Ελληνική οικονομία: Στα 338,9 δισ. ευρώ αυξήθηκε το «άνοιγμα» της διεθνούς επενδυτικής θέσης

Σημαντική επιδείνωση κατέγραψε η διεθνής επενδυτική θέση της Ελλάδας στο τέλος του δευτέρου τριμήνου του 2025, με τις καθαρές υποχρεώσεις να εκτοξεύονται στα 338,9 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το «άνοιγμα» αυτό αντιστοιχεί πλέον στο 140% του ΑΕΠ, αναδεικνύοντας τη βαθιά εξάρτηση της χώρας από τη διεθνή χρηματοδότηση.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της πίεσης που δέχεται το εξωτερικό ισοζύγιο της χώρας, παρά το γεγονός ότι πρόσφατα καταγράφηκε μια σχετική βελτίωση στο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Η διεθνής επενδυτική θέση αποτελεί έναν κρίσιμο δείκτη που αποτυπώνει τη συνολική οικονομική σχέση μιας χώρας με τον υπόλοιπο κόσμο, συγκρίνοντας τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχουν οι κάτοικοι στο εξωτερικό έναντι των υποχρεώσεων προς ξένους επενδυτές.

Η διεύρυνση των καθαρών υποχρεώσεων το 2025

Κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2025, οι καθαρές υποχρεώσεις της Ελλάδας αυξήθηκαν κατά 13,4 δισ. ευρώ σε σχέση με το κλείσιμο του προηγούμενου έτους. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στη ροή κεφαλαίων από το εξωτερικό προς τον ιδιωτικό τομέα, αλλά και στη μείωση των απαιτήσεων που διατηρούσαν ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε διεθνείς αγορές. Παρά το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε με ρυθμό 2%, η συσσώρευση χρέους προς το εξωτερικό κινείται με ταχύτερους ρυθμούς.

Οι τομείς που τροφοδοτούν το έλλειμμα

Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει ότι η επιδείνωση προήλθε κατά κύριο λόγο από τους «λοιπούς τομείς» της οικονομίας, δηλαδή τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Η αύξηση των ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, αν και θετική για την ανάπτυξη, αυξάνει τις μελλοντικές υποχρεώσεις για αποπληρωμή μερισμάτων ή τόκων. Παράλληλα, οι καθαρές υποχρεώσεις της γενικής κυβέρνησης παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, συνδεόμενες άμεσα με το δημόσιο χρέος και τις ανάγκες αναχρηματοδότησής του.

Νομικοί και οικονομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η αρνητική επενδυτική θέση καθιστά την οικονομία ιδιαίτερα ευάλωτη σε εξωτερικούς κραδασμούς. Αυτό σημαίνει ότι τυχόν απότομες αυξήσεις επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες ή διεθνείς γεωπολιτικές κρίσεις μπορούν να επηρεάσουν άμεσα το κόστος δανεισμού και τη σταθερότητα του συστήματος, καθώς η χώρα παραμένει καθαρός οφειλέτης προς τον υπόλοιπο κόσμο.

Η ανάγκη για παραγωγική ανασυγκρότηση

Αν και η Τράπεζα της Ελλάδος κατάφερε να βελτιώσει τη δική της καθαρή θέση, λειτουργώντας αντισταθμιστικά, η συνολική εικόνα παραμένει προειδοποιητικό σήμα. Η συνεχιζόμενη συσσώρευση υποχρεώσεων περιορίζει τα περιθώρια για μακροπρόθεσμη σταθερότητα. Για να αναστραφεί αυτή η πορεία, απαιτείται ενίσχυση της παραγωγικής βάσης και στροφή προς επενδύσεις που δημιουργούν πραγματική προστιθέμενη αξία και ενισχύουν τις εξαγωγές, μειώνοντας την ανάγκη για εξωτερικό δανεισμό.

Οι προοπτικές και οι επόμενοι στόχοι

Η διατήρηση της διεθνούς επενδυτικής θέσης σε επίπεδα άνω του 100% του ΑΕΠ αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για το οικονομικό επιτελείο. Η στρατηγική για τα επόμενα έτη θα πρέπει να εστιάσει στην προσέλκυση Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (FDI) που δεν δημιουργούν απλώς χρέος, αλλά υποδομές και θέσεις εργασίας. Η πορεία του εξωτερικού ισοζυγίου θα παραμείνει υπό στενή παρακολούθηση, καθώς αποτελεί τον καθρέφτη της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας στο διεθνές περιβάλλον.