- Οι συνολικές πράξεις στα υποθηκοφυλακεία μειώθηκαν κατά 42,1% το 2023.
- Οι μεταγραφές και οι αγοραπωλησίες κατέγραψαν πτώση άνω του 40%.
- Τα ενέχυρα συρρικνώθηκαν κατά εντυπωσιακό 92,4% σε αριθμό πράξεων.
- Η κάμψη οφείλεται κυρίως στην ενσωμάτωση των Υποθηκοφυλακείων στο Κτηματολόγιο.
- Η μετάβαση στο ενιαίο Κτηματολόγιο επηρεάζει την ταχύτητα και ασφάλεια των συναλλαγών.
Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) δημοσιοποίησε νέα στοιχεία για τις εργασίες των Υποθηκοφυλακείων το 2023, καταγράφοντας σημαντική κάμψη σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες συναλλαγών σε σύγκριση με το 2022. Συνολικά, οι πράξεις μειώθηκαν κατά 42,1%, ενώ τα εισπραχθέντα δικαιώματα υποχώρησαν κατά 46,2%, σηματοδοτώντας μια έντονη πτωτική πορεία στην κτηματαγορά.
Η δημοσιοποίηση των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για τις εργασίες των Υποθηκοφυλακείων το 2023 έρχεται να επιβεβαιώσει μια ευρύτερη τάση αναδιάρθρωσης στον τομέα των ακινήτων, καθώς η χώρα βρίσκεται σε μια περίοδο μετάβασης και ενσωμάτωσης των Υποθηκοφυλακείων στο Ελληνικό Κτηματολόγιο. Αυτή η εξέλιξη, αν και αναγκαία για τον εκσυγχρονισμό, επηρεάζει άμεσα τον όγκο και τη φύση των καταγεγραμμένων πράξεων, αντανακλώντας τόσο την πραγματική δυναμική της αγοράς όσο και τις θεσμικές αλλαγές.
Η εικόνα των συναλλαγών το 2023
Κατά το έτος 2023, σύμφωνα με την ετήσια απογραφική έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ που κάλυψε 178 ενεργά Υποθηκοφυλακεία, πραγματοποιήθηκαν συνολικά 206.114 πράξεις. Η συνολική αξία αυτών των πράξεων ανήλθε σε 18,98 δισ. ευρώ, ενώ εκδόθηκαν 581.884 αντίγραφα και πιστοποιητικά. Τα συνολικά εισπραχθέντα δικαιώματα ανήλθαν σε 62,4 εκατ. ευρώ, με το 43,2% αυτών να αφορά πάγια τέλη και εισφορές ΤΑΧΔΙΚ και ΕΚΧΑ, το 23,8% δικαιώματα του Δημοσίου και το 33% δικαιώματα των Υποθηκοφυλακείων.
Εντυπωσιακή πτώση σε όλες τις κατηγορίες
Η σύγκριση των στοιχείων του 2023 με αυτά του 2022 αποτυπώνει μια έντονη πτωτική πορεία σε σχεδόν όλες τις κατηγορίες. Οι συνολικές πράξεις κατέγραψαν μείωση της τάξης του 42,1%, ενώ τα εισπραχθέντα δικαιώματα υποχώρησαν κατά 46,2%. Οι μεταγραφές, που αποτελούν τη μεγαλύτερη κατηγορία συναλλαγών, σημείωσαν πτώση 47,1%. Ειδικότερα, οι αγοραπωλησίες συρρικνώθηκαν κατά 41,3% σε αριθμό πράξεων και κατά 41,5% σε αξία συναλλαγών. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή ήταν η μείωση στα ενέχυρα, κατά 92,4% σε αριθμό και 91,1% σε αξία.
Οι υποθήκες παρουσίασαν επίσης σημαντική πτώση, φτάνοντας το 33,2%, με το 90,8% να αφορά λοιπές πράξεις υπέρ τραπεζών, ασφαλιστικών ταμείων και δήμων. Οι κατασχέσεις μειώθηκαν κατά 38,4%, με την πλειονότητά τους (85,3%) να αφορά πράξεις εκτός Δημοσίου. Η κατανομή των πράξεων δείχνει ότι οι μεταγραφές εξακολουθούν να κυριαρχούν με 55,6% του συνόλου, ακολουθούμενες από τις λοιπές πράξεις (18,7%) και τις υποθήκες (16,6%).
Οι επιπτώσεις της ενσωμάτωσης στο Κτηματολόγιο
Η ΕΛΣΤΑΤ επισημαίνει ότι η μείωση του ποσοστού ανταπόκρισης των Υποθηκοφυλακείων τα τελευταία χρόνια, το οποίο διαμορφώθηκε σε 73,3% το 2023 έναντι 83,3% το 2022, συνδέεται άμεσα με την προχωρημένη διαδικασία ενσωμάτωσης των Υποθηκοφυλακείων στο Ελληνικό Κτηματολόγιο. Αυτή η μετάβαση οδηγεί σταδιακά στη διακοπή της λειτουργίας των παραδοσιακών Υποθηκοφυλακείων και στη δημιουργία ενιαίων Κτηματολογικών Γραφείων. Νομικοί και οικονομικοί κύκλοι παρακολουθούν στενά την εξέλιξη αυτής της διαδικασίας, καθώς επηρεάζει άμεσα την ταχύτητα και την ασφάλεια των συναλλαγών στην κτηματαγορά.
Τι σηματοδοτεί η πτωτική τάση
Η σημαντική κάμψη στις πράξεις ακινήτων, όπως καταγράφεται από την ΕΛΣΤΑΤ, αντανακλά όχι μόνο την αναμενόμενη επίδραση της ενσωμάτωσης στο Κτηματολόγιο, αλλά πιθανώς και μια συγκράτηση της αγοράς εν αναμονή των νέων δεδομένων. Η αναβολή της αναθεώρησης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων έως το 2028, για παράδειγμα, δημιουργεί ένα χάσμα με τις εμπορικές τιμές, επηρεάζοντας τις αποφάσεις των επενδυτών και των αγοραστών. Παράλληλα, η κάμψη στις αιτήσεις για τη «χρυσή βίζα», που παρατηρήθηκε το δεκάμηνο του 2025, υποδηλώνει μια εξομάλυνση της αγοράς μετά την έντονη δραστηριότητα των προηγούμενων ετών, συνεισφέροντας στην ευρύτερη εικόνα της μειωμένης κινητικότητας.
