- Ο Φρίντριχ Μερτς απορρίπτει τη νέα αμερικανική στρατηγική ασφαλείας ως απαράδεκτη παρέμβαση.
- Η Ουάσιγκτον προειδοποιεί για «πολιτισμική εξαφάνιση» της Ευρώπης λόγω μεταναστευτικών ροών.
- Ο Γερμανός Καγκελάριος ζητά πλήρη στρατηγική και αμυντική ανεξαρτησία της ΕΕ από τις ΗΠΑ.
- Επιβεβαιώθηκε η επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ στη Γερμανία εντός του 2026.
Ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς χαρακτήρισε ως «απαράδεκτα» κρίσιμα τμήματα της νέας Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας (NSS) των ΗΠΑ, απορρίπτοντας κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς περί «πολιτισμικής εξαφάνισης» της ηπείρου. Μιλώντας με αφορμή το έγγραφο που εξέδωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Μερτς τόνισε ότι η Ευρώπη δεν χρειάζεται «σωτήρες» για τη δημοκρατία της και προανήγγειλε μια πορεία μεγαλύτερης γεωπολιτικής ανεξαρτησίας από την Ουάσιγκτον.
| Σημείο Τριβής | Θέση ΗΠΑ (NSS) | Απάντηση Φρίντριχ Μερτς |
|---|---|---|
Σημείο Τριβής Κατάσταση Ευρώπης | Θέση ΗΠΑ (NSS) Κίνδυνος «πολιτισμικής εξαφάνισης» | Απάντηση Φρίντριχ Μερτς Η Ευρώπη παραμένει ισχυρή και κυρίαρχη |
Σημείο Τριβής Μετανάστευση | Θέση ΗΠΑ (NSS) Απειλή για την κοινωνική συνοχή | Απάντηση Φρίντριχ Μερτς Εσωτερικό ζήτημα διαχείρισης της ΕΕ |
Σημείο Τριβής Πολιτική Παρέμβαση | Θέση ΗΠΑ (NSS) Στήριξη σε «πατριωτικά κόμματα» | Απάντηση Φρίντριχ Μερτς Απαράδεκτη παρέμβαση στη δημοκρατία |
Σημείο Τριβής Αμυντική Σχέση | Θέση ΗΠΑ (NSS) Realignment (Αναδιάταξη) ισχύος | Απάντηση Φρίντριχ Μερτς Ανάγκη για ευρωπαϊκή ανεξαρτησία |
Η σφοδρή κριτική του Φρίντριχ Μερτς αναδεικνύει το βαθύ ρήγμα στις διατλαντικές σχέσεις, καθώς η Ουάσιγκτον υιοθετεί μια ρητορική που αμφισβητεί την κοινωνική συνοχή της Γηραιάς Ηπείρου. Η έννοια της στρατηγικής αυτονομίας — η ικανότητα μιας οντότητας να λαμβάνει αποφάσεις και να ενεργεί ανεξάρτητα σε τομείς άμυνας και ασφάλειας — μετατρέπεται πλέον από θεωρητική επιδίωξη σε άμεση πολιτική προτεραιότητα για το Βερολίνο, ως απάντηση στον νέο αμερικανικό απομονωτισμό.
Το «Πρώτα η Αμερική» είναι θεμιτό, αλλά το «Μόνη η Αμερική» δεν μπορεί να είναι προς το συμφέρον σας.
Φρίντριχ Μερτς, Γερμανός Καγκελάριος
Η θεωρία της «πολιτισμικής εξαφάνισης» και η γερμανική απάντηση
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του POLITICO, η νέα στρατηγική που παρουσίασε ο πρόεδρος των ΗΠΑ υποστηρίζει ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει εξαφάνιση πολιτισμού λόγω της υπερβολικής μετανάστευσης από μη ευρωπαϊκές χώρες. Ο Μερτς, μιλώντας από το κρατίδιο της Ρηνανίας-Παλατινάτου, όπου εδρεύουν χιλιάδες αμερικανικά στρατεύματα, ξεκαθάρισε ότι η Ευρώπη μπορεί να διαχειριστεί τις προκλήσεις της χωρίς εξωτερική παρέμβαση. «Δεν βλέπω καμία ανάγκη για τους Αμερικανούς να θέλουν τώρα να σώσουν τη δημοκρατία στην Ευρώπη», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Καγκελάριος, υπογραμμίζοντας την αυτοπεποίθηση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Η στήριξη σε «πατριωτικά κόμματα» και η εσωτερική κυριαρχία
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η αναφορά του εγγράφου στην ενίσχυση των πατριωτικών ευρωπαϊκών κομμάτων, μια κίνηση που ερμηνεύεται ως προσπάθεια ιδεολογικής παρέμβασης στα εσωτερικά των κρατών-μελών της ΕΕ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει ήδη δώσει σήμα ότι θα στηρίξει πολιτικούς που μοιράζονται το όραμά του, γεγονός που ο Μερτς θεωρεί ότι υπονομεύει την ευρωπαϊκή κυριαρχία. Η στάση αυτή ενισχύει την εκτίμηση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να καταστεί πολύ πιο ανεξάρτητη από την Ουάσιγκτον στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας.
Στους διαδρόμους της γερμανικής καγκελαρίας, αναλυτές στρατηγικής επισημαίνουν ότι το δόγμα «Πρώτα η Αμερική» κινδυνεύει να μετατραπεί σε «Μόνη η Αμερική», κάτι που δεν εξυπηρετεί τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των ΗΠΑ. Ο Μερτς τόνισε στους Αμερικανούς συνομιλητές του ότι η Ουάσιγκτον χρειάζεται ισχυρούς εταίρους στον κόσμο και ότι, αν δεν μπορεί να βρει κοινό έδαφος με την Ευρώπη ως σύνολο, θα πρέπει τουλάχιστον να διατηρήσει τη Γερμανία ως στρατηγικό σύμμαχο.
Η επικείμενη επίσκεψη και το μέλλον της συμμαχίας
Παρά την έντονη ρητορική αντιπαράθεση, οι διπλωματικοί δίαυλοι παραμένουν ανοιχτοί. Ο Φρίντριχ Μερτς αποκάλυψε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποδέχθηκε πρόσκληση να επισκεφθεί τη Γερμανία εντός του επόμενου έτους. Η επίσκεψη αυτή θεωρείται κρίσιμη για την επαναδιαπραγμάτευση των διμερών σχέσεων και τον καθορισμό του πλαισίου συνεργασίας σε μια εποχή που η γεωπολιτική αβεβαιότητα απαιτεί ξεκάθαρες θέσεις και αμοιβαίο σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας.
Πώς να ερμηνεύετε τις γεωπολιτικές στρατηγικές
- Διακρίνετε τη ρητορική εσωτερικής κατανάλωσης από τις πραγματικές διπλωματικές προθέσεις.
- Αναζητήστε τις λέξεις-κλειδιά που υποδηλώνουν αλλαγή δόγματος (π.χ. 'civilizational erasure').
- Παρακολουθήστε τις αντιδράσεις των εταίρων για να κατανοήσετε το επίπεδο της διπλωματικής απομόνωσης.
- Εστιάστε στις αναφορές για χρηματοδότηση ή στήριξη πολιτικών ομάδων ως δείκτη παρέμβασης.
