- Η παραγωγικότητα εργασίας στην Ελλάδα είναι 18% χαμηλότερη το 2024 από το 2009.
- Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις και κλάδοι όπως το εμπόριο υστερούν σημαντικά.
- Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της κρίσης που δεν έχει ανακτήσει τα προ κρίσης επίπεδα.
- Η χαμηλή παραγωγικότητα περιορίζει την αύξηση εισοδημάτων και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
- Απαιτούνται μεταρρυθμίσεις για επενδύσεις, ανταγωνιστικότητα και καινοτομία επιχειρήσεων.
Η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα παραμένει έως και 18% χαμηλότερη το 2024 σε σύγκριση με το 2009, καθιστώντας τη χώρα μοναδική εξαίρεση μεταξύ των κρατών που επλήγησαν από την οικονομική κρίση και δεν έχουν ανακάμψει πλήρως. Αυτό αποκαλύπτει νέο policy brief του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ), υπογραμμίζοντας βαθιά δομικά προβλήματα στην ελληνική οικονομία.
Η διαρκής υστέρηση της παραγωγικότητας στην Ελλάδα, όπως αναδεικνύεται από την πρόσφατη μελέτη του ΚΕΦΙΜ, αποτελεί ένα χρόνιο και βαθιά ριζωμένο πρόβλημα που επηρεάζει άμεσα την οικονομική ανάπτυξη και τα εισοδήματα των πολιτών. Αυτή η κατάσταση έρχεται σε αντίθεση με την πορεία άλλων χωρών που αντιμετώπισαν παρόμοιες οικονομικές προκλήσεις, αλλά κατάφεραν να ανακτήσουν ή και να ξεπεράσουν τα προ κρίσης επίπεδα, υποδεικνύοντας την ανάγκη για στοχευμένες και αποτελεσματικές μεταρρυθμίσεις.
Η εικόνα της παραγωγικότητας στην Ελλάδα
Σύμφωνα με το νέο policy brief του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ), η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα το 2024 βρίσκεται έως και 18% χαμηλότερα σε σχέση με το 2009. Πιο συγκεκριμένα, η παραγωγικότητα ανά ώρα εργασίας υπολείπεται κατά 14%, ενώ η παραγωγικότητα ανά εργαζόμενο καταγράφει πτώση 18%. Αυτά τα στοιχεία καθιστούν την Ελλάδα τη μοναδική χώρα μεταξύ εκείνων που επλήγησαν από την οικονομική κρίση και δεν έχουν επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα.
Οι συντάκτες της μελέτης, Νίκος Ρώμπαπας και Κωνσταντίνος Σαραβάκος, επισημαίνουν ότι η μεγαλύτερη υστέρηση παρατηρείται στους κλάδους εμπορίου, μεταφορών, διαμονής και εστίασης, με μια εντυπωσιακή πτώση 38,5%. Ακολουθούν οι επαγγελματικές και διοικητικές υπηρεσίες με μείωση 37%, καθώς και ο τομέας ενημέρωσης και επικοινωνίας με υστέρηση 21%. Μοναδική φωτεινή εξαίρεση αποτελεί ο κλάδος των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ο οποίος εμφάνισε αύξηση παραγωγικότητας κατά 7% σε σχέση με το 2009, παρά την ανάκαμψη της παραγωγικότητας που έχει σημειωθεί σε άλλους τομείς.
Κλάδοι και μέγεθος επιχειρήσεων
Η ανάλυση του ΚΕΦΙΜ αναδεικνύει επίσης τη σημαντική διαφοροποίηση στην παραγωγικότητα ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης. Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, με έως εννέα εργαζόμενους, παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη υστέρηση, παραμένοντας 15% κάτω από τα προ κρίσης επίπεδα. Αντίθετα, οι μεγάλες επιχειρήσεις, με προσωπικό άνω των 250 ατόμων, έχουν σχεδόν προσεγγίσει τις επιδόσεις του 2009. Αυτό το εύρημα υπογραμμίζει ένα δομικό πρόβλημα της μικρής κλίμακας που εξακολουθεί να χαρακτηρίζει την ελληνική επιχειρηματικότητα, περιορίζοντας τις δυνατότητες για οικονομίες κλίμακας και καινοτομία.
Προτεινόμενο Εισόδημα ελληνικών νοικοκυριών: Ακόμη 15% χαμηλότερο από το 2009, παρά την ανάκαμψη
Η σημασία της παραγωγικότητας για την ανάπτυξη
Η παραγωγικότητα αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την αύξηση των εισοδημάτων και τη βιώσιμη ανάπτυξη μιας οικονομίας. Παρότι πρόσφατες εκθέσεις του ΕΣΥΠ και του ΚΕΠΕ προβλέπουν μια βελτίωση τα επόμενα χρόνια, η Ελλάδα έχει ακόμη σημαντικό έδαφος να καλύψει για να φτάσει τα ευρωπαϊκά επίπεδα. Η χαμηλή παραγωγικότητα, ειδικά σε κλάδους με μεγάλο εργατικό δυναμικό, περιορίζει τις προοπτικές για υψηλότερους μισθούς και μια ισχυρή, διαρκή ανάπτυξη.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα, ο πρόεδρος του ΚΕΦΙΜ, Νίκος Ρώμπαπας, τόνισε ότι τα στοιχεία αναδεικνύουν τη βαθιά, δομική αδυναμία της ελληνικής οικονομίας. «Παρά τη μερική ανάκαμψη των τελευταίων ετών, δεν έχουμε ακόμη ανακτήσει την παραγωγικότητα που είχαμε πριν από δεκαπέντε χρόνια. Η χαμηλή παραγωγικότητα, ιδιαίτερα στους κλάδους που απασχολούν μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού, περιορίζει τις προοπτικές για υψηλότερους μισθούς και ισχυρή ανάπτυξη», δήλωσε χαρακτηριστικά. Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η έλλειψη ουσιαστικής σύγκλισης με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, παρά τις προσπάθειες και τις προβλέψεις για μελλοντική βελτίωση.
Προτάσεις και επόμενα βήματα
Για την αντιμετώπιση αυτού του δομικού προβλήματος, ο Νίκος Ρώμπαπας υπογράμμισε την αναγκαιότητα σταθερής προτεραιότητας σε μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν τις επενδύσεις, την ανταγωνιστικότητα, την καινοτομία και την κλιμάκωση των επιχειρήσεων. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές είναι κρίσιμες για να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που θα επιτρέψει στις ελληνικές επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρότερες, να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους και να συμβάλουν πιο αποτελεσματικά στην εθνική οικονομία. Η επόμενη μέρα απαιτεί συγκεκριμένες πολιτικές παρεμβάσεις που θα στοχεύουν στην άρση των εμποδίων και στην προώθηση της ανάπτυξης.
