Προϋπολογισμός 2025: Πλεόνασμα 5,16 δισ. ευρώ με «καύσιμο» τον ΦΠΑ και τον φόρο εισοδήματος

Ο κρατικός προϋπολογισμός κατέγραψε πλεόνασμα 5,16 δισ. ευρώ στο ενδεκάμηνο του 2025, συντριβώντας τον αρχικό στόχο των 225 εκατ. ευρώ. Η εντυπωσιακή υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων, με αιχμή τον ΦΠΑ και τον φόρο εισοδήματος, σε συνδυασμό με τη συγκράτηση των δαπανών, διαμόρφωσε ένα πρωτογενές αποτέλεσμα ύψους 12,68 δισ. ευρώ, ενισχυμένο και από την πρόωρη εκταμίευση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Η ακτινογραφία της δημοσιονομικής υπεραπόδοσης

Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια της θετικής τροχιάς που είχε διαφανεί ήδη από το δεκάμηνο του 2025, όπου ο ΦΠΑ λειτούργησε ως η βασική «ατμομηχανή» των κρατικών εσόδων. Τεχνικά, η δημοσιονομική υπέρβαση οφείλεται σε ένα συνδυασμό αυξημένης κατανάλωσης, βελτιωμένης φορολογικής συμμόρφωσης και της επιτάχυνσης των ψηφιακών συναλλαγών, παρά το γεγονός ότι οι απλήρωτοι φόροι παραμένουν μια διαρκής πρόκληση για την ΑΑΔΕ.

Οι πρωταγωνιστές των εσόδων: ΦΠΑ και Φόρος Εισοδήματος

Στο σκέλος των εσόδων, οι φόροι εμφάνισαν καθαρή υπέρβαση έναντι των στόχων, με τα συνολικά έσοδα να αγγίζουν τα 64,9 δισ. ευρώ. Ο ΦΠΑ απέφερε στα κρατικά ταμεία 25,7 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας τον στόχο κατά 130 εκατ. ευρώ, γεγονός που αποδεικνύει την ανθεκτικότητα της εγχώριας ζήτησης. Παράλληλα, οι εισπράξεις από τον φόρο εισοδήματος ανήλθαν σε 24,1 δισ. ευρώ, με την κύρια ώθηση να δίνεται από τη φορολόγηση των φυσικών προσώπων.

«Η δυναμική των βασικών φόρων κινήθηκε σταθερά πάνω από τις αρχικές εκτιμήσεις, επιβεβαιώνοντας τη σταθερότητα των μακροοικονομικών μεγεθών της χώρας».

Στον αντίποδα, οι Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης (ΕΦΚ) παρουσίασαν υστέρηση 45 εκατ. ευρώ, διαμορφούμενοι στα 6,72 δισ. ευρώ, εξέλιξη που αποδίδεται στη μειωμένη κατανάλωση καυσίμων. Θετική εικόνα εμφάνισαν και οι φόροι ακίνητης περιουσίας, με τα έσοδα να φτάνουν τα 2,33 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας οριακά τον προγραμματισμό.

Η επίδραση του Ταμείου Ανάκαμψης και η συγκράτηση δαπανών

Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος έπαιξε η νωρίτερη είσπραξη της έκτης δόσης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 2,1 δισ. ευρώ. Ωστόσο, ακόμη και χωρίς αυτή την έκτακτη εισροή, τα καθαρά έσοδα παρέμειναν αυξημένα κατά 186 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις οικονομικών αναλυτών, η υπέρβαση αυτή παρέχει το απαραίτητο δημοσιονομικό μαξιλάρι για την κάλυψη έκτακτων αναγκών στο τέλος του έτους.

Στο σκέλος των δαπανών, καταγράφηκε μείωση κατά 2,64 δισ. ευρώ έναντι του στόχου, με το σύνολο να διαμορφώνεται στα 63,6 δισ. ευρώ. Η υποεκτέλεση αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό μεταβιβαστικών πληρωμών προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) και σε καθυστερήσεις στις πληρωμές εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Υστέρηση στις επενδύσεις και μελλοντικές προκλήσεις

Παρά τη γενική θετική εικόνα, οι επενδυτικές δαπάνες παρουσίασαν υστέρηση 609 εκατ. ευρώ, φτάνοντας τα 10,48 δισ. ευρώ. Αν και το ποσό είναι αυξημένο σε σχέση με το 2024, η απόκλιση από τον στόχο υπογραμμίζει τις δυσκολίες στην ταχύτητα απορρόφησης των κονδυλίων. Οι υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπουργείου Οικονομικών επισημαίνουν ότι η ολοκλήρωση του έτους θα εξαρτηθεί από την τελική εκκαθάριση των δαπανών του Δεκεμβρίου και την πορεία της φορολογικής εισπραξιμότητας κατά τις εορτές.