ΔΥΠΑ: Το νέο επίδομα ανεργίας «σπάει» στα δύο το 2026 – Όλες οι αλλαγές

Το 2026 σηματοδοτεί τη μετάβαση σε ένα νέο, πιο ευέλικτο σύστημα επιδότησης ανεργίας από τη ΔΥΠΑ, το οποίο θα «σπάσει» στα δύο. Η πιλοτική εφαρμογή του νέου επιδόματος, που ξεκίνησε τον περασμένο Μάρτιο, αναμένεται να ολοκληρωθεί το πρώτο τρίμηνο του 2026, με τη διοικήτρια της ΔΥΠΑ, Γιάννα Χορμόβα, να προχωρά στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων πριν την καθολική του εφαρμογή.

Η επικείμενη αναμόρφωση του επιδόματος ανεργίας της ΔΥΠΑ αποτελεί συνέχεια των προσπαθειών για τη δημιουργία ενός πιο σύγχρονου και αποτελεσματικού πλαισίου στήριξης των ανέργων, με στόχο όχι μόνο την οικονομική ενίσχυση αλλά και την ταχύτερη επανένταξή τους στην αγορά εργασίας. Αυτή η μετάβαση σηματοδοτεί μια ριζική αλλαγή από το οριζόντιο σύστημα που ίσχυε μέχρι σήμερα, προς ένα μοντέλο που λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε ασφαλισμένου.

Η πιλοτική εφαρμογή και η αξιολόγηση

Ο κύκλος της πιλοτικής εφαρμογής του νέου επιδόματος ανεργίας, ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη από τον περασμένο Μάρτιο, αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026. Μέχρι σήμερα, περίπου 12.000 άτομα έχουν λάβει το επίδομα με τη νέα λογική καταβολής, η οποία συνδυάζει αναλογικότητα και αυξημένη ενίσχυση στους πρώτους μήνες της ανεργίας. Από τους συμμετέχοντες, σχεδόν ένας στους πέντε έχει ήδη επιστρέψει στην αγορά εργασίας, γεγονός που οδήγησε στη διακοπή της επιδότησης.

Οι υπηρεσίες της ΔΥΠΑ προβλέπουν ότι μέχρι τον Φεβρουάριο του 2026 θα έχει συμπληρωθεί το ανώτατο όριο των 15.000 συμμετεχόντων που έχει τεθεί για την πιλοτική περίοδο. Το όριο αυτό έχει συμφωνηθεί με το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο χρηματοδοτεί το έργο με 100 εκατ. ευρώ, ως επαρκές δείγμα για την εξαγωγή ασφαλών και αξιόπιστων συμπερασμάτων. Η διοικήτρια της ΔΥΠΑ, Γιάννα Χορμόβα, θα προχωρήσει στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς του, ώστε στη συνέχεια να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις για την σταδιακή εφαρμογή του νέου μοντέλου επιδότησης σε όλους τους νέους ανέργους.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η ποιότητα των θέσεων εργασίας στις οποίες επιστρέφουν οι άνεργοι, καθώς και η διασφάλιση ότι η αυξημένη ενίσχυση στους πρώτους μήνες δεν ασκεί άμεση πίεση στους δικαιούχους να δεχτούν εργασία που δεν τους ταιριάζει. Η έννοια της «απασχολησιμότητας» βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της αξιολόγησης, καθώς το κρίσιμο ερώτημα είναι αν το νέο επίδομα βοηθά πραγματικά στην ταχύτερη επανένταξη των ανέργων.

Οι βασικές αλλαγές στο νέο μοντέλο

Το νέο μοντέλο επιδότησης διαφοροποιείται ριζικά από το σημερινό καθεστώς, το οποίο προβλέπει ένα οριζόντιο επίδομα 540 ευρώ για όλους τους δικαιούχους. Αντίθετα, η νέα λογική προσαρμόζει το ύψος της επιδότησης στις καταβληθείσες εισφορές και στο συνολικό εργασιακό ιστορικό κάθε ασφαλισμένου. Έτσι, εργαζόμενοι με μακρά επαγγελματική πορεία και υψηλότερες αποδοχές μπορεί να λάβουν, στους πρώτους μήνες ανεργίας, ενίσχυση που φτάνει έως και τα 1.295 ευρώ. Στον αντίποδα, κάποιοι άλλοι θα λάβουν χαμηλότερα ποσά από τα σημερινά, καθώς η επιδότηση θα υπολογίζεται πλέον αναλογικά.

