- Έμμεσοι φόροι: Προβλέπεται διαρκής διόγκωση έως το 2029.
- Φορολογική αδικία: Η κατανάλωση επιβαρύνει τα χαμηλότερα εισοδήματα.
- ΑΕΠ και πληθωρισμός: Επιβράδυνση ανάπτυξης, σταθερός ΔΤΚ 2,2%-2,3%.
- Ψαλίδα φόρων: Από 16,3 δισ. το 2026 σε 13,5 δισ. το 2029.
Ο Πολυετής Δημοσιονομικός Προγραμματισμός για την περίοδο 2026-2029, που παρουσιάστηκε από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη και τον υφυπουργό Θάνο Πετραλιά, προβλέπει διαρκή διόγκωση των έμμεσων φόρων έως το 2029. Αυτή η εξέλιξη αναμένεται να μεταφέρει μεγαλύτερο φορολογικό βάρος στην κατανάλωση, επηρεάζοντας δυσανάλογα τα νοικοκυριά με μικρότερη αγοραστική δυνατότητα.
Αυτή η εξέλιξη, που αποτυπώνεται στον Πολυετή Δημοσιονομικό Προγραμματισμό για την περίοδο 2026-2029, έρχεται σε ένα περιβάλλον επιβραδυνόμενης οικονομικής ανάπτυξης και σταθερού πληθωρισμού. Η άνοδος των έμμεσων φόρων έναντι των άμεσων αναδεικνύει έντονα το ζήτημα της φορολογικής αδικίας, καθώς μετατοπίζει συνεχώς μεγαλύτερο βάρος στα νοικοκυριά με τη μικρότερη αγοραστική δυνατότητα.
Οι προβλέψεις για έμμεσους και άμεσους φόρους
Σύμφωνα με τις προβλέψεις που παρουσιάστηκαν στο υπουργικό Συμβούλιο από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη και τον υφυπουργό Θάνο Πετραλιά, τα έσοδα από έμμεσους φόρους αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά. Ειδικότερα, το 2026 προβλέπεται να φτάσουν τα 44,1 δισ. ευρώ, ενώ οι άμεσοι φόροι θα ανέλθουν στα 27,8 δισ. ευρώ, δημιουργώντας μια αρχική διαφορά 16,3 δισ. ευρώ. Η τάση αυτή θα συνεχιστεί, με τους έμμεσους φόρους να φτάνουν τα 46,5 δισ. ευρώ το 2029 και τους άμεσους τα 33 δισ. ευρώ.
Επιβράδυνση ΑΕΠ και σταθερός πληθωρισμός
Οι μακροοικονομικές προβλέψεις του πολυετούς σχεδίου δείχνουν ότι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) θα παρουσιάσει επιβράδυνση, μειούμενο από 2,4% το 2026 σε 1,3% το 2029. Παράλληλα, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) θα παραμείνει σταθερός, κινούμενος μεταξύ 2,2% και 2,3% καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Αυτοί οι παράγοντες συντελούν στην ενίσχυση της έμμεσης φορολογίας, καθώς ο σταθερός πληθωρισμός αυξάνει τις τιμές αγαθών και υπηρεσιών, διευρύνοντας έτσι τη φορολογική βάση του ΦΠΑ.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η δυσανάλογη επιβάρυνση που θα υποστούν τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα από αυτή τη μετατόπιση του φορολογικού βάρους. Η περιορισμένη αύξηση των εισοδημάτων λόγω της επιβράδυνσης του ρυθμού ανάπτυξης, σε συνδυασμό με την αύξηση των έμμεσων φόρων, δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών θα δοκιμαστεί σημαντικά.
Η εξέλιξη της «ψαλίδας» έμμεσων-άμεσων φόρων
Η «ψαλίδα» μεταξύ των εσόδων από έμμεσους και άμεσους φόρους, η οποία το 2026 θα διαμορφωθεί στα 16,3 δισ. ευρώ, αναμένεται να περιοριστεί σταδιακά αλλά να παραμείνει σημαντική. Το 2027, η απόσταση θα μειωθεί στα 14,7 δισ. ευρώ (44,1 δισ. έναντι 29,4 δισ. ευρώ), ενώ το 2028 τα έμμεσα έσοδα θα φτάσουν τα 45,4 δισ. ευρώ και τα άμεσα τα 31,4 δισ. ευρώ, με τη διαφορά να διαμορφώνεται στα 14 δισ. ευρώ. Τέλος, το 2029, οι έμμεσοι φόροι θα ανέλθουν στα 46,5 δισ. ευρώ και οι άμεσοι στα 33 δισ. ευρώ, με το χάσμα να κλείνει στα 13,5 δισ. ευρώ. Αυτή η πορεία δείχνει μια συνεχιζόμενη εξάρτηση του κρατικού προϋπολογισμού από την έμμεση φορολογία.
Οι επιπτώσεις στην αγοραστική δύναμη και την οικονομία
Η μετατόπιση του φορολογικού βάρους προς την κατανάλωση, σε συνδυασμό με την επιβράδυνση της ανάπτυξης, δημιουργεί ένα πιεστικό περιβάλλον για την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Ενώ η κυβέρνηση στοχεύει στην ενίσχυση των δημοσίων εσόδων, η στρατηγική αυτή εγείρει ερωτήματα σχετικά με την κοινωνική δικαιοσύνη και την βιωσιμότητα της ανάπτυξης μακροπρόθεσμα. Η ανάγκη για αναπτυξιακές πολιτικές που θα ενισχύουν τα εισοδήματα και θα διευρύνουν τη φορολογική βάση των άμεσων φόρων παραμένει επιτακτική για την επίτευξη μιας πιο ισορροπημένης φορολογικής πολιτικής.
🛡️ Το παρόν άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά την επίσημη νομική ή φοροτεχνική συμβουλή
