- Σύμμαχοι της Ουκρανίας στις G20 συζήτησαν το σχέδιο ειρήνης Τραμπ, εκφράζοντας σοβαρή ανησυχία.
- Το σχέδιο 28 σημείων προβλέπει εδαφικές παραχωρήσεις και περιορισμό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων.
- Ευρωπαίοι ηγέτες επεξεργάζονται αντιπροτάσεις για να μετριάσουν τις αμερικανικές προτάσεις.
- Ο Τραμπ πιέζει τον Ζελένσκι να αποδεχθεί τους όρους έως την ερχόμενη Πέμπτη, απειλώντας με διακοπή στήριξης.
- Ο Πούτιν και ο Όρμπαν υποστηρίζουν το αμερικανικό σχέδιο, ενώ οι Ευρωπαίοι το χαρακτηρίζουν «απαράδεκτο».
Οι στενότεροι σύμμαχοι της Ουκρανίας πραγματοποίησαν έκτακτες συνομιλίες στο περιθώριο της συνόδου των G20 στη Νότια Αφρική, εκφράζοντας σοβαρή ανησυχία για το προτεινόμενο ειρηνευτικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ με τη Ρωσία. Το σχέδιο των 28 σημείων, το οποίο θεωρείται ότι ευνοεί υπέρμετρα τη Μόσχα, πιέζει το Κίεβο να παραχωρήσει εδάφη και να περιορίσει τις ένοπλες δυνάμεις του, οδηγώντας τους Ευρωπαίους ηγέτες σε πυρετώδεις διεργασίες για την εκπόνηση αντιπροτάσεων.
Αυτή η πρόσφατη διπλωματική κινητοποίηση έρχεται ως συνέχεια των αυξανόμενων ανησυχιών των δυτικών συμμάχων για την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία και την πιθανή αλλαγή της αμερικανικής στάσης έναντι του Κιέβου. Το παρασκήνιο της υπόθεσης περιλαμβάνει τις συνεχείς πιέσεις της Ρωσίας για εδαφικές παραχωρήσεις και την επιθυμία ορισμένων κύκλων στις ΗΠΑ για μια ταχεία επίλυση, ακόμη κι αν αυτή θεωρείται μη βιώσιμη για την Ουκρανία και την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Οι κρίσιμες συνομιλίες στο Γιοχάνεσμπουργκ
Περισσότεροι από δώδεκα ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων του Γερμανού Φρίντριχ Μερτς, του Γάλλου Εμανουέλ Μακρόν, του Βρετανού Κιρ Στάρμερ, της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν της ΕΕ και του Καναδού Μαρκ Κάρνεϊ, συναντήθηκαν για επείγουσα συζήτηση στο περιθώριο της συνόδου των G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ.
Στόχος τους ήταν ο συντονισμός της απάντησής τους στο ειρηνευτικό σχέδιο που προτείνει η ομάδα του Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο έχει προκαλέσει ιδιαίτερη ανησυχία. Οι δυτικές κυβερνήσεις εκφράζουν ιδιωτικά τον κλονισμό και την απογοήτευσή τους για το νέο προσχέδιο 28 σημείων, καθώς το βλέπουν ως μια προσπάθεια να αναγκάσουν την Ουκρανία να δώσει στον Βλαντίμιρ Πούτιν όλα όσα επιθυμεί, όπως μεταδίδει το POLITICO.
Σε κοινή τους δήλωση μετά τη συζήτηση για το σχέδιο του Τραμπ, οι ηγέτες ανέφεραν ότι «το προσχέδιο αποτελεί μια βάση που θα απαιτήσει πρόσθετη εργασία». Υπογράμμισαν ξεκάθαρα την αρχή ότι «τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν δια της βίας» και εξέφρασαν ανησυχία για τους προτεινόμενους περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεων της Ουκρανίας, οι οποίοι «θα άφηναν την Ουκρανία ευάλωτη σε μελλοντική επίθεση».
Οι ηγέτες επανέλαβαν την ισχύ της συνεχούς στήριξής τους προς την Ουκρανία και επέμειναν ότι οποιεσδήποτε διατάξεις σε μια ειρηνευτική συμφωνία που επηρεάζουν την ΕΕ ή το ΝΑΤΟ θα απαιτούσαν την κατάλληλη συναίνεση από τα μέλη αυτών των πολυεθνικών μπλοκ.
Το αμφιλεγόμενο σχέδιο Τραμπ και οι πιέσεις
Το σχέδιο των ΗΠΑ, το οποίο εκπονήθηκε από τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, έχει χαρακτηριστεί από Ευρωπαίους αξιωματούχους ως «σκανδαλώδες» και «απαράδεκτο», καθώς θα νομιμοποιούσε την αλλαγή συνόρων δια της βίας και θα άφηνε την Ουκρανία εκτεθειμένη.
Η μία Ευρωπαία διπλωμάτης δήλωσε ότι η ενασχόληση με τις προτάσεις των ΗΠΑ θα «προσέδιδε νομιμότητα σε κάτι που έχει συνταχθεί χωρίς ουκρανική ή ευρωπαϊκή συμμετοχή, ενώ ο αντίκτυπός του θα μας επηρέαζε άμεσα. Ως εκ τούτου, είναι μη εκκινήσιμο». Η πίεση της διοίκησης Τραμπ στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να συμφωνήσει με τους όρους του σχεδίου μέχρι την προθεσμία της ερχόμενης Πέμπτης, την Ημέρα των Ευχαριστιών, είναι έντονη.
