Αναδρομικά συντάξεων: Ποιοι περιμένουν έως 8.500 ευρώ με τόκο 6% και τι ισχύει για τις επικουρικές

Χιλιάδες συνταξιούχοι στην Ελλάδα αναμένουν την καταβολή σημαντικών αναδρομικών ποσών, που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν έως και τα 8.500 ευρώ, ενώ για όσους έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη προβλέπονται και έντοκα ποσά με 6%. Η εκκρεμότητα αφορά κυρίως κύριες συντάξεις από τον Νόμο Βρούτση και το 11μηνο του 2015-2016, αλλά και προσαυξήσεις στις επικουρικές, με τον e-ΕΦΚΑ να βρίσκεται σε διαδικασία επανυπολογισμών.

Η υπόθεση των αναδρομικών συντάξεων αποτελεί μια διαρκή πηγή αγωνίας για χιλιάδες συνταξιούχους στην Ελλάδα, με τις δικαστικές αποφάσεις και τις νομοθετικές ρυθμίσεις να διαμορφώνουν ένα πολυσύνθετο τοπίο διεκδικήσεων. Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς νομικών και διοικητικών προκλήσεων που έχουν ανακύψει μετά τις μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών, αφήνοντας σημαντικά ποσά σε εκκρεμότητα για διάφορες κατηγορίες δικαιούχων.

Οι ομάδες συνταξιούχων που δικαιούνται αναδρομικά

Τέσσερις μεγάλες ομάδες συνταξιούχων βρίσκονται στο επίκεντρο των διεκδικήσεων για αναδρομικά ποσά. Πρώτον, περίπου 370.000 παλαιοί συνταξιούχοι οι οποίοι είχαν προσφύγει στη δικαιοσύνη για το 11μηνο (11 Ιουνίου 2015 – 12 Μαΐου 2016) και αναμένουν αποφάσεις Πρωτοδικείων για ποσά έως 4.000 ευρώ εντόκως. Δεύτερον, περίπου 40.000 συνταξιούχοι που αποχώρησαν μετά τον Μάιο του 2016 και έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης, διεκδικούν αναδρομικά μέσω του επανυπολογισμού των κύριων συντάξεων με τον Νόμο Βρούτση (ν. 4670/2020). Τρίτον, περίπου 100.000 συνταξιούχοι διεκδικούν δικαστικά αναδρομικά επικουρικών συντάξεων, τα οποία ο e-ΕΦΚΑ αρνείται να καταβάλει. Τέλος, περίπου 350.000 συνταξιούχοι του δημοσίου αναμένουν αναδρομικά λόγω ΕΑΣ, ύψους 420 εκατομμυρίων ευρώ.

Τα ποσά και οι προσαυξήσεις

Τα ποσά των αναδρομικών ποικίλλουν σημαντικά ανάλογα με την κατηγορία των δικαιούχων και τα έτη ασφάλισης. Για τους ασφαλισμένους με 35-36 χρόνια, τα ποσά κυμαίνονται από 3.000 έως 5.000 ευρώ, ενώ για όσους έχουν 40 έτη και υψηλό συντάξιμο μισθό, μπορούν να ξεπεράσουν τις 8.500 ευρώ. Οι νέες αυξήσεις, που ισχύουν από τον Οκτώβριο του 2019, συνεπάγονται και αναδρομικά για τους δικαιούχους. Επιπλέον, για τους συνταξιούχους του 11μηνου που προσέφυγαν στη δικαιοσύνη, τα αναδρομικά καταβάλλονται με τόκο 6%, ο οποίος υπολογίζεται από την ημερομηνία κατάθεσης της αγωγής έως την εξόφληση και μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει τα 1.000 ευρώ.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, όσοι συνταξιοδοτήθηκαν με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης θα έπρεπε να είχαν λάβει αυξήσεις βάσει των βελτιωμένων ποσοστών αναπλήρωσης του ν. 4670/2020. Για παράδειγμα, στα 31 έτη ασφάλισης αντιστοιχεί προσαύξηση 1,08% στην ανταποδοτική σύνταξη, ενώ στα 40 έτη η προσαύξηση φτάνει το 7,2%. Σε ενδιάμεσες περιπτώσεις εφαρμόζονται αναλογικά ποσοστά. Αυτές οι προσαυξήσεις, μαζί με τις γενικότερες αυξήσεις στις συντάξεις, διαμορφώνουν ένα σύνθετο πλαίσιο για τους δικαιούχους.

