενους μήνες του έτους.

Η ακτινογραφία της υπέρβασης και το Ταμείο Ανάκαμψης

Το πλεόνασμα ύψους 5,131 δισ. ευρώ που καταγράφηκε την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2025 συνιστά μια εντυπωσιακή απόκλιση από τον επικαιροποιημένο στόχο των 225 εκατ. ευρώ. Η διαφορά αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην πρόωρη είσπραξη 2,109 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στα τέλη Νοεμβρίου, ποσό που αρχικά αναμενόταν να εισρεύσει στα κρατικά ταμεία τον Δεκέμβριο. Παράλληλα, το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε στα 12,646 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας κατά 4,95 δισ. ευρώ τον αρχικό σχεδιασμό που περιγράφεται στον οδικό χάρτη της οικονομίας για τη νέα τετραετία.

Η δυναμική των φορολογικών εσόδων

Τα έσοδα από φόρους αποτέλεσαν τον βασικό πυλώνα της θετικής εκτέλεσης, φτάνοντας συνολικά τα 64,970 δισ. ευρώ. Η υπέρβαση κατά 334 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο επιβεβαιώνει τη διατήρηση της οικονομικής δραστηριότητας σε υψηλά επίπεδα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Ωστόσο, η εικόνα αυτή συμπληρώνεται από την πρόκληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, καθώς παρά την αυξημένη εισπραξιμότητα, παραμένει το ζήτημα με τους απλήρωτους φόρους που συσσωρεύονται από τμήμα των φορολογουμένων. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επιστροφές φόρων διαμορφώθηκαν στα 7,817 δισ. ευρώ, σημειώνοντας μικρή αύξηση έναντι των προβλέψεων.

Οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι, αν και το δημοσιονομικό μαξιλάρι προσφέρει ασφάλεια, ένα σημαντικό μέρος της υπέρβασης οφείλεται σε λογιστικούς ετεροχρονισμούς που θα εξομαλυνθούν στο τέλος του έτους. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι η δημοσιονομική πειθαρχία θα επιτρέψει την υλοποίηση των δεσμεύσεων για περαιτέρω φοροελαφρύνσεις, υπό την προϋπόθεση ότι οι δαπάνες θα παραμείνουν υπό έλεγχο.

Οι αποκλίσεις στις δαπάνες και ο ετεροχρονισμός

Στο σκέλος των δαπανών, παρατηρήθηκε μείωση πληρωμών κατά 2,038 δισ. ευρώ έναντι του στόχου. Η απόκλιση αυτή αποδίδεται κυρίως σε καθυστερήσεις μεταβιβαστικών πληρωμών ύψους 922 εκατ. ευρώ προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης και σε ετεροχρονισμό στις πληρωμές εξοπλιστικών προγραμμάτων ύψους 554 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, οι επενδυτικές δαπάνες παρουσίασαν ετεροχρονισμό 609 εκατ. ευρώ, γεγονός που επηρεάζει την ταμειακή εικόνα του 11μήνου αλλά αναμένεται να εξισορροπηθεί στο δελτίο εκτέλεσης του Δεκεμβρίου.

Η επόμενη μέρα για τα δημόσια οικονομικά

Η πορεία του Δεκεμβρίου θα είναι καθοριστική για το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2025. Η ισχυρή εισπραξιμότητα του Νοεμβρίου, που ξεπέρασε τον μηνιαίο στόχο κατά 4,9%, δημιουργεί βάσιμες προσδοκίες για ένα θετικό κλείσιμο του έτους. Η κυβέρνηση καλείται τώρα να διαχειριστεί το πλεόνασμα με τρόπο που να διασφαλίζει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα, ενώ ταυτόχρονα θα στηρίζει την ανάπτυξη μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.