Χειμερινά εξοχικά: Η κλιματική αλλαγή και η υπερδόμηση βυθίζουν την αγορά

Η αγορά των χειμερινών εξοχικών κατοικιών στην Ελλάδα παραμένει σε βαθιά κρίση, με τις τιμές να κινούνται σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από αυτά πριν από την οικονομική κρίση. Η κλιματική αλλαγή, οι περιορισμένες χιονοπτώσεις και η υπερδόμηση αποτελούν τους κύριους παράγοντες που συμβάλλουν σε μια μέση υποχώρηση των αξιών που αγγίζει το 54%. Χιλιάδες ακίνητα παραμένουν απούλητα σε δημοφιλείς ορεινούς προορισμούς, όπως η Αράχωβα και το Καρπενήσι.

Αυτή η παρατεταμένη κρίση στην αγορά των χειμερινών εξοχικών κατοικιών έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την εντυπωσιακή ανάκαμψη που βιώνει η υπόλοιπη κτηματαγορά στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύοντας μια σημαντική στρέβλωση και μια ειδική κατηγορία ακινήτων που αδυνατεί να ακολουθήσει την γενικότερη ανοδική τάση.

Οι παράγοντες που «παγώνουν» την αγορά

Η αγορά των χειμερινών εξοχικών παραμένει σε «χειμερία νάρκη» για ακόμη μία χρονιά, εγκλωβισμένη σε ένα μείγμα χαμηλής ζήτησης, μεγάλου αποθέματος παλαιών και υπερμεγεθών κατοικιών, αλλά και μιας νέας κλιματικής πραγματικότητας. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Geoaxis, Γιάννη Ξυλά, η κατακόρυφη πτώση των τιμών έχει οδηγήσει σε χιλιάδες απούλητα ακίνητα, ενώ η ζήτηση παραμένει αναιμική ακόμη και όταν οι κατοικίες διατίθενται κάτω του κόστους.

Ένας καθοριστικός παράγοντας στη μόνιμη αδυναμία της αγοράς είναι η κλιματική αλλαγή. Οι περιορισμένες χιονοπτώσεις των τελευταίων ετών και η συρρίκνωση της χειμερινής περιόδου πλήττουν άμεσα την ελκυστικότητα των ορεινών προορισμών. Η μικρότερη διάρκεια λειτουργίας των χιονοδρομικών κέντρων μειώνει τον λόγο αγοράς τέτοιων κατοικιών, ενώ παράλληλα αποδυναμώνει και τη ζήτηση για εποχική μίσθωση, αφού οι περίοδοι αιχμής έχουν πλέον συντομεύσει σημαντικά.

Παράλληλα, η υπερδόμηση που παρατηρήθηκε σε πολλές περιοχές κατά το παρελθόν έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο απόθεμα ακινήτων που δεν βρίσκουν αγοραστές. Στο Λιβάδι της Αράχωβας, για παράδειγμα, ολόκληρα συγκροτήματα πολυτελών κατοικιών που ανεγέρθηκαν την περίοδο αυτή παραμένουν σήμερα αναξιοποίητα, επιδεινώνοντας το πρόβλημα της προσφοράς που υπερβαίνει κατά πολύ τη ζήτηση.

Η δραματική πτώση των τιμών και οι εξαιρέσεις

Παρά το εντυπωσιακό ράλι των τιμών στην υπόλοιπη αγορά κατοικίας από το 2017 και μετά –με αυξήσεις που φτάνουν το 70% έως και το 100%– τα χειμερινά εξοχικά εξακολουθούν να αποτελούν τον μεγάλο «χαμένο» της κτηματαγοράς. Η μέση υποχώρηση των αξιών τους αγγίζει το 54%, θέτοντας τους ιδιοκτήτες σε μια δύσκολη θέση.

Η ετήσια έρευνα της Geoaxis καταγράφει στασιμότητα στους βασικούς ορεινούς προορισμούς, όπως η Αράχωβα, το Καρπενήσι, τα Τρίκαλα Κορινθίας και ο Άγιος Αθανάσιος Πέλλας. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η Αράχωβα, όπου σημειώθηκε μικρή άνοδος 2,6%, χωρίς ωστόσο να πλησιάζει τα προ κρίσης επίπεδα. Ακόμη και η πάλαι ποτέ «Μύκονος του χειμώνα», παρότι διατηρεί τη δημοφιλία της, αδυνατεί να προσελκύσει αγοραστές σε μία αγορά που παραμένει «παγωμένη».

Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές της κτηματαγοράς είναι η έλλειψη ορατών ενδείξεων ανάκαμψης για τα χειμερινά εξοχικά, ακόμη και σε περιόδους γενικευμένης αύξησης των τιμών, υποδηλώνοντας μια δομική αδυναμία που απαιτεί ριζικές αλλαγές στον τρόπο αξιοποίησης αυτών των ακινήτων.

Η επόμενη μέρα για τα χειμερινά εξοχικά

Η αγορά παραμένει έτσι εγκλωβισμένη σε ένα μείγμα χαμηλής ζήτησης, μεγάλου αποθέματος παλαιών και υπερμεγεθών κατοικιών, αλλά και μιας νέας κλιματικής πραγματικότητας που απομακρύνει σταδιακά τους παραδοσιακούς λάτρεις των χειμερινών εξορμήσεων. Πολλοί ιδιοκτήτες στρέφονται πλέον αναγκαστικά σε βραχυχρόνιες μισθώσεις, χωρίς ωστόσο αυτό να αρκεί για να αναστρέψει το κλίμα που επικρατεί σε έναν τομέα της αγοράς που δείχνει να έχει χάσει οριστικά την αίγλη του.

Η συνεχιζόμενη αυτή αδυναμία απαιτεί μια συνολική επανεξέταση του μοντέλου ανάπτυξης και εκμετάλλευσης των ορεινών ακινήτων, με έμφαση στην προσαρμογή στις νέες κλιματικές συνθήκες και την αναβάθμιση των υποδομών, προκειμένου να διατηρηθεί η ελκυστικότητα των προορισμών και να δοθεί νέα πνοή στην «παγωμένη» αγορά.