- Ο Πούτιν στηρίζει το αμερικανικό σχέδιο ειρήνης για την Ουκρανία ως πιθανή βάση επίλυσης.
- Το σχέδιο προβλέπει εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία και μόνιμο αποκλεισμό της Ουκρανίας από το ΝΑΤΟ.
- Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι απορρίπτουν το σχέδιο ως μονόπλευρο και επικίνδυνο.
- Ο Ζελένσκι αντιμετωπίζει «πολύ δύσκολη επιλογή», ενώ οι G20 θα συζητήσουν την ενίσχυση του σχεδίου.
- Η προθεσμία του Τραμπ για το Κίεβο είναι η ερχόμενη Πέμπτη, Ημέρα των Ευχαριστιών.
Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε αργά την Παρασκευή ότι το 28-σημείο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ για την Ουκρανία θα μπορούσε να αποτελέσει «βάση» για την επίλυση του πολέμου, παρόλο που προβλέπει σημαντικές εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία και μόνιμο αποκλεισμό του Κιέβου από το ΝΑΤΟ.
Το σχέδιο, το οποίο επικρίνεται έντονα από την Ουκρανία και Ευρωπαίους αξιωματούχους, αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό ενόψει της συνόδου των G20 και της προθεσμίας που έθεσε ο Ντόναλντ Τραμπ για την Ημέρα των Ευχαριστιών.
Η δήλωση του Ρώσου Προέδρου έρχεται ως συνέχεια των διπλωματικών προσπαθειών των ΗΠΑ για την εξεύρεση λύσης στον πόλεμο της Ουκρανίας, με το εν λόγω σχέδιο να αποτελεί μια «αναβαθμισμένη» εκδοχή προηγούμενων προτάσεων που είχαν συζητηθεί στη σύνοδο της Αλάσκας τον Αύγουστο.
Ωστόσο, η έλλειψη ουσιαστικής διαβούλευσης με τη Ρωσία και η έντονη αντίθεση της Ουκρανίας και των Ευρωπαίων συμμάχων της, περιπλέκουν περαιτέρω την κατάσταση, αναδεικνύοντας τις βαθιές διαφωνίες για την πορεία της σύγκρουσης.
Το αμερικανικό σχέδιο και η στάση Πούτιν
Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, μιλώντας σε ανώτερους αξιωματούχους του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας αργά την Παρασκευή, τόνισε ότι το 28-σημείο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως «βάση για μια τελική ειρηνική διευθέτηση».
Παράλληλα, προειδοποίησε ότι εάν το Κίεβο απορρίψει την πρόταση, οι ρωσικές δυνάμεις θα προχωρήσουν περαιτέρω. Το σχέδιο, με τίτλο «Σχέδιο ειρήνης ΗΠΑ-Ρωσίας», επιβεβαιώνει την κυριαρχία της Ουκρανίας, αλλά θέτει περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις της σε 600.000 προσωπικό, παραχωρεί σημαντικό ουκρανικό έδαφος στη Ρωσία και απαγορεύει μόνιμα την ένταξη του Κιέβου στο ΝΑΤΟ.
Ο Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να «δείξει ευελιξία» σχετικά με την πρόταση διευθέτησης, όπως μετέδωσε το ουκρανικό μέσο POLITICO. Ωστόσο, σημείωσε ότι το κείμενο «δεν έχει συζητηθεί μαζί μας με ουσιαστικό τρόπο».
Οι αντιδράσεις Ουκρανίας και Ευρώπης
Η πρόταση των ΗΠΑ έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους αξιωματούχους. Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την Παρασκευή ότι η Ουκρανία αντιμετωπίζει μια «πολύ δύσκολη επιλογή», αναφερόμενος σε ένα δίλημμα μεταξύ «απώλειας αξιοπρέπειας» και «κινδύνου απώλειας ενός βασικού εταίρου», εννοώντας την Ουάσιγκτον.
Ευρωπαίοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι επικρότησαν το σχέδιο την Πέμπτη, υποστηρίζοντας ότι ευνοεί μόνο τη Μόσχα και προειδοποιώντας ότι η υποχώρηση έναντι της Ρωσίας θα ενθαρρύνει τον Πούτιν να επιτεθεί στη συνέχεια στο ΝΑΤΟ. Ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, ανέφερε ότι οι σύμμαχοι της Ουκρανίας θα επιδιώξουν να «ενισχύσουν» το σχέδιο των ΗΠΑ στη σύνοδο των G20 που πραγματοποιείται αυτό το Σαββατοκύριακο στη Νότια Αφρική.
Ούτε ο Ντόναλντ Τραμπ ούτε ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα παραστούν στη συνάντηση των G20.
Οι όροι του σχεδίου και οι επιπτώσεις
Το 28-σημείο ειρηνευτικό σχέδιο, το οποίο φέρεται να συντάχθηκε από τις ΗΠΑ, περιλαμβάνει σημαντικές παραχωρήσεις που θα αναδιαμορφώσουν την ασφάλεια και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Εκτός από τον περιορισμό των ενόπλων δυνάμεων και την απαγόρευση ένταξης στο ΝΑΤΟ, το σχέδιο προβλέπει ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει να συμφωνήσει «να μην δεχθεί την Ουκρανία σε κανένα σημείο στο μέλλον» και «να μην αναπτύξει τα στρατεύματά του στην Ουκρανία».
Επιπλέον, σύμφωνα με το πλαίσιο των ΗΠΑ, η Ρωσία θα δεσμευόταν να μην επιτεθεί ξανά και θα της χορηγούνταν επανένταξη στην παγκόσμια οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής άρσης των κυρώσεων «κατά περίπτωση». Η Μόσχα θα καλούνταν επίσης να επιστρέψει στην G7, η οποία ήταν παλαιότερα G8 πριν από την αποβολή της Ρωσίας το 2014 μετά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας.
Ανησυχίες αναλυτών και διπλωματικών κύκλων
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους διπλωματικούς κύκλους είναι η μονομερής φύση των προτάσεων και οι μακροπρόθεσμες συνέπειες για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η πρόταση θέτει σε κίνδυνο την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ουκρανίας, δημιουργώντας ένα επικίνδυνο προηγούμενο για μελλοντικές συγκρούσεις.
Η αγορά, αν και δεν έχει αντιδράσει άμεσα, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς η άρση των κυρώσεων στη Ρωσία θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας και πρώτων υλών. Η έλλειψη συναίνεσης μεταξύ των βασικών παικτών υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα της κατάστασης και την ανάγκη για μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση.
Η επόμενη μέρα και οι προκλήσεις
Η προθεσμία που έθεσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στο Κίεβο είναι η Ημέρα των Ευχαριστιών, την ερχόμενη Πέμπτη, γεγονός που ασκεί επιπλέον πίεση στην ουκρανική ηγεσία. Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει ήδη δηλώσει ότι δεν θα προδώσει τα συμφέροντα της χώρας του, υποδηλώνοντας την απρόθυμη στάση του Κιέβου απέναντι σε όρους που θεωρεί συνθηκολόγηση.
Οι συζητήσεις στη σύνοδο των G20 αναμένεται να είναι κρίσιμες για την εξέλιξη του σχεδίου, με τους συμμάχους της Ουκρανίας να προσπαθούν να διαμορφώσουν μια πιο ευνοϊκή για το Κίεβο πρόταση, διατηρώντας παράλληλα την ενότητα έναντι της ρωσικής επιθετικότητας.
