Εισόδημα ελληνικών νοικοκυριών: Ακόμη 15% χαμηλότερο από το 2009, παρά την ανάκαμψη

Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών παραμένει, το 2024, 15% χαμηλότερο σε σχέση με το 2009 και 5% χαμηλότερο από το 2004, παρά τη σημαντική ανάκαμψη της τελευταίας δεκαετίας. Αυτό προκύπτει από νέο policy brief του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ), το οποίο κατατάσσει την Ελλάδα και την Ιταλία ως τις μόνες χώρες της κρίσης που δεν έχουν επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα.

Η πορεία του πραγματικού εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών αποτελεί έναν κρίσιμο δείκτη για την οικονομική υγεία της χώρας και την ευημερία των πολιτών. Η πρόσφατη ανάλυση του ΚΕΦΙΜ έρχεται να επιβεβαιώσει ότι, παρά τις προσπάθειες ανάκαμψης και την ανάπτυξη των τελευταίων ετών, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει μια επίμονη υστέρηση σε σχέση με τα επίπεδα εισοδήματος πριν από τη μεγάλη οικονομική κρίση του 2009.

Η επίμονη υστέρηση του πραγματικού εισοδήματος

Όπως προκύπτει από νέο policy brief του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) με τίτλο «Πού βρίσκεται το εισόδημα του ελληνικού νοικοκυριού σήμερα σε σχέση με την αρχή της κρίσης το 2009», το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών παραμένει, το 2024, 15% χαμηλότερο σε σχέση με το 2009. Επιπλέον, η μελέτη, την οποία υπογράφουν οι Νίκος Ρώμπαπας και Κωνσταντίνος Σαραβάκος, καταγράφει ότι το πραγματικό εισόδημα παραμένει 5% χαμηλότερο από το 2004, αναδεικνύοντας μια δεκαετή στασιμότητα. Η Ελλάδα και η Ιταλία είναι οι μόνες χώρες μεταξύ όσων βρέθηκαν σε βαθιά κρίση που δεν έχουν επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα, όπως αναφέρει και παλαιότερο ρεπορτάζ για το κατά κεφαλήν εισόδημα από το 2004.

Συγκριτικά στοιχεία και η ταχύτητα ανάκαμψης

Η έρευνα του ΚΕΦΙΜ εξετάζει την πορεία του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος την περίοδο 2004-2024 σε χώρες που επλήγησαν από την οικονομική κρίση, όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Κύπρος και η Ιταλία. Στην ίδια 20ετία, η ΕΕ-27 εμφανίζει αύξηση πραγματικού εισοδήματος κατά 22%, ενώ η Ελλάδα καταγράφει μείωση 5%, κατατάσσοντάς την στις ουραγούς της ευρωπαϊκής ανάκαμψης. Παρά την εντυπωσιακή άνοδο μετά το 2015, η οποία αποδίδεται εν μέρει στην πολύ μεγάλη συρρίκνωση της προηγούμενης περιόδου 2010–2013 (όταν το πραγματικό εισόδημα είχε μειωθεί κατά 34%), η χώρα παραμένει πίσω.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η ταχύτητα ανάκαμψης σε σχέση με το 2009, όπου η Ελλάδα παραμένει ο ουραγός. Συγκριτικά, η Ιρλανδία βρίσκεται στο +21%, η Πορτογαλία στο +16%, η Κύπρος στο +14%, η Ισπανία στο +6,5%, ενώ η Ιταλία καταγράφει ακόμη οριακή μείωση (-0,7%). Η απόσταση από τα προ κρίσης επίπεδα είναι ακόμη σημαντική, ένα γεγονός που, κατά τη μελέτη, συνδέεται άμεσα με τις χαμηλές επιδόσεις στην παραγωγικότητα.

Ο ρόλος της παραγωγικότητας και οι προκλήσεις

Στο πλαίσιο αυτό, η ετήσια έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας και του ΚΕΠΕ επισημαίνει ότι η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη μελλοντική ενίσχυση των εισοδημάτων. Το δεύτερο μέρος της μελέτης του ΚΕΦΙΜ θα επικεντρωθεί ακριβώς στη σύγκριση των επιδόσεων παραγωγικότητας με τα προ κρίσης επίπεδα, αναδεικνύοντας την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις. Ο πρόεδρος του ΚΕΦΙΜ, Νίκος Ρώμπαπας, τονίζει ότι «παρά τη σημαντική ανάκαμψη των τελευταίων ετών και την επιτάχυνση από το 2019 και μετά, η Ελλάδα παραμένει ουσιαστικά η μοναδική χώρα της κρίσης που δεν έχει ακόμη ανακτήσει την τεράστια απώλεια εισοδήματος της δεκαετίας 2010–2013».

Η επόμενη μέρα για την οικονομική σύγκλιση

Για να επιτευχθεί η πολυπόθητη σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και να ενισχυθεί το πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών, ο Νίκος Ρώμπαπας υπογραμμίζει ότι απαιτείται «διατηρήσιμη αύξηση της παραγωγικότητας, δυναμική ανάπτυξη και σταθερές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν τη δημιουργία πλούτου για όλους τους πολίτες». Η κυβερνητική πολιτική, προσθέτει, οφείλει να παραμείνει σταθερά προσανατολισμένη σε αυτούς τους στόχους, προκειμένου να διασφαλιστεί μια πραγματική και βιώσιμη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου στην Ελλάδα.