- Ο Βίκτορ Όρμπαν στηρίζει την πρόταση των ΗΠΑ για εδαφικές παραχωρήσεις της Ουκρανίας.
- Η Ουγγαρία αντιτίθεται στην περαιτέρω οικονομική βοήθεια της ΕΕ προς το Κίεβο.
- Το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει μερίδιο 50% στα κέρδη ανοικοδόμησης για τις ΗΠΑ.
- Η ΕΕ εξετάζει δάνειο 140 δισ. ευρώ από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την Ουκρανία.
- Ο Ζελένσκι αντιμετωπίζει δύσκολη επιλογή μεταξύ αξιοπρέπειας και απώλειας βασικού εταίρου.
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, εξέφρασε την υποστήριξή του σε μια αμφιλεγόμενη πρόταση των ΗΠΑ για την Ουκρανία, η οποία προβλέπει εδαφικές παραχωρήσεις και μείωση του στρατού της χώρας. Η κίνηση αυτή, που έγινε γνωστή μέσω επιστολής στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αποσκοπεί στο να ανακόψει τη χορήγηση δισεκατομμυρίων ευρώ ευρωπαϊκής βοήθειας προς το Κίεβο, εν μέσω κρίσιμων συζητήσεων στις Βρυξέλλες.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της πάγιας στάσης της Ουγγαρίας να αντιτίθεται στην ευρωπαϊκή στήριξη προς την Ουκρανία, ενισχύοντας παράλληλα τους δεσμούς της με το Κρεμλίνο. Ο Βίκτορ Όρμπαν έχει επανειλημμένα εκφράσει την πεποίθησή του ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο, κάτι που εξηγεί την τρέχουσα προσπάθειά του να προωθήσει μια ειρηνευτική πρωτοβουλία που ευνοεί τη Ρωσία και να μπλοκάρει την οικονομική ενίσχυση του Κιέβου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το αμερικανικό σχέδιο και η στάση της Ουγγαρίας
Σύμφωνα με το POLITICO, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, σε επιστολή του προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το Σάββατο, ζήτησε από την ΕΕ να υιοθετήσει τους όρους μιας 28-σημείων πρότασης των ΗΠΑ. Το σχέδιο αυτό, το οποίο αναπτύχθηκε από τον απεσταλμένο του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ χωρίς τη συμβολή των Ευρωπαίων συμμάχων, προβλέπει ότι η Ουκρανία θα πρέπει να παραχωρήσει εδάφη και να μειώσει στο μισό τον στρατό της.
Επιπλέον, οι ΗΠΑ θα λάβουν ένα 50% μερίδιο στα κέρδη από την ανοικοδόμηση της χώρας.
«Οι Ευρωπαίοι πρέπει να υποστηρίξουν άμεσα και άνευ όρων την ειρηνευτική πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών», έγραψε ο Όρμπαν, προσθέτοντας ότι «πρέπει χωρίς καθυστέρηση να ξεκινήσουμε αυτόνομες και άμεσες διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία». Ταυτόχρονα, τόνισε ότι η Ουγγαρία «δεν υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση να στείλει οποιαδήποτε περαιτέρω οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία σε οποιαδήποτε μορφή» και «δεν συναινεί σε μια τέτοια απόφαση να ληφθεί στο όνομα και το πλαίσιο της ΕΕ».
Οι αντιδράσεις της ΕΕ και οι διπλωματικές προσπάθειες
Η παρέμβαση του Όρμπαν έρχεται καθώς οι ηγέτες της ΕΕ διεξάγουν κρίσιμες συνομιλίες για το πώς θα ανταποκριθούν στις αμερικανικές προτάσεις, τις οποίες οι κριτικοί χαρακτηρίζουν ως επιβράβευση της ρωσικής επιθετικότητας. Πέρα από την Ουγγαρία, οι άλλες 26 χώρες της ΕΕ «έχουν επανειλημμένα καταστήσει σαφή την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία και ότι αυτή είναι ξεκάθαρη», δήλωσε ανώνυμος αξιωματούχος της ΕΕ.
Υπογράμμισε επίσης την έντονη δέσμευση και συντονισμό μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών, και με μη-Ευρωπαίους εταίρους, για τη συνέχιση αυτής της στήριξης.
Η κορυφαία διπλωμάτης της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, επέκρινε έντονα τις αμερικανικές προτάσεις νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, προειδοποιώντας ότι «η πίεση πρέπει να ασκείται στον επιτιθέμενο, όχι στο θύμα. Η επιβράβευση της επιθετικότητας θα καλέσει μόνο περισσότερη».
