Εργασιακά 2026: Οι μεγάλες αλλαγές στις άδειες, το σύστημα Εργάνη και οι νέες αυξήσεις μισθών

Με την έλευση της 1ης Ιανουαρίου 2026, η ελληνική αγορά εργασίας εισέρχεται σε μια νέα εποχή, φέροντας ριζικές ανατροπές στον τρόπο χορήγησης της ετήσιας άδειας και στη λειτουργία του συστήματος «Εργάνη». Οι εργαζόμενοι αποκτούν πλέον μεγαλύτερη ευελιξία στον προγραμματισμό της ανάπαυσής τους, ενώ οι επιχειρήσεις απαλλάσσονται από τη γραφειοκρατία της προαναγγελίας, την ίδια στιγμή που οι μισθολογικές αυξήσεις στοχεύουν στα 1.500 ευρώ έως το 2027.

Αυτές οι παρεμβάσεις αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για τον εκσυγχρονισμό του εργατικού δικαίου, η οποία ξεκίνησε με την ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων και την πλήρη ψηφιοποίηση των διαδικασιών ελέγχου. Η μετάβαση από την προαναγγελία στην απολογιστική δήλωση στο σύστημα «Εργάνη» σηματοδοτεί μια στροφή προς την εμπιστοσύνη και τον έλεγχο εκ των υστέρων, μειώνοντας τον διοικητικό φόρτο που συχνά οδηγούσε σε σφάλματα και άσκοπα πρόστιμα.

Η νέα αρχιτεκτονική της ετήσιας άδειας

Από την 1η Ιανουαρίου 2026, τίθεται σε ισχύ το νέο πλαίσιο για τις αλλαγές στις άδειες των εργαζομένων, το οποίο επιτρέπει στον μισθωτό να μοιράζει την άδειά του σε περισσότερα χρονικά διαστήματα. Η βασική προϋπόθεση για αυτή την ευελιξία είναι η υποβολή έγγραφου αιτήματος από την πλευρά του εργαζομένου. Ωστόσο, διατηρείται ένας σκληρός πυρήνας προστασίας: ένα τμήμα της άδειας πρέπει να παραμένει συνεχόμενο, καλύπτοντας τουλάχιστον πέντε εργάσιμες ημέρες για όσους απασχολούνται με πενθήμερο ή έξι ημέρες για το εξαήμερο.

Είναι κρίσιμο να σημειωθεί ότι ο χρόνος χορήγησης παραμένει αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου. Σύμφωνα με νομικούς παραστάτες που παρακολουθούν την εφαρμογή των νέων μέτρων, η κατάργηση της δυνατότητας του εργοδότη να επιβάλλει μονομερώς την κατάτμηση της άδειας αποτελεί μια σημαντική δικλείδα ασφαλείας για τον ελεύθερο χρόνο του προσωπικού, παρά τις πιθανές λειτουργικές δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίσουν ορισμένες επιχειρήσεις.

Τέλος στην προαναγγελία και ψηφιακή απλούστευση

Μία από τις πιο σημαντικές διοικητικές ελαφρύνσεις για το 2026 είναι η κατάργηση της προαναγγελίας της άδειας στο σύστημα «Εργάνη». Στη θέση της θεσπίζεται η απολογιστική δήλωση, η οποία θα υποβάλλεται εντός του επόμενου μήνα από τη λήψη της άδειας. Αυτή η αλλαγή αναμένεται να μειώσει δραστικά τα διοικητικά λάθη και τον όγκο των δεδομένων που έπρεπε να διαχειρίζονται καθημερινά τα λογιστήρια των εταιρειών.

Παράλληλα, παραμένει σε ισχύ ο κανόνας του 50%, ο οποίος ορίζει ότι οι μισές ημέρες της συνολικής άδειας του προσωπικού πρέπει να χορηγούνται στο διάστημα Μαΐου – Σεπτεμβρίου. Αν και ορισμένοι παράγοντες της αγοράς θεωρούν το μέτρο αυτό ξεπερασμένο για τη σύγχρονη οικονομία, η πολιτεία το διατηρεί ως μέσο διασφάλισης των θερινών διακοπών για τη μεγάλη πλειονότητα των μισθωτών.

Μισθολογικές εξελίξεις και ο στόχος των 1.500 ευρώ

Στο πεδίο των αποδοχών, το 2026 αναμένεται να συνεχιστεί η ανοδική τροχιά. Οι προβλέψεις των οικονομικών αναλυτών συγκλίνουν σε έναν ρυθμό αύξησης κοντά στο 5%, ο οποίος κρίνεται απαραίτητος για τη σταδιακή προσέγγιση του κυβερνητικού στόχου για μέσο μισθό 1.500 ευρώ έως το τέλος του 2027. Η πρόκληση ωστόσο παραμένει η χαμηλή παραγωγικότητα σε ορισμένους κλάδους και η ανάγκη για ευρύτερη κάλυψη από συλλογικές συμβάσεις εργασίας.

Οι αντιδράσεις και τα επόμενα βήματα

Η εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων θα παρακολουθείται στενά από την Επιθεώρηση Εργασίας, η οποία θα λειτουργεί ως διαιτητής σε περιπτώσεις διαφωνιών μεταξύ των δύο μερών. Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με την τήρηση των προθεσμιών και την έγγραφη τεκμηρίωση των αιτημάτων τους, ώστε να διασφαλίζουν τα δικαιώματά τους στο νέο, πιο ευέλικτο περιβάλλον που διαμορφώνεται από τις αρχές του επόμενου έτους.