ΑΑΔΕ: Αυστηρότεροι έλεγχοι και ψηφιακό «μπλόκο» στη διακίνηση αλκοολούχων ποτών

Μια νέα κοινή απόφαση του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και της ΑΑΔΕ φέρνει ριζικές αλλαγές στην παρακολούθηση της αγοράς αλκοόλ, επιβάλλοντας την υποχρεωτική εγγραφή όλων των επαγγελματιών στο Ηλεκτρονικό Μητρώο. Η ρύθμιση στοχεύει στην πάταξη της παράνομης διακίνησης και την ενίσχυση της ιχνηλασιμότητας μέσω του νέου Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα.

Η εξέλιξη αυτή αποτελεί τη συνέχεια μιας προσπάθειας που ξεκίνησε το 2021, με στόχο τον ψηφιακό μετασχηματισμό των ελεγκτικών μηχανισμών στον τομέα των προϊόντων Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης. Τεχνικά, η νέα απόφαση που δημοσιεύθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2025, έρχεται να ευθυγραμμίσει το εγχώριο πλαίσιο με τις απαιτήσεις του νέου Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, δημιουργώντας ένα πιο στενό πλέγμα ασφαλείας γύρω από την παραγωγή και την εμπορία. Η ανάγκη για αυξημένη διαφάνεια καθίσταται επιτακτική, καθώς η ΑΑΔΕ θέτει πλέον στο μικροσκόπιο συγκεκριμένους κλάδους που παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά παραβατικότητας.

Το νέο πλαίσιο για το Ηλεκτρονικό Μητρώο

Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία, όλες οι επιχειρήσεις που παράγουν, εισάγουν ή εμπορεύονται χονδρικά έτοιμα προς κατανάλωση αλκοολούχα ποτά οφείλουν να εγγραφούν στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Επιτηδευματιών. Η εγγραφή αυτή δεν είναι προαιρετική, αλλά αποτελεί απαράβατη προϋπόθεση για τη νόμιμη λειτουργία κάθε επιχείρησης στον κλάδο. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, ο επαγγελματίας λαμβάνει έναν μοναδικό αριθμό επιτηδευματία, ο οποίος θα τον συνοδεύει σε κάθε συναλλαγή και έλεγχο.

Η δημιουργία αυτού του ψηφιακού φακέλου συνδέεται άμεσα με τη γενικότερη στρατηγική του κράτους για τη δημιουργία ενός ενιαίου Ηλεκτρονικού Μητρώου, το οποίο θα επιτρέπει τη διασταύρωση στοιχείων σε πραγματικό χρόνο. Οι υπόχρεοι καλούνται να καταχωρίζουν αναλυτικά κάθε εισερχόμενη κίνηση, από την παραγωγή και τη μεταποίηση έως την εισαγωγή από τρίτες χώρες ή την παραλαβή από άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυστηρά χρονοδιαγράμματα και ιχνηλασιμότητα

Μία από τις σημαντικότερες αλλαγές αφορά τον χρόνο καταχώρισης των στοιχείων στο Ηλεκτρονικό Σύστημα Ταυτοποίησης. Οι επιχειρήσεις έχουν πλέον στη διάθεσή τους μόλις πέντε εργάσιμες ημέρες από την πραγματοποίηση της κίνησης για να ενημερώσουν το σύστημα. Η καταγραφή πρέπει να γίνεται πριν από τη διάθεση των προϊόντων στην αγορά, διασφαλίζοντας ότι καμία παρτίδα δεν θα κυκλοφορεί χωρίς ψηφιακό αποτύπωμα.

Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η αυστηροποίηση των προθεσμιών αποσκοπεί στον περιορισμό των «παραθύρων» που επέτρεπαν τη διακίνηση νοθευμένων ή λαθραίων ποτών. Η καταχώριση περιλαμβάνει την ένδειξη παρτίδας, την εμπορική επωνυμία, την ακριβή ποσότητα και τα πλήρη στοιχεία του προμηθευτή ή παραγωγού. Επιπλέον, εισάγεται η υποχρέωση ενημέρωσης των αρχών σε περίπτωση που εντοπιστούν ύποπτες ενδείξεις ή αλλοιώσεις στις παρτίδες, ενισχύοντας την προστασία του καταναλωτή.

Διορθώσεις και ελεγκτικοί μηχανισμοί

Το σύστημα παρέχει τη δυνατότητα διόρθωσης λαθών, ωστόσο αυτό συνοδεύεται από αυστηρές δικλείδες ασφαλείας. Κάθε αλλαγή αφήνει πίσω της ένα πλήρες ιστορικό, ενώ καμία διόρθωση δεν γίνεται δεκτή εάν έχει ήδη ξεκινήσει έλεγχος από τις αρμόδιες αρχές. Αυτό διασφαλίζει ότι οι επιχειρήσεις δεν θα μπορούν να αλλοιώσουν στοιχεία εκ των υστέρων για να αποφύγουν πρόστιμα και κυρώσεις.

Η επόμενη μέρα στην αγορά αλκοόλ

Η εφαρμογή των νέων μέτρων αναμένεται να επιφέρει σημαντική εξυγίανση στον κλάδο των αλκοολούχων. Η ΑΑΔΕ ξεκαθαρίζει ότι ο στόχος δεν είναι η επιβάρυνση των συνεπών επαγγελματιών, αλλά η δημιουργία συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού. Με την πλήρη ψηφιοποίηση της αλυσίδας διακίνησης, οι ελεγκτικές αρχές θα μπορούν να εντοπίζουν άμεσα τις «γκρίζες ζώνες», προστατεύοντας τα δημόσια έσοδα και, κυρίως, τη δημόσια υγεία από την κυκλοφορία αμφιβόλου ποιότητας προϊόντων.