Γνωμοδότηση ΝΣΚ: Ποιοι εταίροι δικηγορικών εταιρειών ευθύνονται για ασφαλιστικές οφειλές

Μια σημαντική γνωμοδότηση 90/2025 του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους αποσαφηνίζει τις προϋποθέσεις ευθύνης των εταίρων δικηγορικών εταιρειών για ασφαλιστικές οφειλές. Η απόφαση αυτή διαχωρίζει ρητά τις περιόδους πριν και μετά την 23η Ιουλίου 2021, αλλάζοντας το καθεστώς ευθύνης για τους μη διαχειριστές εταίρους. Η γνωμοδότηση εκδόθηκε κατόπιν ερωτήματος του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών του e-ΕΦΚΑ και αναμένεται να αποτελέσει οδηγό για χιλιάδες εκκρεμείς υποθέσεις.

Η πρόσφατη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό νομικό κενό και να προσφέρει σαφήνεια σε ένα ζήτημα που απασχολεί έντονα τον νομικό κόσμο: την ευθύνη των εταίρων δικηγορικών εταιρειών για ασφαλιστικές οφειλές. Αυτή η εξέλιξη είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς επηρεάζει τόσο τους εν ενεργεία όσο και τους πρώην εταίρους, διαμορφώνοντας ένα νέο πλαίσιο για τις απαιτήσεις των ασφαλιστικών φορέων.

Η Απόφαση του ΝΣΚ και το Ιστορικό

Η Γνωμοδότηση 90/2025 του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερης σημασίας, αποσαφηνίζει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι εταίροι δικηγορικών εταιρειών φέρουν ευθύνη για ασφαλιστικές οφειλές. Η γνωμοδότηση εκδόθηκε κατόπιν ερωτήματος του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών του e-ΕΦΚΑ, αναφορικά με την περίπτωση πρώην εταίρου δικηγορικής εταιρείας που βρέθηκε αντιμέτωπη με μπλοκάρισμα ασφαλιστικής ενημερότητας λόγω εταιρικών χρεών, παρότι δεν είχε ποτέ διαχειριστικό ρόλο. Αυτό το ζήτημα αναδεικνύει την ανάγκη για σαφείς κατευθυντήριες γραμμές, ώστε να αποφεύγονται αδικίες και να διασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία των νομικών επαγγελμάτων.

Οι Χρονικές Περίοδοι Ευθύνης

Το ΝΣΚ διακρίνει ρητά δύο χρονικές περιόδους, με διαφορετικό καθεστώς ευθύνης για τους εταίρους. Για ασφαλιστικές οφειλές που δημιουργήθηκαν έως και τις 23 Ιουλίου 2021, δηλαδή πριν από την τροποποίηση του Κώδικα Δικηγόρων με τον νόμο 4820/2021, όλοι οι εταίροι αστικής επαγγελματικής δικηγορικής εταιρείας ευθύνονται αλληλεγγύως και εις ολόκληρον. Η ευθύνη αυτή ισχύει ανεξάρτητα από το αν άσκησαν ή όχι καθήκοντα διαχείρισης και απορρέει ευθέως από τις διατάξεις του ν. 4072/2012 περί προσωπικών εταιρειών, συνδεόμενη με την ιδιότητα του εταίρου καθαυτή.

Αντίθετα, για οφειλές που γεννήθηκαν μετά την 23η Ιουλίου 2021, εφαρμόζεται το νέο καθεστώς που εισήγαγε το άρθρο 187 του ν. 4820/2021. Σύμφωνα με αυτό, έναντι του Δημοσίου και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης ευθύνονται προσωπικά και αλληλεγγύως μόνο τα πρόσωπα που είχαν διαχειριστική ή διοικητική ιδιότητα κατά τον χρόνο που οι οφειλές κατέστησαν ληξιπρόθεσμες. Αυτό σημαίνει ότι πλέον ευθύνονται οι διαχειριστές ή νόμιμοι εκπρόσωποι της εταιρείας, και όχι οι απλοί εταίροι.

Επιπτώσεις για Δικηγόρους και e-ΕΦΚΑ

Η γνωμοδότηση αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει τη θέση της διοίκησης του e-ΕΦΚΑ για την παλαιότερη περίοδο, απορρίπτοντας τον ισχυρισμό ότι η μεταγενέστερη νομοθετική ρύθμιση έχει αναδρομική ισχύ. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η απόφαση του ΝΣΚ προσφέρει ένα σταθερό νομικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των ασφαλιστικών οφειλών, κάτι που ήταν απαραίτητο για την επίλυση πολλών εκκρεμών υποθέσεων. Παράλληλα, αναδεικνύει τη βούληση του νομοθέτη να περιορίσει από το 2021 και μετά την υπέρμετρη ευθύνη των απλών εταίρων, προκειμένου να ενισχυθεί η συμμετοχή δικηγόρων σε εταιρικά σχήματα, χωρίς όμως να θίγονται τα ήδη γεννηθέντα δικαιώματα των ασφαλιστικών φορέων.

Η Επόμενη Μέρα και οι Εκκρεμείς Υποθέσεις

Η ομόφωνη γνωμοδότηση του ΝΣΚ αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς αναμένεται να αποτελέσει οδηγό για ανάλογες υποθέσεις που εκκρεμούν στον e-ΕΦΚΑ και στα διοικητικά δικαστήρια. Αυτό είναι κρίσιμο ιδίως σε περιπτώσεις πρώην εταίρων δικηγορικών εταιρειών που διεκδικούν ασφαλιστική ενημερότητα για μεταβιβάσεις ακινήτων ή άλλες συναλλαγές. Η σαφήνεια που προσφέρει η γνωμοδότηση θα συμβάλει στην επιτάχυνση της επίλυσης αυτών των υποθέσεων και στην αποκατάσταση της νομικής τάξης, μειώνοντας την αβεβαιότητα στον κλάδο των νομικών επαγγελμάτων.