Για την ένταξη στο πιλοτικό σχήμα, χρησιμοποιείται ένας ειδικός αλγόριθμος που συγκρίνει την παροχή του σημερινού με αυτή του νέου συστήματος. Αν το νέο μοντέλο αποδίδει υψηλότερη παροχή, τότε ο άνεργος επιλέγεται για συμμετοχή, διασφαλίζοντας ότι η πιλοτική φάση δεν θα προκαλέσει απώλειες εισοδήματος σε κανέναν. Σημαντική διαφορά υπάρχει και στα κριτήρια επιλεξιμότητας: ενώ στο ισχύον καθεστώς απαιτούνται 125 ημέρες ασφάλισης (ή 100 για τους οικοδόμους) μέσα στο τελευταίο 14μηνο, στο νέο σύστημα ο απαραίτητος αριθμός ημερών αυξάνεται στις 175. Αυτή η αλλαγή ενισχύει τον ανταποδοτικό χαρακτήρα της ασφάλισης κατά της ανεργίας.

Σταθερό και μεταβλητό σκέλος επιδόματος

Το νέο επίδομα αποτελείται από δύο μέρη:

• Σταθερό μέρος: Υπολογίζεται με βάση τον κατώτατο μισθό και ακολουθεί φθίνουσα πορεία κατά τη διάρκεια της ανεργίας. Το πρώτο τρίμηνο αντιστοιχεί στο 70% του κατώτατου ημερομισθίου. Στα επόμενα τρίμηνα το ποσοστό μειώνεται σταδιακά: 60% στο δεύτερο, 50% στο τρίτο, 40% στο τέταρτο. Αν η ανεργία συνεχιστεί και δεύτερο έτος, τότε το επίδομα μειώνεται στο 30% για το πρώτο εξάμηνο και στο 20% για το δεύτερο. Παρά τις μειώσεις, ο μέσος όρος του πρώτου έτους παραμένει στο 55% του κατώτατου μισθού.
• Μεταβλητό μέρος: Συνδέεται με τα έτη ασφάλισης (από το τέταρτο έως και το εικοστό) και με τον μέσο όρο των αποδοχών του ασφαλισμένου. Όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια εργασίας, τόσο υψηλότερη είναι η ενίσχυση, ενισχύοντας την ανταποδοτικότητα.

Η συνολική διάρκεια επιδότησης μπορεί να φτάσει έως τους 24 μήνες, ενώ η εμπροσθοβαρής καταβολή ενισχύεται ιδιαίτερα στους πρώτους μήνες, ώστε να καλύπτει τις αυξημένες ανάγκες της αρχικής περιόδου ανεργίας. Παράλληλα, η σταδιακή μείωση του επιδόματος λειτουργεί ως αντικίνητρο για τη μακροχρόνια απομάκρυνση από την αγορά εργασίας.

Η επόμενη μέρα για τους ανέργους

Η εφαρμογή του νέου συστήματος το 2026 αναμένεται να δημιουργήσει ένα πιο δυναμικό τοπίο στην αγορά εργασίας, ενθαρρύνοντας την ταχύτερη επανένταξη και επιβραβεύοντας την εργασιακή πορεία. Η ΔΥΠΑ θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τα αποτελέσματα της πιλοτικής φάσης, ώστε να διασφαλίσει ότι το νέο μοντέλο θα είναι δίκαιο και αποτελεσματικό για όλους τους δικαιούχους, προσφέροντας παράλληλα κίνητρα για την ενεργή αναζήτηση εργασίας και την επαγγελματική εξέλιξη.