- Ο Τραμπ υποχώρησε από το σχέδιο ειρήνης για την Ουκρανία, δηλώνοντας ότι δεν είναι η τελική του προσφορά.
- Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν «πρόσθετη εργασία» στο 28-σημείο σχέδιο, φοβούμενοι τελεσίγραφο.
- Το σχέδιο προβλέπει παραχωρήσεις εδαφών, μείωση στρατού και μερίδιο κερδών για τις ΗΠΑ.
- Η Ουγγαρία του Όρμπαν είναι ο μόνος ευρωπαϊκός σύμμαχος που το υποστηρίζει άνευ όρων.
- Αναμένονται περαιτέρω διαπραγματεύσεις, με αβεβαιότητα λόγω της ευμετάβλητης στάσης του Τραμπ.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε το βράδυ του Σαββάτου ότι το 28-σημείο ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία, που απαιτεί εδαφικές παραχωρήσεις και μείωση του στρατού της, δεν είναι η «τελική του προσφορά», υποχωρώντας από την αρχική του απαίτηση. Η δήλωση αυτή έρχεται μετά από κρίσιμες συνομιλίες Ευρωπαίων ηγετών στη σύνοδο των G20 στη Νότια Αφρική, οι οποίοι εξέφρασαν φόβους για ένα τελεσίγραφο από την Ουάσιγκτον και τόνισαν ότι το σχέδιο χρήζει «πρόσθετης εργασίας».
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των έντονων διπλωματικών διεργασιών που πυροδότησε το 28-σημείο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ για την Ουκρανία, το οποίο είχε προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες σε Κίεβο και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Το παρασκήνιο της υπόθεσης υποδηλώνει ότι το σχέδιο, που φέρεται να αναπτύχθηκε διμερώς με τη Ρωσία και όχι σε συνεργασία με τους συμμάχους, θεωρήθηκε από πολλούς ως ένα τελεσίγραφο που θα ανάγκαζε την Ουκρανία σε δυσανάλογες παραχωρήσεις.
Η υποχώρηση του Τραμπ και οι ευρωπαϊκές αντιδράσεις
Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φάνηκε να υποχωρεί το βράδυ του Σαββάτου από την απαίτηση να αποδεχθεί το Κίεβο μια αμφιλεγόμενη πρόταση που θα προέβλεπε την παραχώρηση ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία, τον περιορισμό του στρατού της και την απόδοση στις Ηνωμένες Πολιτείες σημαντικού μεριδίου από τα κέρδη ανοικοδόμησης.
Όπως μεταδίδει το POLITICO, μιλώντας σε δημοσιογράφους έξω από τον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ ρωτήθηκε αν το 28-σημείο σχέδιο, που αναπτύχθηκε από τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ, ήταν η τελική προσφορά της κυβέρνησής του για το Κίεβο. «Όχι — δεν είναι η τελική μου προσφορά», απάντησε ο Τραμπ, προσθέτοντας: «Θα ήθελα να φτάσουμε στην ειρήνη· θα έπρεπε να είχε συμβεί εδώ και πολύ καιρό…
με τον ένα ή τον άλλο τρόπο πρέπει να τελειώσει».
Εάν ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος έχει εκφράσει σοβαρές ανησυχίες για τις προτάσεις των ΗΠΑ, δεν τις αποδεχθεί, «τότε μπορεί να συνεχίσει να μάχεται με όλη του την καρδιά», δήλωσε ο Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε προηγουμένως δώσει στο Κίεβο προθεσμία μέχρι την Ημέρα των Ευχαριστιών – αυτή την Πέμπτη – για να συμφωνήσει.
Την ίδια ημέρα, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι πραγματοποίησαν κρίσιμες συνομιλίες στο περιθώριο της συνόδου των G20 στη Νότια Αφρική, μετά τη δημοσιοποίηση των λεπτομερειών του σχεδίου, εν μέσω φόβων ότι θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ακόμη τελεσίγραφο από την αμερικανική κυβέρνηση και ότι αναπτύχθηκε διμερώς με τη Ρωσία αντί σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ή την Ουκρανία.
Οι όροι του αμφιλεγόμενου σχεδίου και οι αντιδράσεις
Το 28-σημείο σχέδιο, που συντάχθηκε από τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ, προβλέπει την παραχώρηση ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία, τον περιορισμό του ουκρανικού στρατού και την απόδοση στις Ηνωμένες Πολιτείες σημαντικού μεριδίου από τα κέρδη ανοικοδόμησης.