Η στάση του e-ΕΦΚΑ και οι καθυστερήσεις

Κύκλοι του e-ΕΦΚΑ τονίζουν ότι για τον επανυπολογισμό των κύριων συντάξεων δεν χρειάζεται αίτηση από τον ενδιαφερόμενο, καθώς ο φορέας γνωρίζει τις περιπτώσεις και θα προχωρήσει ο ίδιος στις απαραίτητες ενέργειες. Μάλιστα, ο e-ΕΦΚΑ επισημαίνει ότι το έργο του επανυπολογισμού των κύριων συντάξεων έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Παρόλα αυτά, παρατηρείται σημαντική αύξηση ενστάσεων και αιτήσεων επανεξέτασης, πολλές από τις οποίες, σύμφωνα με στελέχη του Ταμείου, υποβάλλονται χωρίς επαρκή αιτιολόγηση. Το Ταμείο έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα ότι οι μαζικές, αδικαιολόγητες αιτήσεις όχι μόνο δεν επιταχύνουν την καταβολή των αναδρομικών, αλλά μπορεί να προκαλέσουν νέο κύκλο καθυστερήσεων. Τα μεγαλύτερα υπόλοιπα εντοπίζονται στους συνταξιούχους του πρώην ΙΚΑ με 11.540 συντάξεις σε εκκρεμότητα, στο Δημόσιο με 9.162 και στον πρώην ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ με 13.005 περιπτώσεις.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η συνεχιζόμενη γραφειοκρατική καθυστέρηση, η οποία, παρά τις διαβεβαιώσεις του e-ΕΦΚΑ, κρατά σε αγωνία χιλιάδες συνταξιούχους. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η έλλειψη σαφούς χρονοδιαγράμματος για όλες τις κατηγορίες αναδρομικών δημιουργεί αβεβαιότητα και οδηγεί σε περαιτέρω δικαστικές προσφυγές, επιβαρύνοντας τόσο το σύστημα όσο και τους πολίτες. Σύμφωνα με εργατολόγους που χειρίζονται αυτές τις υποθέσεις, ένα 5% των δικαιούχων (περίπου 10.000-20.000) έχουν ήδη εισπράξει ποσά που κυμαίνονται από 2.500 έως 3.000 ευρώ συν τους τόκους, αν και κάποιοι με δύο χρόνια καθυστέρηση.

Εκκρεμότητες στις επικουρικές συντάξεις

Σημαντικές εκκρεμότητες παρατηρούνται και στις επικουρικές συντάξεις. Χιλιάδες συνταξιούχοι που αποχώρησαν μετά τον Μάιο του 2016, κυρίως από Ταμεία ΔΕΚΟ, τραπεζών και ειδικών κλάδων, δεν είδαν να υπολογίζεται στις επικουρικές τους η προβλεπόμενη προσαύξηση για εισφορές άνω του 6%. Ο e-ΕΦΚΑ δηλώνει ότι σε αυτή την κατηγορία δεν υπάρχει καμία περίπτωση να δοθούν αναδρομικά, καθώς, σύμφωνα με την αρμόδια Γενική Διεύθυνση Επικουρικής Ασφάλισης, «δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο ή δικαστική απόφαση» που να επιτρέπει νέο επανυπολογισμό. Ωστόσο, εξετάζονται κανονικά μόνον «εμπρόθεσμες ενστάσεις» που υποβάλλονται εντός τριμήνου από την κοινοποίηση της απόφασης συνταξιοδότησης.

Τονίζεται ότι με τον νόμο 4387/2016, για κάθε επιπλέον 1% εισφοράς αντιστοιχεί προσαύξηση 0,075% για κάθε έτος ασφάλισης, ρύθμιση που διατηρήθηκε και με τον νόμο 4660/2020. Η εφαρμογή της, ωστόσο, καθυστέρησε δραματικά, ξεκινώντας μόλις το 2022-2023, αφήνοντας εκτός όσους συνταξιοδοτήθηκαν από το 2017 έως το 2022. Οι διαφορές φτάνουν έως και τα 16.800 ευρώ, ενώ σε μηνιαία βάση οι επικουρικές θα έπρεπε να είναι αυξημένες κατά 200 έως 300 ευρώ, ανάλογα με τα έτη ασφάλισης και τις εισφορές.

Τι αναμένεται στη συνέχεια

Ο στόχος του e-ΕΦΚΑ είναι να έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος των επανυπολογισμών και των καταβολών έως τις αρχές του 2026. Ωστόσο, μέχρι τότε, χιλιάδες συνταξιούχοι παρακολουθούν την πορεία με αγωνία, καθώς η διαδικασία εξελίσσεται σταδιακά και συχνά επιβραδύνεται από νέες αιτήσεις και νομικές διεκδικήσεις. Η αγωνία παραμένει μεγάλη για τις τέσσερις μεγάλες ομάδες συνταξιούχων, οι οποίοι προσδοκούν την άμεση και δίκαιη επίλυση των εκκρεμοτήτων, ειδικά όσον αφορά τα έντοκα αναδρομικά και τις προσαυξήσεις που δικαιούνται.