Αλλαγές στις άδειες των εργαζομένων από το 2026: Τι αλλάζει και πώς επηρεάζει επιχειρήσεις και μισθωτούς

Από την 1η Ιανουαρίου 2026, σημαντικές αλλαγές στον τρόπο χορήγησης της ετήσιας άδειας θα τεθούν σε ισχύ για τους εργαζομένους, προσφέροντας μεγαλύτερη ευελιξία στους μισθωτούς αλλά και νέες υποχρεώσεις για τις επιχειρήσεις. Η νέα ρύθμιση καταργεί την υποχρέωση προαναγγελίας της άδειας στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, αντικαθιστώντας την με απολογιστική δήλωση.

Η επικείμενη αυτή μεταρρύθμιση έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς αλλαγών στην εργατική νομοθεσία, με στόχο την προσαρμογή στις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς εργασίας και την απλοποίηση των διαδικασιών, ενώ παράλληλα επιδιώκει να ενισχύσει την αυτονομία των εργαζομένων στον προγραμματισμό της προσωπικής τους ζωής. Μέχρι πρότινος, η ετήσια άδεια απαιτούσε ενιαία λήψη ή συγκεκριμένους περιορισμούς στην κατάτμησή της, με τις δύο εβδομάδες να χορηγούνται υποχρεωτικά συνεχόμενα.

Η ουσία των νέων ρυθμίσεων

Οι βασικές αλλαγές που θα εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου 2026 επικεντρώνονται στην κατάργηση της υποχρέωσης προαναγγελίας της άδειας στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ. Αντί αυτής, θεσπίζεται μια απολογιστική δήλωση που θα υποβάλλεται τον επόμενο μήνα. Αυτή η εξέλιξη σηματοδοτεί μια σημαντική απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών για τις επιχειρήσεις.

Ευελιξία για τον εργαζόμενο και γραφειοκρατική απλοποίηση

Ο εργαζόμενος αποκτά πλέον τη δυνατότητα, με έγγραφη αίτηση, να κατανέμει την άδειά του σε περισσότερα τμήματα, σύμφωνα με τις προσωπικές του επιλογές ή τις οικογενειακές του υποχρεώσεις. Ο μοναδικός περιορισμός είναι ότι ένα τμήμα της άδειας πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον πέντε ή έξι συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες, ανάλογα με το αν εφαρμόζεται σύστημα πενθήμερης ή εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας. Ο χρόνος χορήγησης της άδειας εξακολουθεί να αποτελεί προϊόν συμφωνίας μεταξύ εργαζομένου και εργοδότη, με κανένα από τα δύο μέρη να μην μπορεί να επιβάλει μονομερώς τον χρόνο λήψης ή χορήγησής της. Τυχόν διαφωνία επιλύεται από την Επιθεώρηση Εργασίας.

Οι επιπτώσεις στις επιχειρήσεις και οι προβληματισμοί

Ενώ η μεταρρύθμιση περιορίζει τη γραφειοκρατία, καταργεί την επιλογή κατάτμησης της άδειας με πρωτοβουλία του εργοδότη. Αυτή η εξέλιξη ενδέχεται να προκαλέσει λειτουργικές δυσκολίες σε ορισμένες επιχειρήσεις, ιδίως σε κλάδους με εποχικότητα ή αυξημένες ανάγκες προσωπικού. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι, ενώ η μείωση της γραφειοκρατίας και η ενίσχυση της ευελιξίας για τους εργαζομένους αποτελούν θετικά βήματα, η κατάργηση της δυνατότητας κατάτμησης της άδειας με πρωτοβουλία του εργοδότη ενδέχεται να δημιουργήσει λειτουργικές δυσκολίες σε ορισμένες επιχειρήσεις, ιδίως σε κλάδους με εποχικότητα ή αυξημένες ανάγκες προσωπικού.

Η επόμενη μέρα στην αγορά εργασίας

Η άδεια χορηγείται από τον εργοδότη αναλογικά, με βάση το χρονικό διάστημα απασχόλησης του εργαζομένου. Η αναλογία υπολογίζεται βάσει ετήσιας αδείας 20 εργασίμων ημερών για πενθήμερη και 24 εργασίμων ημερών για εξαήμερη εργασία, που αντιστοιχεί σε 12 μήνες συνεχούς απασχόλησης. Ο εργοδότης υποχρεούται μέχρι την 31η Μαρτίου του επόμενου ημερολογιακού έτους να χορηγήσει τμηματικά την ετήσια κανονική άδεια. Για το δεύτερο ημερολογιακό έτος, η άδεια επαυξάνεται κατά μία εργάσιμη ημέρα για κάθε έτος απασχόλησης επιπλέον του πρώτου, μέχρι τις 22 ή 26 εργάσιμες ημέρες αντίστοιχα. Από το τρίτο έτος και μετά, ο μισθωτός δικαιούται ολόκληρη την ετήσια άδειά του σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο. Διατηρείται επίσης η πρόβλεψη σύμφωνα με την οποία το 50% των εργαζομένων οφείλει να λάβει άδεια στο διάστημα Μαΐου – Σεπτεμβρίου, ρύθμιση που χαρακτηρίζεται ξεπερασμένη από πολλούς.