- Η Ελλάδα έχει τις περισσότερες ώρες εργασίας στην ΕΕ, με μέσο όρο 40 ώρες την εβδομάδα.
- Η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα ανέρχεται στο 60% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
- Οι μέσοι μισθοί πλήρους απασχόλησης είναι περίπου στο 45% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
- Η χαμηλή παραγωγικότητα οφείλεται σε δομικά προβλήματα της οικονομίας και έλλειψη επενδύσεων.
- Απαιτούνται επενδύσεις σε καινοτομία και τεχνολογία για την αύξηση της παραγωγικότητας.
Η ελληνική αγορά εργασίας χαρακτηρίζεται από μια βαθιά και διαχρονική αντίφαση, καθώς οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα καταγράφουν τις περισσότερες ώρες εβδομαδιαίας απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Παρόλα αυτά, η παραγωγικότητα της εργασίας παραμένει σημαντικά χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, δημιουργώντας σοβαρές δομικές αδυναμίες στο παραγωγικό μοντέλο της χώρας.
Αυτή η διαχρονική αντίφαση στην ελληνική αγορά εργασίας δεν αποτελεί απλώς μια στατιστική ανωμαλία, αλλά αντανακλά βαθύτερες δομικές αδυναμίες που επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Το φαινόμενο της εκτεταμένης απασχόλησης με χαμηλή απόδοση συνδέεται άμεσα με την έλλειψη επενδύσεων σε καινοτομία και την υιοθέτηση σύγχρονων παραγωγικών διαδικασιών, παγιώνοντας έναν φαύλο κύκλο που δυσχεραίνει την οικονομική σύγκλιση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η ελληνική πραγματικότητα σε αριθμούς
Τα στοιχεία της Eurostat καταρρίπτουν το στερεότυπο περί οκνηρίας των Ελλήνων εργαζομένων, καθώς η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ώρες εβδομαδιαίας απασχόλησης. Συγκεκριμένα, οι εργαζόμενοι απασχολούνται κατά μέσο όρο σχεδόν 40 ώρες την εβδομάδα, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος διαμορφώνεται στις 36 ώρες. Παρά τη μεγάλη αυτή διάρκεια εργασίας, η παραγωγικότητα της εργασίας ανά ώρα κινείται περίπου στο 60% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Αυτό το σημαντικό χάσμα υπογραμμίζει την αδυναμία της ελληνικής οικονομίας να μετατρέψει την ένταση της εργασίας σε πραγματική προστιθέμενη αξία, περιορίζοντας την ανταγωνιστικότητα και υπονομεύοντας τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.
Οι δομικές αιτίες της χαμηλής παραγωγικότητας
Στον πυρήνα του προβλήματος βρίσκεται η δομή της ελληνικής οικονομίας, η οποία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε κλάδους χαμηλής εξειδίκευσης και χαμηλής προστιθέμενης αξίας. Τομείς όπως ο τουρισμός, η εστίαση, το λιανεμπόριο και η γεωργία χαρακτηρίζονται από εκτεταμένα ωράρια, εποχικότητα και περιορισμένη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, στοιχεία που συμπιέζουν την παραγωγικότητα και εντείνουν την εργασιακή επιβάρυνση. Επιπλέον, το υψηλό ποσοστό αυτοαπασχόλησης και η κυριαρχία της πλήρους απασχόλησης, χωρίς επαρκή ευελιξία και αναβάθμιση δεξιοτήτων, ενισχύουν ένα μοντέλο βασισμένο στις πολλές ώρες εργασίας και όχι στην αποδοτικότητα. Η απουσία εκτεταμένου τεχνολογικού εκσυγχρονισμού και αυτοματοποίησης επιβαρύνει το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων, επιβραδύνει τις παραγωγικές διαδικασίες και περιορίζει τη δυνατότητα δημιουργίας καλύτερα αμειβόμενων θέσεων εργασίας.
Ο αντίκτυπος στα εισοδήματα και την ανταγωνιστικότητα
Η χαμηλή παραγωγικότητα έχει άμεσο και αρνητικό αντίκτυπο στα εισοδήματα των εργαζομένων. Ο μέσος ετήσιος μισθός πλήρους απασχόλησης παραμένει καθηλωμένος σε επίπεδα που αντιστοιχούν περίπου στο 45% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό αναγκάζει τους εργαζομένους να δουλεύουν περισσότερες ώρες, όχι για να αυξήσουν την παραγωγικότητα, αλλά για να διατηρήσουν ένα στοιχειώδες επίπεδο διαβίωσης. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η υπερφορολόγηση και η γραφειοκρατία αποτελούν σημαντικά εμπόδια, καθώς αποθαρρύνουν τις επενδύσεις σε καινοτομία και σύγχρονο εξοπλισμό. Χωρίς αυτές τις επενδύσεις, η οικονομία παραμένει εγκλωβισμένη σε ένα μοντέλο εντατικής εργασίας με χαμηλή απόδοση, αδυνατώντας να ακολουθήσει τις εξελίξεις των πιο ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών οικονομιών και να επιτύχει την πολυπόθητη οικονομική σύγκλιση.
Η επόμενη μέρα και οι προκλήσεις
Η αντιμετώπιση αυτής της διαχρονικής αντίφασης απαιτεί συστηματικές και στοχευμένες παρεμβάσεις στο παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Η ενίσχυση των επενδύσεων σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας, ο τεχνολογικός εκσυγχρονισμός των επιχειρήσεων και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού αποτελούν κρίσιμα βήματα. Επιπλέον, η απλοποίηση του φορολογικού συστήματος και η μείωση της γραφειοκρατίας μπορούν να δημιουργήσουν ένα πιο φιλικό περιβάλλον για την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Μόνο έτσι θα μπορέσει η Ελλάδα να μετατρέψει τις πολλές ώρες εργασίας σε πραγματική ευημερία και να βελτιώσει ουσιαστικά το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της.