Εάν ο Ζελένσκι αρνηθεί, ο Τραμπ θα μπορούσε να διακόψει την πρόσβαση σε πληροφορίες των ΗΠΑ για τις ρωσικές δραστηριότητες, καθώς και να σταματήσει την αμερικανική στρατιωτική υποστήριξη, και τα δύο κρίσιμα για την Ουκρανία τα τελευταία τριάμισι χρόνια.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές και τους διπλωμάτες είναι η μονομερής φύση του αμερικανικού σχεδίου, το οποίο εκπονήθηκε χωρίς την ενεργό συμμετοχή της Ουκρανίας ή των ευρωπαϊκών κρατών. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η αποδοχή τέτοιων όρων θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα επικίνδυνο προηγούμενο για μελλοντικές επιθέσεις, νομιμοποιώντας την αλλαγή συνόρων δια της βίας και υπονομεύοντας το διεθνές δίκαιο.
Προτεινόμενο Ο Ζελένσκι συμφωνεί με τον Βανς για εργασία σε ειρηνευτικό σχέδιο
Ο Πούτιν έχει υποστηρίξει τη συμφωνία του Τραμπ, η οποία περιλαμβάνει το ξεπάγωμα ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται στην Ευρώπη και την προετοιμασία του εδάφους για δυνητικά κερδοφόρες εργασίες ανοικοδόμησης από τις οποίες θα επωφελούνταν η Αμερική.
Επιπλέον, ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας, γνωστός για τις φιλικές του σχέσεις με τον Πούτιν, υποστήριξε επίσης το σχέδιο των ΗΠΑ, προσθέτοντας μια επιπλέον διάσταση στην ευρωπαϊκή δυσφορία.
Η πίεση αυτή έρχεται σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή για τον Ζελένσκι, ο οποίος μάχεται να περιορίσει ένα διογκούμενο σκάνδαλο διαφθοράς στην Ουκρανία. Ο ίδιος δήλωσε την Παρασκευή ότι η χώρα του αντιμετωπίζει μία από τις δυσκολότερες στιγμές της ιστορίας της και μπορεί να αναγκαστεί να επιλέξει μεταξύ της απώλειας της «αξιοπρέπειάς» της και της απώλειας «ενός βασικού εταίρου».
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι απογοητευμένοι που αυτοί – και η Ουκρανία – έχουν αποκλειστεί εντελώς από την εκπόνηση του προσχεδίου ειρηνευτικής συμφωνίας του Τραμπ, το οποίο συνέταξε ο απεσταλμένος του, Στιβ Γουίτκοφ. Επιμένουν ότι, δεδομένου ότι η Ευρώπη είναι πλέον σημαντικά μεγαλύτερος χορηγός της στρατιωτικής προσπάθειας της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ, δεν πρέπει να αγνοείται σε οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις.
Οι ευρωπαϊκές αντεπιθέσεις και η επόμενη μέρα
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εργάζονται πυρετωδώς για την εκπόνηση αντιπροτάσεων που θα υποβάλουν στον Τραμπ, σε μια προσπάθεια να μετριάσουν τις χειρότερες πτυχές των αμερικανικών προτάσεων. Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε μετά από συνάντηση με τον Ζελένσκι την Παρασκευή: «Έχουμε συζητήσει την τρέχουσα κατάσταση και είναι σαφές ότι δεν πρέπει να υπάρξει τίποτα για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία».
Αυτή η αρχή είναι κεντρική στις ευρωπαϊκές προσπάθειες να ενισχυθεί η θέση του Ζελένσκι και να διασφαλιστεί η δημόσια στήριξη για ό,τι ακολουθήσει.
Ο Βρετανός ηγέτης, Κιρ Στάρμερ, κατέστησε σαφές ότι ο ίδιος και άλλοι θα εργαστούν για να βελτιώσουν το σχέδιο Τραμπ. «Οι φίλοι και εταίροι της Ουκρανίας θα συναντηθούν στο περιθώριο της συνόδου των G20 για να συζητήσουν πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε μια πλήρη κατάπαυση του πυρός και να δημιουργήσουμε τον χώρο για ουσιαστικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις», δήλωσε.
«Θα συζητήσουμε την τρέχουσα πρόταση που βρίσκεται στο τραπέζι και, προς υποστήριξη της ώθησης του Προέδρου Τραμπ για ειρήνη, θα εξετάσουμε πώς μπορούμε να ενισχύσουμε αυτό το σχέδιο για την επόμενη φάση των διαπραγματεύσεων.»
Για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον Κιρ Στάρμερ και τους υπόλοιπους ηγέτες, το πιο σημαντικό είναι ότι δεν μπορεί να γίνει συμφωνία πάνω από το κεφάλι του Ζελένσκι. Ενώ κανένας από τους συμμάχους της Ουκρανίας δεν έχει εμπλακεί στη σύνταξη του σχεδίου του Τραμπ ή έχει δηλώσει ότι το θεωρεί δίκαιο, φρόντισαν να μην απορρίψουν το σχέδιο των 28 σημείων ευθέως, από φόβο μήπως ανταγωνιστούν τον Τραμπ.
Ωστόσο, είναι σαφές ότι κανένας από τους φίλους και συμμάχους της Ουκρανίας δεν πιστεύει ότι το αρχικό σχέδιο Τραμπ είναι αποδεκτό, και ορισμένοι δεν θέλουν καν να του προσδώσουν καμία αξιοπιστία.