Προτεινόμενο Ο Ζελένσκι θα συζητήσει ειρηνευτικό σχέδιο με τον Τραμπ, ανακοίνωσε το γραφείο του
Αυτοί οι όροι έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και ανησυχίες ότι το σχέδιο ευνοεί δυσανάλογα τη Μόσχα. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, χαιρέτισε τις αμερικανικές προσπάθειες για την εξασφάλιση της ειρήνης, αλλά δήλωσε ότι «αποτελεί μια βάση που θα απαιτήσει πρόσθετη εργασία».
Ένας αξιωματούχος της ΕΕ, ο οποίος ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, υπογράμμισε ότι «το αμερικανικό σχέδιο του 28-σημείου σχεδίου περιλαμβάνει σημαντικά στοιχεία που θα είναι απαραίτητα για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη. Είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε σε αυτή τη βάση για να διασφαλίσουμε ότι μια μελλοντική ειρήνη θα είναι βιώσιμη.
Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω εργασία».
Νομικοί κύκλοι και αναλυτές επισημαίνουν ότι η αλλαγή στάσης του Ντόναλντ Τραμπ, αν και φαινομενικά μετριοπαθής, ενδέχεται να αποτελεί τακτικό ελιγμό ενόψει των επικείμενων διαπραγματεύσεων. Η αγορά και οι διπλωματικοί κύκλοι φαίνεται να προεξοφλούν ότι η αμερικανική θέση θα παραμείνει σκληρή, με τις πιέσεις προς το Κίεβο να συνεχίζονται, παρά τις δημόσιες δηλώσεις για «πρόσθετη εργασία».
Οι επικείμενες συνομιλίες και οι διπλωματικές ανησυχίες
Μόνο ένας ηγέτης της ΕΕ – ο φιλοκρεμλινός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν – έχει άνευ όρων υποστηρίξει το σχέδιο του Γουίτκοφ, το οποίο οι κριτικοί λένε ότι κάνει δυσανάλογες παραχωρήσεις στη Ρωσία. Ο επικεφαλής του επιτελείου του Κόστα, Πέδρο Λούρτι, και ο κορυφαίος αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μπγιορν Σάιμπερτ, αναμένεται να συμμετάσχουν σε συνομιλίες που θα μεσολαβήσουν οι Αμερικανοί τις επόμενες ημέρες για περαιτέρω διαπραγματεύσεις, ενώ η Ένωση έχει επαναλάβει τη συνεχιζόμενη υποστήριξή της προς την Ουκρανία.
Ιδιωτικά, άλλοι διπλωμάτες προειδοποίησαν ότι το μήνυμα από τον Λευκό Οίκο είναι επιρρεπές σε ξαφνικές αλλαγές, δεδομένου ότι ο Τραμπ έχει συχνά εναλλάσσει τη στάση του μεταξύ της απειλής να περικόψει την υποστήριξη προς την Ουκρανία και της επιβολής ισχυρών νέων κυρώσεων στη Ρωσία για να τερματίσει τον πόλεμο.
«Τελικά, κάθε φορά, η υποστήριξή μας προς την Ουκρανία συνεχίστηκε», δήλωσε ένας απεσταλμένος, υπογραμμίζοντας την ευμετάβλητη φύση της αμερικανικής πολιτικής.
Η επόμενη μέρα για το ειρηνευτικό σχέδιο
Η δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ ότι το σχέδιο ειρήνης για την Ουκρανία «δεν είναι η τελική του προσφορά» ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο σε ένα ήδη πολύπλοκο διπλωματικό παιχνίδι. Ενώ οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι επιμένουν στην ανάγκη για «πρόσθετη εργασία» και συναίνεση όλων των εμπλεκόμενων μερών, η αβεβαιότητα παραμένει έντονη.
Η επόμενη περίοδος θα καθοριστεί από τις επικείμενες συνομιλίες και την ικανότητα των ευρωπαϊκών πρωτευουσών να διαμορφώσουν μια ενιαία και συνεκτική στάση απέναντι στις αμερικανικές προτάσεις, εν μέσω της απρόβλεπτης στάσης του Ντόναλντ Τραμπ.
