- Η Κομισιόν χαρακτήρισε «φυσιολογική διαδικασία» την επανυποβολή του ελληνικού σχεδίου SAFE.
- Κανένα εθνικό σχέδιο άμυνας δεν έχει απορριφθεί, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τιερί Ρενιέ.
- Η Ελλάδα έλαβε προσωρινά 787,67 εκατ. ευρώ από τον μηχανισμό SAFE, έναντι 1,2 δισ. που είχε αιτηθεί.
- Η αξιολόγηση των σχεδίων συνεχίζεται καθ' όλη τη διάρκεια του Δεκεμβρίου και ενδεχομένως και αργότερα.
- Οι διμερείς συζητήσεις με τα κράτη μέλη αφορούν τη συμμόρφωση με τα κριτήρια του κανονισμού.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διευκρίνισε ότι το αίτημα προς την Ελλάδα για επανυποβολή του αμυντικού της σχεδίου στο πλαίσιο του μηχανισμού SAFE αποτελεί «φυσιολογική διαδικασία», τονίζοντας ότι κανένα εθνικό σχέδιο δεν έχει απορριφθεί. Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα άμυνας, Τιερί Ρενιέ, εξήγησε ότι τέτοιες αιτήσεις για διευκρινίσεις είναι τυπικές όταν προκύπτουν απορίες σχετικά με εθνικές προτάσεις. Η εξέλιξη αυτή έρχεται μετά την προσωρινή κατανομή 787,67 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα από το συνολικό κονδύλι του SAFE στις 9 Σεπτεμβρίου.
Αυτή η εξέλιξη σχετικά με το ελληνικό σχέδιο SAFE έρχεται εν μέσω ευρύτερων ευρωπαϊκών προσπαθειών για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων και την προώθηση της στρατηγικής αυτονομίας, μιας προτεραιότητας που έχει αποκτήσει σημαντική ώθηση τα τελευταία χρόνια λόγω των εξελισσόμενων γεωπολιτικών συνθηκών. Ο μηχανισμός SAFE αντιπροσωπεύει μια συντονισμένη προσπάθεια της ΕΕ για συγκέντρωση πόρων και εξορθολογισμό των επενδύσεων σε αμυντικές τεχνολογίες και υποδομές.
Η διαδικασία επανυποβολής και οι διευκρινίσεις της Κομισιόν
Ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα άμυνας, Τιερί Ρενιέ, χαρακτήρισε την επιστολή προς την Ελλάδα ως «φυσιολογική διαδικασία», διευκρινίζοντας ότι η Κομισιόν ζητά διευκρινίσεις όταν έχει απορίες σχετικά με ένα εθνικό σχέδιο. Ο Ρενιέ υπογράμμισε ότι κανένα εθνικό σχέδιο SAFE δεν έχει απορριφθεί, παρά το αίτημα για εκ νέου υποβολή της ελληνικής πρότασης. Απέφυγε να επεκταθεί σε λεπτομέρειες, επικαλούμενος τον «εξαιρετικά ευαίσθητο» χαρακτήρα των αμυντικών επενδύσεων, μια στάση που αντανακλά την ανάγκη για διακριτικότητα σε θέματα εθνικής ασφάλειας.
Τα κριτήρια αξιολόγησης και οι διμερείς συζητήσεις
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει τη συμμόρφωση των εθνικών σχεδίων με τα αυστηρά κριτήρια του κανονισμού SAFE. Αυτά περιλαμβάνουν την υποχρεωτική συμμετοχή τουλάχιστον τριών κρατών μελών, τις προσωρινές κατανομές κονδυλίων και τον καθαρά αμυντικό χαρακτήρα των προτεινόμενων επενδύσεων. Στο πλαίσιο αυτό, βρίσκονται σε εξέλιξη διμερείς συζητήσεις με τα κράτη μέλη, προκειμένου να επιλυθούν τυχόν ζητήματα που έχουν εντοπιστεί. Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής αρνήθηκε να ποσοτικοποιήσει τα προβλήματα, επιμένοντας ότι πρόκειται για συνήθη διαδικασία διαλόγου.
Αναλυτές στις Βρυξέλλες επισημαίνουν ότι η διαδικασία των διευκρινίσεων και των επανυποβολών είναι πράγματι συνήθης για μεγάλα και πολύπλοκα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, ειδικά όταν αυτά αφορούν ευαίσθητους τομείς όπως η άμυνα. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι τυχόν καθυστερήσεις θα είναι διαχειρίσιμες και δεν θα επηρεάσουν ουσιαστικά την τελική έγκριση των σχεδίων.
Το χρονοδιάγραμμα και η ελληνική πρόταση
Στις 9 Σεπτεμβρίου, η Επιτροπή ενέκρινε την προσωρινή κατανομή των κονδυλίων του SAFE, συνολικού ύψους 150 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα έλαβε 787,67 εκατ. ευρώ, ποσό μικρότερο από τα 1,2 δισ. ευρώ που είχε αρχικά αιτηθεί. Την 1η Δεκεμβρίου, η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι έχει λάβει 19 εθνικά επενδυτικά σχέδια, συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού, και ότι η ανάλυση και αξιολόγησή τους θα συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια του Δεκεμβρίου και πιθανόν πέραν αυτού. Όπως έχει αναφερθεί και σε προηγούμενες αποφάσεις της, όπως η έγκριση του ελληνικού προϋπολογισμού του 2026, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τηρεί αυστηρά χρονοδιαγράμματα, αλλά και ευελιξία όταν απαιτούνται διευκρινίσεις.
Η επόμενη μέρα για το ελληνικό σχέδιο
Σε περίπτωση θετικής αξιολόγησης της ελληνικής πρότασης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ζητήσει από το Συμβούλιο της ΕΕ την επίσημη έγκριση των εθνικών σχεδίων. Αυτό θα ανοίξει τον δρόμο για την πρώτη εκταμίευση του 15% των εγκεκριμένων δανείων, ένα κρίσιμο βήμα για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας. Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής σημείωσε ότι είναι «ακόμη νωρίς» για εκτιμήσεις σχετικά με ενδεχόμενες καθυστερήσεις στην αξιολόγηση ή στις εκταμιεύσεις, υπογραμμίζοντας ότι η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη. Η έγκριση δόσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης δείχνει την προσήλωση της Κομισιόν στην υποστήριξη των κρατών μελών, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις.