Παράλληλα, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και οι ηγέτες μεγάλων οικονομιών συμμετείχαν το Σάββατο σε σύνοδο κορυφής της G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ, όπου «υπάρχουν πολύ έντονες διπλωματικές προσπάθειες σε εξέλιξη για το ειρηνευτικό σχέδιο της Ουκρανίας στο περιθώριο», σύμφωνα με δεύτερο αξιωματούχο της ΕΕ.
Οι πρόεδροι και πρωθυπουργοί των 27 κρατών μελών της ΕΕ θα συζητήσουν επίσης τις προτάσεις του Λευκού Οίκου στο περιθώριο μιας συνόδου κορυφής ΕΕ-Αφρικανικής Ένωσης στην Αγκόλα σήμερα, Δευτέρα.
Το δάνειο αποζημιώσεων των 140 δισ. ευρώ και οι προκλήσεις
Οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες διεξάγουν επί του παρόντος συνομιλίες με τα κράτη μέλη σχετικά με το πώς θα αξιοποιηθούν τα ακινητοποιημένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την έκδοση ενός δανείου αποζημιώσεων ύψους 140 δισ. ευρώ για την Ουκρανία. Το ζήτημα αυτό βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη για έγκριση σε συνάντηση των ηγετών στις Βρυξέλλες στις 18 Δεκεμβρίου.
Η αγορά και οι νομικοί κύκλοι παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, καθώς η νομική πολυπλοκότητα και οι πιθανές επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη των επενδυτών αποτελούν σημαντικές ανησυχίες, παρά την επείγουσα ανάγκη του Κιέβου για χρηματοδότηση.
«Για την Ουκρανία, μια ταχεία συμφωνία για το Δάνειο Αποζημιώσεων είναι απαραίτητη», δήλωσε στο POLITICO ο πρέσβης της Ουκρανίας στην ΕΕ, Βσεβολόντ Τσέντσοφ. «Παρέχει προβλέψιμη χρηματοδότηση από τα ταμειακά υπόλοιπα των ακινητοποιημένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων, εξασφαλίζει σταθερότητα από τις αρχές του 2026 και το κάνει χωρίς πρόσθετο κόστος για τους φορολογούμενους της ΕΕ».
Η Βουδαπέστη έχει συστηματικά προσπαθήσει να μπλοκάρει τη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία, ενώ ενισχύει τους δεσμούς της με το Κρεμλίνο και αντιτίθεται στις κυρώσεις που αποσκοπούν στην εξάντληση των πολεμικών πόρων του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.
Το τελεσίγραφο του Τραμπ και η δύσκολη θέση του Ζελένσκι
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει δώσει στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι προθεσμία μέχρι την ερχόμενη Πέμπτη για να συμφωνήσει με το σχέδιο. «Θα πρέπει να του αρέσει, και αν δεν του αρέσει, τότε ξέρετε, θα πρέπει απλώς να συνεχίσουν να πολεμούν, υποθέτω», δήλωσε ο Τραμπ την Παρασκευή.
Ο Ζελένσκι, του οποίου η χώρα προετοιμάζεται για έναν ακόμη χειμώνα πολέμου μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022, δήλωσε ότι το Κίεβο αντιμετωπίζει «μία από τις δυσκολότερες στιγμές» στην ιστορία του και μπορεί να χρειαστεί να κάνει την επιλογή μεταξύ «απώλειας της αξιοπρέπειάς του ή του κινδύνου απώλειας ενός βασικού εταίρου».
Η επόμενη μέρα για την ευρωπαϊκή ενότητα
Η στάση της Ουγγαρίας και η αμερικανική πρόταση δημιουργούν ένα πολύπλοκο διπλωματικό τοπίο και δοκιμάζουν την ενότητα της ΕΕ σε ένα κρίσιμο ζήτημα εξωτερικής πολιτικής. Η επιμονή του Όρμπαν να μπλοκάρει τη βοήθεια και να προωθεί μια ειρηνευτική λύση που θεωρείται ευνοϊκή για τη Ρωσία, θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα της Ευρώπης να διατηρήσει μια ενιαία και ισχυρή στάση απέναντι στην επιθετικότητα.
Οι επόμενες εβδομάδες, με τις επικείμενες συναντήσεις και την προθεσμία του Τραμπ, θα είναι καθοριστικές για το μέλλον της στήριξης προς την Ουκρανία και τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
