Ληξιπρόθεσμα χρέη δημοσίου: Ξεπέρασαν τα 3,8 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο, με τα νοσοκομεία να πρωταγωνιστούν

Τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου ξεπέρασαν τα 3,8 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο, συνεχίζοντας την ανοδική τους πορεία μετά από μια μικρή υποχώρηση τον Σεπτέμβριο. Οι συνολικές οφειλές, συμπεριλαμβανομένων των εκκρεμών επιστροφών φόρων, ανήλθαν σε 3,811 δισ. ευρώ, έναντι 3,773 δισ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Τη μεγαλύτερη αύξηση κατέγραψαν τα νοσοκομεία, με οφειλές 1,725 δισ. ευρώ, αναδεικνύοντας ένα διαρθρωτικό πρόβλημα ρευστότητας στην οικονομία.

Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια μιας επίμονης τάσης που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, με τις οφειλές του Δημοσίου να αποτελούν ένα χρόνιο πρόβλημα που επηρεάζει την ρευστότητα της αγοράς και την ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων. Το ιστορικό των ληξιπρόθεσμων χρεών, που τον Δεκέμβριο του 2020 δεν ξεπερνούσαν τα 1,228 δισ. ευρώ, υπογραμμίζει την κλιμάκωση του φαινομένου και την ανάγκη για ριζικές λύσεις, πέρα από τις σποραδικές παρεμβάσεις.

Η συνεχιζόμενη αύξηση των οφειλών του Δημοσίου

Τον Οκτώβριο, τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου σημείωσαν νέα άνοδο, ξεπερνώντας τα 3,8 δισ. ευρώ, μετά από μια μικρή υποχώρηση που είχε καταγραφεί τον Σεπτέμβριο. Συγκεκριμένα, οι συνολικές οφειλές, συμπεριλαμβανομένων και των εκκρεμών επιστροφών φόρων, ανήλθαν σε 3,811 δισ. ευρώ, έναντι 3,773 δισ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Αυτή η αύξηση επιβεβαιώνει τη συνεχιζόμενη πιεστική τάση που έχει ως αποτέλεσμα τη στέρηση ρευστότητας από την ελληνική οικονομία, επηρεάζοντας άμεσα τις επιχειρήσεις και τους προμηθευτές.

Η εικόνα των ληξιπρόθεσμων ανά φορέα

Τη μερίδα του λέοντος στις ληξιπρόθεσμες οφειλές εξακολουθούν να έχουν τα νοσοκομεία, των οποίων τα χρέη αυξήθηκαν στα 1,725 δισ. ευρώ από 1,664 δισ. ευρώ. Αυτή η εξέλιξη ενισχύει την εικόνα ενός διαρθρωτικού προβλήματος, το οποίο, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, δεν οφείλεται σε έλλειψη ταμειακών διαθεσίμων, αλλά σε διαδικαστικές αγκυλώσεις. Σημαντικό μέρος αυτών των χρεών αφορά το clawback και το rebate, τα οποία συμψηφίζονται με τις υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές. Για την εξομάλυνση της κατάστασης, έχει ήδη συσταθεί η Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές της αγοράς είναι η επίμονη αδυναμία εξόφλησης των οφειλών, ιδίως στον τομέα της υγείας, η οποία δημιουργεί ασφυκτικές συνθήκες ρευστότητας για τους προμηθευτές και μπορεί να οδηγήσει σε αλυσιδωτές αντιδράσεις στην πραγματική οικονομία. Η διατήρηση υψηλών ληξιπρόθεσμων, παρά τις προσπάθειες, υποδηλώνει την ανάγκη για πιο δραστικές μεταρρυθμίσεις στη διαχείριση των δημόσιων δαπανών.

Ακολουθούν οι οφειλές των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, οι οποίες, παρά τη μικρή αποκλιμάκωση, παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, διαμορφούμενες στα 590 εκατ. ευρώ από 612 εκατ. ευρώ. Ο ΕΟΠΥΥ παρέμεινε σταθερός με οφειλές 248 εκατ. ευρώ. Στην τρίτη θέση βρίσκονται οι υποχρεώσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης, που έφθασαν τα 239 εκατ. ευρώ, μόλις ένα εκατομμύριο χαμηλότερα από τον Σεπτέμβριο. Λίγο χαμηλότερα κινούνται τα χρέη των λοιπών νομικών προσώπων, που αυξήθηκαν στα 236 εκατ. ευρώ από 226 εκατ. ευρώ.

Σημαντική αύξηση στον κρατικό προϋπολογισμό και τις επενδύσεις

Σημαντική μεταβολή καταγράφεται και στον κρατικό προϋπολογισμό, ο οποίος εμφάνισε απότομη αύξηση των ληξιπρόθεσμων στα 135 εκατ. ευρώ από 36 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, η κατηγορία των «γενικών κρατικών δαπανών» δημιούργησε μέσα σε έναν μήνα νέες οφειλές ύψους 98 εκατ. ευρώ, όταν μέχρι πρόσφατα οι αντίστοιχες καταγραφές ήταν μηδενικές ή σχεδόν μηδενικές. Αυτή η εξέλιξη έρχεται σε αντίθεση με την υπέρβαση στόχων στον προϋπολογισμό που είχε ανακοινωθεί για το δεκάμηνο του 2025, κυρίως λόγω των εσόδων από τον ΦΠΑ. Τη λίστα συμπληρώνουν οι υποχρεώσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, που ανέβηκαν στα 178 εκατ. ευρώ από 169 εκατ. ευρώ, δείχνοντας προβλήματα στην εκτέλεση και αυτών των υποχρεώσεων.

Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων και ο αντίκτυπος στην οικονομία

Την ίδια ώρα, οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων εμφάνισαν μια αισθητή κάμψη, υποχωρώντας στα 708 εκατ. ευρώ έναντι 826 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο. Παρά τη μείωση αυτή, το συνολικό ποσό παραμένει σημαντικό και συνεχίζει να επηρεάζει την ρευστότητα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Η κατάσταση αυτή έχει απασχολήσει επανειλημμένα την επικαιρότητα, καθώς πάνω από 1 δισ. ευρώ σε επιστροφές φόρων παραμένουν σε εκκρεμότητα συνολικά, δημιουργώντας ένα κλίμα αβεβαιότητας στην αγορά.

Η επόμενη μέρα και οι προκλήσεις

Η συνεχιζόμενη ανοδική τάση των ληξιπρόθεσμων χρεών του Δημοσίου, ιδίως σε τομείς όπως η υγεία και οι γενικές κρατικές δαπάνες, αναδεικνύει την ανάγκη για άμεσες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις. Η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει όχι μόνο τις διαδικαστικές αγκυλώσεις, αλλά και να ενισχύσει τους μηχανισμούς ελέγχου και εξόφλησης, προκειμένου να αποκατασταθεί η ρευστότητα στην οικονομία και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των προμηθευτών προς το κράτος. Η διαχείριση αυτών των οφειλών θα αποτελέσει κρίσιμο δείκτη για την οικονομική σταθερότητα της χώρας το επόμενο διάστημα.