Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου: Ποια ακίνητα κινδυνεύουν με πρόστιμα έως 10% της αντικειμενικής αξίας

Σε άμεσο κίνδυνο επιβολής προστίμων που αγγίζουν το 10% της αντικειμενικής αξίας βρίσκονται χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, καθώς η προθεσμία της 31ης Ιανουαρίου 2026 για την υποχρεωτική έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου πλησιάζει. Η υποχρέωση αφορά συγκεκριμένες κατηγορίες κτιρίων μαζικής συνάθροισης και επαγγελματικής χρήσης, καθιστώντας τον ψηφιακό φάκελο απαραίτητη προϋπόθεση για τη νομιμότητα της περιουσίας τους.

Η μετάβαση στον ψηφιακό φάκελο ακινήτου αποτελεί το τελικό στάδιο μιας ευρύτερης μεταρρύθμισης που ξεκίνησε με την ψηφιοποίηση των οικοδομικών αδειών και την ολοκλήρωση διαδικασιών όπως το Κτηματολόγιο. Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου (ΗΤΚ) δεν είναι απλώς ένα γραφειοκρατικό έγγραφο, αλλά ένα δυναμικό εργαλείο ελέγχου που συγκεντρώνει όλο το ιστορικό ενός ακινήτου, διασφαλίζοντας τη διαφάνεια στις συναλλαγές και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος.

Οι επτά κατηγορίες ακινήτων υπό προθεσμία

Σύμφωνα με τις διευκρινίσεις που παρείχε ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτος Παραδιάς, η υποχρέωση για άμεση έκδοση ΗΤΚ έως τις 31 Ιανουαρίου 2026 αφορά κτίρια όπου αναπτύσσεται οργανωμένη κοινωνική ή οικονομική δραστηριότητα. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται θέατρα, κινηματογράφοι και συνεδριακά κέντρα, καθώς και χώροι πολιτιστικών και θρησκευτικών εκδηλώσεων. Επίσης, η ρύθμιση καλύπτει μουσεία, βιβλιοθήκες και αθλητικές εγκαταστάσεις με κερκίδες ή κλειστά γυμναστήρια.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για τα επαγγελματικά ακίνητα, όπως πρατήρια υγρών καυσίμων, συνεργεία αυτοκινήτων και πλυντήρια. Παράλληλα, στην ίδια λίστα εντάσσονται τουριστικά καταλύματα άνω των 300 τ.μ., εκπαιδευτήρια όλων των βαθμίδων, καθώς και νοσοκομεία, κλινικές και κέντρα υγείας. Οι ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων πρέπει να κινηθούν άμεσα, καθώς η παράλειψη της δήλωσης επιφέρει βαριές οικονομικές κυρώσεις.

Τα πρόστιμα και οι κυρώσεις για τους ιδιοκτήτες

Η μη συμμόρφωση με το νέο πλαίσιο εντός της καθορισμένης προθεσμίας συνεπάγεται πρόστιμα που υπολογίζονται κλιμακωτά, φτάνοντας έως και το 10% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Νομικοί κύκλοι και αναλυτές της αγοράς ακινήτων επισημαίνουν ότι ο έλεγχος θα είναι αυστηρός, καθώς η ΗΤΚ συνδέεται πλέον άμεσα με το σύστημα e-άδειες και την έκδοση πιστοποιητικών νομιμότητας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για τις υφιστάμενες κατοικίες, τα καταστήματα και τα γραφεία που δεν ανήκουν στις παραπάνω ειδικές κατηγορίες, η έκδοση της Ταυτότητας παραμένει προαιρετική στην παρούσα φάση. Ωστόσο, καθίσταται υποχρεωτική κατά τη μεταβίβαση, την πώληση ή τη γονική παροχή του ακινήτου, καθώς κανένα συμβόλαιο δεν μπορεί να ολοκληρωθεί χωρίς το Πιστοποιητικό Πληρότητας που εκδίδει ο αρμόδιος μηχανικός.

Τι περιλαμβάνει ο ψηφιακός φάκελος

Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα αποτελεί έναν πλήρη ψηφιακό φάκελο που περιλαμβάνει τις οικοδομικές άδειες, τα εγκεκριμένα σχέδια της πολεοδομίας, το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης και τυχόν δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους περί αυθαιρέτων. Η ευθύνη για τη συλλογή και καταχώρηση των στοιχείων ανήκει αποκλειστικά σε εξουσιοδοτημένο μηχανικό, ο οποίος βεβαιώνει ότι η υφιστάμενη κατάσταση του κτιρίου ταυτίζεται με τα νομιμοποιητικά έγγραφα.

Η επόμενη μέρα για την ακίνητη περιουσία

Η καθολική εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας αναμένεται να εξαλείψει τις πολεοδομικές εκκρεμότητες που ταλαιπωρούν τους ιδιοκτήτες για δεκαετίες. Παρά το αρχικό κόστος σύνταξης του φακέλου, η αγορά εκτιμά ότι η διασφάλιση της νομιμότητας θα ενισχύσει την αξία των ακινήτων και θα επιταχύνει τις επενδυτικές κινήσεις στον κλάδο του real estate, μειώνοντας δραστικά τη γραφειοκρατία στις μεταβιβάσεις.