Η Ελλάδα παραμένει ακριβή στην ηλεκτρική ενέργεια: Οι λόγοι πίσω από το υψηλό κόστος

Μια νέα ανάλυση από το Green Tank αποκαλύπτει τους βασικούς λόγους για τους οποίους η Ελλάδα διατηρεί σταθερά από τις υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη. Η μελέτη υπογραμμίζει την διαρθρωτική εξάρτηση από το ορυκτό αέριο, την περιορισμένη αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και την έλλειψη επαρκών υποδομών αποθήκευσης ως τους κύριους παράγοντες. Αυτή η κατάσταση επηρεάζει άμεσα τους λογαριασμούς των καταναλωτών και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Η συζήτηση για το υψηλό κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα δεν είναι καινούργια, αλλά η πρόσφατη ανάλυση του Green Tank έρχεται να προσφέρει τεκμηριωμένα στοιχεία σε έναν δημόσιο διάλογο που συχνά στερείται βάσης. Η διαρκής πίεση στους λογαριασμούς των νοικοκυριών και το πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων καθιστούν επιτακτική την κατανόηση των βαθύτερων αιτιών πίσω από αυτό το φαινόμενο.

Οι δομικοί παράγοντες πίσω από τις υψηλές τιμές

Σύμφωνα με την πρόσφατη ανάλυση του Green Tank, η οποία βασίζεται σε καθημερινά δεδομένα από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ENTSO-E), τρεις είναι οι βασικοί πυλώνες που εξηγούν το υψηλό κόστος: η διαρθρωτική εξάρτηση από το ακριβό ορυκτό αέριο, η περιορισμένη διείσδυση και αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και η έλλειψη επαρκών υποδομών αποθήκευσης. Αυτοί οι παράγοντες συνδυαστικά διατηρούν τη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα σταθερά ανάμεσα στις πιο ακριβές της Ευρώπης, με άμεσες επιπτώσεις στο κόστος ζωής.

Η συγκριτική ανάλυση με την Πορτογαλία

Για να αναδείξει τις πραγματικές παραμέτρους, η μελέτη του Green Tank προχώρησε σε συγκριτική αποτίμηση της ελληνικής αγοράς με αυτήν της Πορτογαλίας, μιας χώρας με παρόμοια χαρακτηριστικά αλλά σταθερά χαμηλότερες προημερήσιες τιμές (Day Ahead Market – DAM). Τα ευρήματα είναι αποκαλυπτικά: το ορυκτό αέριο αποτελεί τον παράγοντα με τη μεγαλύτερη θετική συσχέτιση με τις τιμές και στις δύο χώρες, οδηγώντας σε υψηλότερο κόστος. Αντίθετα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η αντλησιοταμίευση στην Πορτογαλία συνδέονται με χαμηλότερες τιμές.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές της αγοράς ενέργειας είναι η εμμονή της ελληνικής αγοράς σε πρακτικές που διατηρούν το κόστος υψηλό, παρά τα διαθέσιμα παραδείγματα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η αδυναμία ταχείας προσαρμογής στις σύγχρονες ενεργειακές τάσεις, όπως η ενίσχυση των ΑΠΕ και των υποδομών αποθήκευσης, υποδηλώνει μια διαρθρωτική αδράνεια που επιβαρύνει άμεσα τον καταναλωτή και την οικονομία συνολικά.

Η «ψαλίδα» των τιμών και η εξάρτηση από το ορυκτό αέριο

Στην Ελλάδα, η απόσταση μεταξύ της μέσης ελάχιστης τιμής τις μεσημεριανές ώρες και της μέσης μέγιστης τιμής το βράδυ διευρύνθηκε σημαντικά, από 128 €/MWh το 2024 σε 143,4 €/MWh το 2025. Αυτή η «ψαλίδα» αποδίδεται στην περιορισμένη αύξηση των φθηνών ΑΠΕ κατά μόλις 5% στο δεκάμηνο του 2025 και στην παράλληλη άνοδο της παραγωγής από ορυκτό αέριο κατά 12,6%. Αντίθετα, η Πορτογαλία έχει προχωρήσει σε εκτεταμένες επενδύσεις αποθήκευσης ενέργειας, αυξάνοντας την ισχύ αντλησιοταμίευσης στα 3,71 GW, έναντι μόλις 0,7 GW στην Ελλάδα. Η δυνατότητα αποθήκευσης επιτρέπει στην Πορτογαλία να αξιοποιεί την περίσσεια φθηνής ενέργειας το μεσημέρι και να μειώνει την ανάγκη για ακριβές μονάδες αερίου τις βραδινές ώρες.

Επιπτώσεις στην οικονομία και τους καταναλωτές

Οι υψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα έχουν πολλαπλές επιπτώσεις, περνώντας αναπόφευκτα στους λογαριασμούς των καταναλωτών και διαμορφώνοντας το συνολικό κόστος ζωής. Επιπλέον, επηρεάζουν αρνητικά την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, καθώς οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν αυξημένο λειτουργικό κόστος. Η ανάλυση του Green Tank υπογραμμίζει την ανάγκη για τεκμηριωμένες παρεμβάσεις, καθώς το ενεργειακό κόστος συνεχίζει να πιέζει τόσο τα νοικοκυριά όσο και τον παραγωγικό ιστό της χώρας.

Η επόμενη μέρα για την ελληνική αγορά ενέργειας

Η διαρθρωτική εξάρτηση από το ακριβό ορυκτό αέριο, η περιορισμένη διείσδυση των ΑΠΕ και η έλλειψη επαρκών υποδομών αποθήκευσης παραμένουν τα κομβικά στοιχεία που εξηγούν το υψηλό ενεργειακό κόστος στην Ελλάδα. Η ανάγκη για στρατηγικές αλλαγές είναι πλέον επιτακτική, με έμφαση στην επιτάχυνση των επενδύσεων σε ΑΠΕ και την ανάπτυξη λύσεων αποθήκευσης, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και να επιτευχθεί μια πιο βιώσιμη και οικονομικά προσιτή ενεργειακή μετάβαση για όλους τους καταναλωτές.