- Επιβολή κατ' αποκοπή φόρου 100.000 ευρώ ανεξάρτητα από την ολοκλήρωση της επένδυσης.
- Αυστηρή προθεσμία 31ης Μαρτίου για την ανάκληση της υπαγωγής στο καθεστώς.
- Απόρριψη προσφυγών από τη ΔΕΔ λόγω εκπρόθεσμης κατάθεσης μετά τις 30 ημέρες.
- Κίνδυνος διπλής φορολόγησης σε περίπτωση μη έγκαιρης μεταφοράς κατοικίας.
Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) απέρριψε πρόσφατα ενδικοφανείς προσφυγές φορολογουμένων που επιχείρησαν να ανακαλέσουν την υπαγωγή τους στο καθεστώς non-dom, επικυρώνοντας την επιβολή κατ’ αποκοπή φόρων ύψους έως και 120.000 ευρώ. Οι αποφάσεις αυτές αναδεικνύουν την αυστηρότητα των προθεσμιών και τις νομικές συνέπειες για όσους δεν ολοκληρώνουν τη μεταφορά φορολογικής κατοικίας εντός των προβλεπόμενων χρονικών ορίων.
Το καθεστώς εναλλακτικής φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή, γνωστό και ως non-dom, θεσπίστηκε με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων και φορολογικών κατοίκων υψηλής εισοδηματικής στάθμης στην Ελλάδα. Ωστόσο, η υπαγωγή στο άρθρο 5Α του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος συνοδεύεται από αυστηρές δεσμεύσεις, καθώς η αποδοχή της αίτησης ενεργοποιεί αυτόματα την υποχρέωση καταβολής του ετήσιου κατ’ αποκοπή φόρου, ανεξάρτητα από το αν ο φορολογούμενος ολοκλήρωσε τελικά τους επενδυτικούς του στόχους ή τη μεταφορά της οικογενειακής του εστίας.
Οι απορρίψεις της ΔΕΔ και ο φόρος των 100.000 ευρώ
Σε μια χαρακτηριστική περίπτωση, η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών απέρριψε χωρίς καν να εξετάσει την ουσία της υπόθεσης την προσφυγή φυσικού προσώπου κατά φόρου ύψους 100.000 ευρώ. Η απόφαση βασίστηκε στο γεγονός ότι η προσφυγή ασκήθηκε εκπρόθεσμα, καθώς η σχετική πράξη είχε κοινοποιηθεί νομίμως μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE στις 30 Μαΐου 2025, ενώ ο φορολογούμενος αντέδρασε μετά την πάροδο της προθεσμίας των 30 ημερών.
Ο φορολογούμενος είχε ζητήσει την ανάκληση της υπαγωγής του, επικαλούμενος ότι δεν ολοκληρώθηκε η προγραμματισμένη επένδυση στην Ελλάδα λόγω ανωτέρας βίας. Παρά τους ισχυρισμούς αυτούς, η φορολογική διοίκηση ξεκαθάρισε ότι ο φορολογούμενος παραμένει φορολογικός κάτοικος Ελλάδας για το έτος 2025, γεγονός που συνεπάγεται τη φορολόγηση του παγκόσμιου εισοδήματός του βάσει των γενικών διατάξεων, εάν δεν ακολουθηθεί η τυπική διαδικασία μεταβολής κατοικίας.
Η παγίδα της 31ης Μαρτίου και η διπλή φορολόγηση
Προτεινόμενο Εφορία: Φόρος πολυτελούς διαβίωσης 3.094 ευρώ για αυτοκίνητο του 2011 – Η παγίδα της παλαιότητας
Μια δεύτερη υπόθεση αφορούσε ζευγάρι φορολογουμένων στους οποίους καταλογίστηκε συνολικός φόρος 120.000 ευρώ. Οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι η καθυστέρηση στην έγκριση της αίτησής τους από το ΚΕΦΟΔΕ Αττικής τους εμπόδισε να μεταφέρουν την κατοικία τους για τουλάχιστον 183 ημέρες εντός του έτους, δημιουργώντας κίνδυνο διπλής φορολόγησης στην Πορτογαλία. Η ΔΕΔ απέρριψε τους ισχυρισμούς, τονίζοντας ότι η εγκριτική απόφαση εκδόθηκε εντός των νομίμων προθεσμιών.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η αυστηρότητα της ΑΑΔΕ στην τήρηση των προθεσμιών δεν αφήνει περιθώρια για ελιγμούς, ειδικά όταν πρόκειται για αιτήσεις ανάκλησης. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι οι έλεγχοι θα ενταθούν, καθώς η φορολογική διοίκηση επιδιώκει να διασφαλίσει ότι το καθεστώς δεν χρησιμοποιείται ως μέσο προσωρινής αποφυγής υποχρεώσεων σε άλλες δικαιοδοσίες. Σημειώνεται ότι η καταληκτική ημερομηνία για την ανάκληση είναι η 31η Μαρτίου κάθε έτους, και οποιαδήποτε αίτηση μετά από αυτή την ημερομηνία δεν παράγει έννομα αποτελέσματα για το τρέχον έτος.
Οι συνέπειες για τον φορολογικό έλεγχο
Η εμμονή της διοίκησης στην τήρηση του άρθρου 5Α υπογραμμίζει την ανάγκη για πλήρη συμμόρφωση των επενδυτών με τα χρονοδιαγράμματα. Όπως προκύπτει από τις αποφάσεις, η εξόφληση του φόρου δεν αναιρεί την υποχρέωση απόδειξης της φορολογικής κατοικίας, ενώ η ελληνική διοίκηση οφείλει να ενημερώνει τις αρχές του εξωτερικού για τη μεταφορά, χωρίς να φέρει ευθύνη για τυχόν αξιώσεις άλλων κρατών.
Στο πλαίσιο αυτό, ο φορολογικός έλεγχος αναμένεται να επικεντρωθεί στην επαλήθευση των στοιχείων που υποβάλλονται κατά την αίτηση υπαγωγής, διασφαλίζοντας ότι οι φορολογικές ελαφρύνσεις παρέχονται μόνο σε όσους πληρούν τις αυστηρές προϋποθέσεις του νόμου. Η επόμενη μέρα για το καθεστώς non-dom απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και απόλυτη συνέπεια στις ψηφιακές κοινοποιήσεις της εφορίας.
Οδηγός συμμόρφωσης για φορολογούμενους non-dom
- Ελέγχετε καθημερινά την ψηφιακή πύλη myAADE για κοινοποιήσεις πράξεων προσδιορισμού φόρου.
- Τηρείτε αυστηρά την προθεσμία των 30 ημερών για την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής σε περίπτωση διαφωνίας.
- Υποβάλετε αιτήματα ανάκλησης πριν από τις 31 Μαρτίου για να αποφύγετε τη χρέωση του επόμενου έτους.
- Διασφαλίστε τη διαμονή στην Ελλάδα για τουλάχιστον 183 ημέρες για την αποφυγή διπλής φορολόγησης.
