- Το σύστημα πληρωμών IRIS γίνεται υποχρεωτικό για όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις από την 1η Δεκεμβρίου.
- Οι πληρωμές θα γίνονται μέσω POS ή QR code, με αυτόματη αποστολή δεδομένων στην ΑΑΔΕ για διαφάνεια.
- Προβλέπονται αυστηρά πρόστιμα (10.000€-20.000€) για τις μη συμμορφούμενες επιχειρήσεις.
- Από τα μέσα του 2026, το IRIS θα διασυνδεθεί με το ευρωπαϊκό δίκτυο EuroPA για διεθνείς μεταφορές.
Το σύστημα πληρωμών IRIS, ήδη σε χρήση από 4 εκατομμύρια πολίτες και πάνω από 560.000 επαγγελματίες, γίνεται υποχρεωτικό για όλες τις επιχειρήσεις από την 1η Δεκεμβρίου. Αυτή η εξέλιξη αλλάζει ριζικά την καθημερινότητα των συναλλαγών, βάζοντας τέλος σε καθυστερήσεις και γραφειοκρατία, ενώ παράλληλα προβλέπει αυστηρά πρόστιμα για όσες επιχειρήσεις δεν συμμορφωθούν.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της προσπάθειας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των συναλλαγών στην Ελλάδα, με το IRIS να καθιερώνεται ως ένα πλήρως διαφανές και φορολογικά ιχνηλάσιμο εργαλείο. Η υποχρεωτική του εφαρμογή αποσκοπεί στον περιορισμό της φοροδιαφυγής και του «μαύρου χρήματος», ενισχύοντας την οικονομική διαφάνεια σε όλα τα επίπεδα της αγοράς.
Οι αλλαγές που φέρνει το IRIS στις συναλλαγές
Από την 1η Δεκεμβρίου, όλες οι επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από το μέγεθος ή το αντικείμενο δραστηριότητάς τους, είναι πλέον υποχρεωμένες να δέχονται πληρωμές μέσω IRIS. Αυτό μπορεί να γίνει είτε μέσω POS είτε μέσω QR code που συνδέεται άμεσα με τον φορολογικό μηχανισμό ή τον πάροχο ηλεκτρονικής τιμολόγησης. Η νέα ρύθμιση διασφαλίζει ότι όλα τα στοιχεία της συναλλαγής –ποσά, ώρα, ημερομηνία και ταυτοποίηση– θα αποστέλλονται αυτόματα στη βάση δεδομένων της ΑΑΔΕ, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.
Η διαδικασία είναι απλή και γρήγορη. Το POS δημιουργεί έναν QR code που περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα δεδομένα της συναλλαγής, όπως το ποσό και το ΑΦΜ. Ο πελάτης απλώς σκανάρει τον κωδικό με την εφαρμογή mobile banking της τράπεζάς του και επιβεβαιώνει την πληρωμή. Μέσα σε δευτερόλεπτα, η συναλλαγή ολοκληρώνεται και το POS ενημερώνεται αυτόματα για το αποτέλεσμα, είτε πρόκειται για επιτυχή πληρωμή είτε για απόρριψη. Αυτό σημαίνει ότι ο επαγγελματίας δεν χρειάζεται να περιμένει τραπεζική επιβεβαίωση, ενώ ο πελάτης βλέπει άμεσα την έκδοση της απόδειξης. Στην εκτύπωση της απόδειξης, αντί για τα στοιχεία της κάρτας, θα εμφανίζεται η ένδειξη IRIS ή του αντίστοιχου συστήματος που χρησιμοποιήθηκε.
Τα πρόστιμα για τους παραβάτες
Για όσες επιχειρήσεις δεν συμμορφωθούν με τη νέα υποχρέωση, προβλέπονται αυστηρά πρόστιμα. Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις με απλογραφικά βιβλία θα κληθούν να πληρώσουν 10.000 ευρώ, ενώ εκείνες με διπλογραφικά βιβλία θα αντιμετωπίσουν πρόστιμο 20.000 ευρώ. Η κυβέρνηση, μέσω της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), στοχεύει στην πλήρη ενσωμάτωση του συστήματος και την πάταξη της φοροδιαφυγής. Ωστόσο, για να υπάρξει μια πιο δίκαιη προσέγγιση, προβλέπεται έκπτωση ύψους 50% στα πρόστιμα για επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε μικρούς οικισμούς ή μη τουριστικά νησιά.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η αυστηροποίηση των ποινών είναι ένα σαφές μήνυμα της κυβέρνησης προς την αγορά για την ανάγκη πλήρους συμμόρφωσης. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και την περαιτέρω διαφάνεια, καθώς το IRIS ενσωματώνεται πλέον και στα POS και τις ταμειακές μηχανές, καθιστώντας κάθε συναλλαγή αυτόματα ιχνηλάσιμη από την ΑΑΔΕ, όπως αναφέρεται και στο άρθρο IRIS: Υποχρεωτικό για τις επιχειρήσεις από 1η Δεκεμβρίου, τι αλλάζει με τα πρόστιμα.
Η επέκταση του IRIS πέρα από τα σύνορα
Η χρήση του IRIS δεν περιορίζεται στα ελληνικά σύνορα. Από τα μέσα του 2026, προγραμματίζεται η διασύνδεση με το διατραπεζικό δίκτυο EuroPA. Αυτή η κίνηση θα επιτρέψει τη μεταφορά χρημάτων στο εξωτερικό σε πραγματικό χρόνο, διευκολύνοντας τις διεθνείς συναλλαγές για πολίτες και επιχειρήσεις. Στις χώρες που αναμένεται να συμμετάσχουν περιλαμβάνονται η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Πολωνία, καθώς και κράτη της Σκανδιναβίας όπως η Νορβηγία, η Σουηδία, η Δανία, η Φινλανδία και η Ανδόρρα. Αυτή η επέκταση υπογραμμίζει τη φιλοδοξία της Ελλάδας να ενσωματωθεί πλήρως στο ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρονικών πληρωμών.
Η επόμενη μέρα για τις ηλεκτρονικές πληρωμές
Με την υποχρεωτική εφαρμογή του IRIS και την προγραμματισμένη διασύνδεση με το EuroPA, η κυβέρνηση επιδιώκει να καθιερώσει το IRIS ως το βασικό μέσο πληρωμών στην ελληνική αγορά. Ο στόχος είναι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος άμεσων και διαφανών συναλλαγών μεταξύ πολιτών και επιχειρήσεων, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη στο ψηφιακό χρήμα και μειώνοντας τα περιθώρια για αδήλωτα εισοδήματα. Η πλήρης ενσωμάτωση του συστήματος αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην αναβάθμιση του οικονομικού τοπίου της χώρας.
Τι πρέπει να προσέξουν οι επιχειρήσεις με το IRIS
- Εξασφαλίστε ότι το POS σας δέχεται πληρωμές IRIS ή διαθέτει λειτουργία QR code.
- Ενημερωθείτε για τα πρόστιμα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, που ξεκινούν από 10.000 ευρώ.
- Βεβαιωθείτε ότι οι συναλλαγές IRIS διασυνδέονται αυτόματα με την ΑΑΔΕ.
- Εκπαιδεύστε το προσωπικό σας στη χρήση του νέου συστήματος για ομαλές συναλλαγές.