- Πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,1% το 2026 με ανθεκτικότητα στις διεθνείς πιέσεις.
- Ο πληθωρισμός παραμένει «αγκάθι» με εκτίμηση στο 2,6% για το 2026.
- Στόχος η μείωση του δημόσιου χρέους κοντά στο 120% του ΑΕΠ άμεσα.
- Ανησυχία για το «πάγωμα» ιδιωτικών επενδύσεων λόγω γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
- Σημαντική μείωση του κενού ΦΠΑ σε επίπεδα κάτω του 10%.
Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (ΓΠΚΒ) προβλέπει ανάπτυξη 2,1% για το 2026, θέτοντας ως κεντρικό στόχο τη δραστική μείωση του δημόσιου χρέους και την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων. Παρά τη θετική δημοσιονομική εικόνα, η τριμηνιαία έκθεση προειδοποιεί για την επιμονή του πληθωρισμού και τους γεωπολιτικούς κινδύνους που απειλούν να «παγώσουν» κρίσιμα επενδυτικά σχέδια.
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε μια φάση μετάβασης, όπου η σταθεροποίηση των προηγούμενων ετών δίνει τη θέση της στην ανάγκη για διατηρήσιμη ανάπτυξη μέσω παραγωγικών επενδύσεων. Η τριμηνιαία έκθεση του ΓΠΚΒ έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η χώρα διαθέτει σημαντική ανθεκτικότητα, ωστόσο η εξάρτηση από την ιδιωτική κατανάλωση πρέπει σταδιακά να υποκατασταθεί από ένα ισχυρό επενδυτικό κύμα, ειδικά καθώς το διεθνές περιβάλλον παραμένει εξαιρετικά ρευστό.
Αναπτυξιακοί ρυθμοί και το επενδυτικό «πάγωμα»
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Γραφείου, καθηγητή Ιωάννη Τσουκαλά, η πρόβλεψη για την ανάπτυξη το 2025 παραμένει σταθερή στο 2,2% του ΑΕΠ, ενώ για το 2026 η βασική εκτίμηση τοποθετείται στο 2,1%. Η πρόβλεψη αυτή ευθυγραμμίζεται σε μεγάλο βαθμό με τις εκτιμήσεις διεθνών οίκων, καθώς πρόσφατα η Scope Ratings προέβλεψε ανάπτυξη 2% για το ίδιο έτος, υπογραμμίζοντας τη δημοσιονομική πειθαρχία της χώρας. Ωστόσο, το ΓΠΚΒ επισημαίνει ότι η αυξημένη αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές δεν ακυρώνει απαραίτητα τα επενδυτικά σχέδια, αλλά τείνει να τα «παγώνει», γεγονός που καθιστά το 2026 έτος-ορόσημο για τη διατήρηση της δυναμικής.
Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου εμφανίζουν ήδη αύξηση της τάξης του 12%, αντισταθμίζοντας τη μείωση των αποθεμάτων. Αυτή η τάση είναι κρίσιμη, καθώς ο προϋπολογισμός του 2026 έχει σχεδιαστεί με γνώμονα την αντοχή απέναντι σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς. Παράλληλα, η απασχόληση ενισχύεται με 81.000 νέες θέσεις εργασίας, οδηγώντας την ανεργία στο 8,8%, επίπεδο που πλησιάζει τα προ κρίσης δεδομένα.
Ο πληθωρισμός και το «αγκάθι» των φορολογικών απαλλαγών
Ένα από τα βασικά σημεία ανησυχίας παραμένει η επιμονή του πληθωρισμού, ο οποίος για το 2026 εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μεταξύ 2,5% και 2,6%. Αν και δεν θεωρείται ο κυρίαρχος κίνδυνος, η διάρκειά του προκαλεί προβληματισμό για την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Επιπλέον, η έκθεση αναδεικνύει το υψηλό ύψος των φορολογικών απαλλαγών, οι οποίες ανέρχονται στα 28,4 δισ. ευρώ, καλύπτοντας περίπου το 33% των συνολικών φορολογικών εσόδων. Το ΓΠΚΒ υπογραμμίζει την απουσία ενός μηχανισμού αξιολόγησης για την αποτελεσματικότητα αυτών των απαλλαγών, την ώρα που η Κομισιόν έχει εγκρίνει τον προϋπολογισμό ζητώντας συνεχή επαγρύπνηση.
Προτεινόμενο Αγρότες: Κλιμακώνουν τις κινητοποιήσεις με συλλαλητήριο στο λιμάνι Θεσσαλονίκης
Νομικοί και οικονομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η δημοσιονομική εικόνα παραμένει ισχυρή, με το πρωτογενές πλεόνασμα να αγγίζει τα 18,5 δισ. ευρώ (άνω του 4% του ΑΕΠ). Αυτή η υπεραπόδοση δημιουργεί τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο για την ταχύτερη αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους, το οποίο αποτελεί και τον εθνικό στόχο για την επόμενη διετία.
Γεωπολιτικοί κίνδυνοι και η πορεία προς το 100% του χρέους
Η έκθεση δεν παραλείπει να αναφερθεί στους γεωπολιτικούς κινδύνους και τα ενεργειακά ρίσκα. Όπως έχει δείξει και ο νέος δείκτης της ΕΚΤ, οι διεθνείς εντάσεις επηρεάζουν ασύμμετρα τις ευρωπαϊκές οικονομίες, με την Ελλάδα να παραμένει ευάλωτη στις διακυμάνσεις των τιμών ενέργειας. Παράλληλα, η Goldman Sachs έχει επισημάνει ότι, παρά τη συνετή πολιτική, υπάρχουν ακόμη «αγκάθια» που συνδέονται με το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.
Ο τελικός στόχος παραμένει η μείωση του χρέους προς την περιοχή του 100% του ΑΕΠ. Το ΓΠΚΒ εκτιμά ότι τα επόμενα δύο χρόνια υπάρχουν περιθώρια για υποχώρηση κοντά στο 120%, πριν οι χαμηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης καταστήσουν την προσπάθεια πιο απαιτητική. Θετικό σήμα αποτελεί η μείωση του κενού ΦΠΑ κάτω από το 10%, καθώς και η πρώτη θετική στροφή στα στεγαστικά δάνεια από τον Οκτώβριο του 2025.
Οι προκλήσεις της επόμενης ημέρας
Η διατήρηση της αναπτυξιακής τροχιάς απαιτεί μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της παροχής κινήτρων για επενδύσεις. Η ελληνική οικονομία καλείται να αποδείξει ότι μπορεί να παράγει πλεονάσματα χωρίς να στραγγαλίζει την αγορά, αξιοποιώντας ταυτόχρονα τα ευρωπαϊκά κονδύλια για τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό. Η επιτυχία του 2026 θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα της χώρας να απορροφήσει τους εξωτερικούς κραδασμούς και να μετατρέψει την αβεβαιότητα σε επενδυτική ευκαιρία.
Οικονομικός Προγραμματισμός για το 2026
- Παρακολουθήστε τις διακυμάνσεις του πληθωρισμού για την προσαρμογή του οικογενειακού προϋπολογισμού.
- Ενημερωθείτε για τυχόν αλλαγές στις φορολογικές απαλλαγές που μπορεί να επηρεάσουν το καθαρό εισόδημα.
- Αξιολογήστε τις ευκαιρίες στα στεγαστικά δάνεια, καθώς ο ρυθμός αύξησης πέρασε σε θετικό πρόσημο.
- Διατηρήστε επιφυλακτική στάση σε επενδύσεις που επηρεάζονται άμεσα από το ενεργειακό κόστος.
