Λάκης Γαβαλάς: Η αξιοπρέπεια στη φυλακή και το μάθημα ζωής για τον ανδρισμό

Ο Λάκης Γαβαλάς προχωρά σε μια καθηλωτική εξομολόγηση για την περίοδο του εγκλεισμού του, αποκαλύπτοντας πώς κατάφερε να διατηρήσει την αξιοπρέπειά του πίσω από τα κάγκελα. Ο γνωστός σχεδιαστής περιγράφει τη στιγμή που οι συγκρατούμενοί του έκαναν στην άκρη για να περάσει, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα για το ήθος και τον χαρακτήρα που δεν περιορίζονται από το γένος.

Η δημόσια εξομολόγηση του Λάκη Γαβαλά έρχεται να φωτίσει μια από τις πιο σκοτεινές αλλά και διδακτικές περιόδους της ζωής του, προσφέροντας μια διαφορετική οπτική για την ψυχική ανθεκτικότητα. Όπως μεταδίδει το περιοδικό Grace, ο σχεδιαστής δεν αντιμετωπίζει πλέον τον εγκλεισμό του ως ένα στίγμα, αλλά ως μια απόδειξη τόλμης και εσωτερικής δύναμης, έχοντας λάβει ακόμα και επιστολές συγγνώμης από πολίτες για την περιπέτεια που βίωσε. Αυτή η στάση ζωής συνδέεται άμεσα με την ανάγκη του να παραμείνει χρήσιμος στην κοινωνία, αρνούμενος να εγκαταλείψει τον εαυτό του ακόμα και στις πιο αντίξοες συνθήκες.

Η Συνέντευξη

Κεφάλαιο «φυλακή». Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίσατε τον εγκλεισμό σας είναι μάθημα ζωής για όλους μας.

Νομίζω πως, πράγματι, έχω βοηθήσει πολύ κόσμο γιατί μου το λένε. Πέντε-έξι άνθρωποι μου έγραψαν: «Κύριε Γαβαλά, σας ζητώ συγγνώμη εκ μέρους της χώρας μας για αυτό που σας έκαναν». Έτσι ένιωσα ότι η αναγνώριση δεν έρχεται μόνο από την επαγγελματική επιτυχία ή την αναγνωρισιμότητα. Έρχεται από την τόλμη με την οποία αντιμετωπίζεις και τις δυσκολίες. Πιστεύω όμως ότι μεγαλύτερο θάρρος και δύναμη ψυχής έχουν άνθρωποι που, για παράδειγμα, βγαίνουν νικητές από τη μάχη με τον καρκίνο. Εγώ δεν έχω φτάσει στο όριο της ανθρώπινης αντοχής με τον εγκλεισμό μου – ειδικά γνωρίζοντας ότι είμαι χρήσιμος και δεν πρέπει να παρατήσω αυτό που τελικά θέλω και έχω έρθει στον κόσμο για να πράξω.

Τι μαθήματα πήρατε εσείς για τη ζωή σας όσο ήσαστε μέσα στη φυλακή;

Ότι ο ανδρισμός δεν βρίσκεται ούτε πίσω από μια ασπίδα σε έναν πόλεμο ούτε στην ικανότητα στο «τσατσιλίκι» που μπορεί να δείχνει ένας φυλακισμένος για να έχει καλύτερη μεταχείριση. Σκέφτηκα ότι τα παντελόνια που φοράω τα τιμώ – και τις φούστες βέαια τις τιμώ, είτε στενές είτε φαρδιές, είτε πλισέ είτε εβαζέ. Βασικά, εγώ τιμώ ό,τι είναι στυλ. Αυτό λοιπόν που με δίδαξε η φυλακή είναι ότι πρέπει να έχω την αξιοπρέπειά μου, και το πέτυχα γιατί, όταν έβγαινα από το κελί για να προαυλιστώ, υπήρχαν διάσπαρτα άλλοι κρατούμενοι που κάθονταν έξω στον κοινό χώρο και έκαναν στην άκρη για να περάσω. Μάλιστα, μετά από λίγο καιρό πήγαινα ως Βουγιουκλάκη και τους έλεγα «ακρίστε, χωριανοί!».

Δεν αισθανθήκατε ποτέ φόβο, κίνδυνο ή προσβολή της προσωπικότητάς σας;

Όχι. Θυμάμαι, είχα έναν συγκρατούμενο από την Αλβανία στη μεταγωγή ο οποίος έλεγε συνεχώς την αλβανική λέξη «μότρα», που σημαίνει «αδερφή». Τον έπιασα λοιπόν μια μέρα από το μανίκι και του είπα: «Ή θα με λες άντρα ή θα με λες γυναίκα. Αν θα με λες γυναίκα, φίλησέ με τώρα στο στόμα. Αν θα με λες άντρα, σου γ@@ώ ό,τι έχεις και δεν έχεις και σε αλλάζω και πτέρυγα. Τι είσαι εσύ από αυτά τα δύο;». Μου απάντησε: «Είμαι άντρας και σου ζητώ συγγνώμη». Αυτός ο άνθρωπος πήγε στην εισαγγελέα και ομολόγησε ότι έκανε κάτι ποινικά κολάσιμο ζητώντας ο ίδιος την τιμωρία του. Αυτό λοιπόν μου έμαθε η φυλακή, να είμαι εγώ η ασπίδα για τον εαυτό μου. Αναθεώρησα για μία ακόμα φορά το αντρικό μυαλό μου: το ήθος, ο χαρακτήρας και η προσωπικότητα δεν είναι θέμα γένους.

Σύμφωνα με κοινωνικούς ερευνητές και ειδικούς στην ανθρώπινη συμπεριφορά, η ικανότητα ενός ατόμου να επιβάλλει τον σεβασμό σε περιβάλλοντα υψηλής έντασης, όπως τα σωφρονιστικά ιδρύματα, εξαρτάται από τη σταθερότητα της αυτοεικόνας του. Ο Λάκης Γαβαλάς, έχοντας αναφερθεί και στο παρελθόν με τον σχολιαστή για τις συνθήκες κράτησης, αποδεικνύει ότι η αυθεντικότητα λειτουργεί ως προστατευτικός μηχανισμός απέναντι στην αγριότητα της κοινωνίας και των κλειστών δομών.

Η επόμενη μέρα και η κληρονομιά της εμπειρίας

Η στάση του Λάκη Γαβαλά αποτελεί σήμερα ένα σημείο αναφοράς για το πώς η προσωπική ακεραιότητα μπορεί να υπερνικήσει τον θεσμικό εγκλεισμό. Η άρνησή του να υιοθετήσει τον ρόλο του θύματος και η επιλογή του να χρησιμοποιήσει το χιούμορ ως εργαλείο επιβίωσης αναδεικνύουν μια βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης φύσης. Για τον ίδιο, η φυλακή δεν ήταν το τέλος, αλλά ένα σκληρό μάθημα που επιβεβαίωσε ότι η πραγματική ελευθερία πηγάζει από την εσωτερική συγκρότηση και την αταλάντευτη τιμή προς τον εαυτό μας, ανεξάρτητα από το τι φοράμε ή πού βρισκόμαστε.