ΓΕΜΗ: Παράταση έως την 1η Φεβρουαρίου για τη δημοσίευση ισολογισμών – Τα νέα πρόστιμα

Η κυβέρνηση αποφάσισε την παράταση ενός μήνα για τη δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων του 2024 στο ΓΕΜΗ, μεταφέροντας την καταληκτική ημερομηνία για την 1η Φεβρουαρίου 2026. Η εξέλιξη αυτή αποτρέπει την άμεση ενεργοποίηση αυτόματων προστίμων έως 100.000 ευρώ, προσφέροντας ένα κρίσιμο περιθώριο συμμόρφωσης στις μη εισηγμένες επιχειρήσεις.

Η απόφαση αυτή έρχεται ως συνέχεια της έντονης πίεσης που δέχεται ο επιχειρηματικός κόσμος, καθώς οι φορολογικές υποχρεώσεις στο τέλος του έτους έχουν συσσωρευτεί, καθιστώντας δύσκολη την έγκαιρη ολοκλήρωση των λογιστικών διαδικασιών. Τεχνικά, η πρόκληση έγκειται στην ανάγκη για ακριβή αποτύπωση των οικονομικών μεγεθών σε μια περίοδο που οι ελεγκτικοί μηχανισμοί εντείνουν τις διασταυρώσεις τους, ενώ η παράταση αυτή ευθυγραμμίζεται με παρόμοιες κινήσεις, όπως η παράταση για τις εκθέσεις βιωσιμότητας, που στόχο έχουν την ομαλή μετάβαση των εταιρειών στα νέα πρότυπα διαφάνειας.

Οι νέες προθεσμίες και η περίοδος χάριτος

Με τη νέα ρύθμιση, οι μη εισηγμένες εταιρείες έχουν πλέον τη δυνατότητα να δημοσιεύσουν τις λογιστικές τους καταστάσεις για τη χρήση του 2024 έως και την 31η Ιανουαρίου 2026. Η 1η Φεβρουαρίου 2026 ορίζεται πλέον ως η ημερομηνία ορόσημο, από την οποία και μετά τα αυτόματα πρόστιμα θα επιβάλλονται χωρίς καμία περαιτέρω προειδοποίηση μέσω του πληροφοριακού συστήματος του ΓΕΜΗ.

Στο στόχαστρο των αρχών δεν βρίσκονται μόνο οι τρέχουσες χρήσεις, αλλά και παλαιότερες εκκρεμότητες για τις οποίες είχε δοθεί αναστολή καταχώρισης. Οι επιχειρήσεις καλούνται να τακτοποιήσουν το σύνολο των δημοσιεύσεων, καθώς η ψηφιακή πλατφόρμα θα κλειδώνει αυτόματα τις παραβάσεις, ενεργοποιώντας τις προβλεπόμενες κυρώσεις.

Αναλυτική κλίμακα προστίμων ανά μέγεθος επιχείρησης

Το ύψος των κυρώσεων διαφοροποιείται σημαντικά ανάλογα με το μέγεθος της οντότητας και την υπηρεσία ΓΕΜΗ στην οποία υπάγεται η επιχείρηση. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, το πρόστιμο μπορεί να φτάσει το ανώτατο όριο των 100.000 ευρώ, ενώ για τις μεσαίες οντότητες το ταβάνι ορίζεται στις 50.000 ευρώ.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις έμπειρων στελεχών της δημόσιας διοίκησης, η αυστηρότητα του πλαισίου αποσκοπεί στην εξάλειψη του φαινομένου των «εταιρειών-φαντασμάτων» που αποφεύγουν συστηματικά τη δημοσιότητα. Επισημαίνεται από παράγοντες της αγοράς ότι ο δειγματοληπτικός έλεγχος θα επεκταθεί και στις εμπρόθεσμες υποβολές, προκειμένου να διασφαλιστεί όχι μόνο η τήρηση του χρόνου αλλά και η ορθότητα των στοιχείων.

Διασταυρώσεις με την ΑΑΔΕ και υπότροποι

Μια από τις σημαντικότερες αλλαγές που φέρνει το νέο έτος είναι η διασύνδεση του ΓΕΜΗ με την ΑΑΔΕ. Από την 1η Φεβρουαρίου 2026, θα πραγματοποιηθεί μαζική διασταύρωση στοιχείων για τον εντοπισμό υπόχρεων που δεν έχουν καν εγγραφεί στο μητρώο. Η παράλειψη εγγραφής ή η καταχώριση εσφαλμένων στοιχείων θα επιφέρει πρόσθετες κυρώσεις, πέραν εκείνων της μη δημοσίευσης ισολογισμού.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται από τους υπότροπους. Το πλαίσιο προβλέπει ότι σε περίπτωση επανάληψης της ίδιας παράβασης εντός τριετίας, το πρόστιμο διπλασιάζεται, ενώ σε τρίτη υποτροπή τριπλασιάζεται. Αυτό σημαίνει ότι μια μεγάλη επιχείρηση που συστηματικά αμελεί τις υποχρεώσεις της θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπη με πρόστιμα εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ.

Κίνητρα συμμόρφωσης και εξαιρέσεις

Παρά την αυστηρότητα, ο νόμος παρέχει ένα ισχυρό κίνητρο για την ταχεία τακτοποίηση των εκκρεμοτήτων. Το πρόστιμο μειώνεται κατά 50% εφόσον ο υπόχρεος προχωρήσει στην εξόφλησή του εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση και ταυτόχρονα ολοκληρώσει τη δημοσίευση των οικονομικών του καταστάσεων. Η ίδια έκπτωση ισχύει και για εταιρείες που τελούν υπό καθεστώς εκκαθάρισης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από το πεδίο των προστίμων εξαιρούνται συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (ΚοιΣΠΕ), οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) και οι Συνεταιρισμοί Εργαζομένων, αναγνωρίζοντας τον ιδιαίτερο κοινωνικό τους χαρακτήρα.

Οι αντιδράσεις και τα επόμενα βήματα

Η αγορά υποδέχθηκε την παράταση ως μια αναγκαία κίνηση, ωστόσο οι λογιστές προειδοποιούν ότι δεν υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω καθυστερήσεις. Η ψηφιακή διακυβέρνηση και η αυτοματοποίηση των ελέγχων καθιστούν πλέον αδύνατη την αποφυγή των κυρώσεων, ενώ η διαφάνεια στα οικονομικά στοιχεία αποτελεί πλέον προϋπόθεση για την πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό και κρατικές επιδοτήσεις. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να αξιοποιήσουν τον επιπλέον μήνα για να διασφαλίσουν την πληρότητα των φακέλων τους.