- Το Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετωπίζει «αναδυόμενο κίνδυνο» στην ασφάλεια του εφοδιασμού φυσικού αερίου.
- Ένα σενάριο ακραίου ψύχους και βλάβης υποδομών θα μπορούσε να οδηγήσει σε έλλειμμα 16% στον εφοδιασμό.
- Η εξάρτηση από τις εισαγωγές φυσικού αερίου αναμένεται να φτάσει το 90% ή και περισσότερο έως το 2030.
- Η κυβέρνηση εξετάζει επιλογές όπως νέες εγκαταστάσεις αποθήκευσης και τερματικούς σταθμούς LNG.
- Η αποανθρακοποίηση είναι κρίσιμη, αλλά δεν αρκεί από μόνη της για την πλήρη διασφάλιση του εφοδιασμού.
Υπουργοί του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν λάβει προειδοποιήσεις για έναν «αναδυόμενο κίνδυνο» στην ασφάλεια του εφοδιασμού φυσικού αερίου, σύμφωνα με ανεξάρτητους ενεργειακούς συμβούλους της κυβέρνησης. Το Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης Ενέργειας (NESO) τονίζει ότι η Βρετανία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει κρίση φυσικού αερίου εάν μια παρατεταμένη περίοδος ψύχους συμπέσει με την απώλεια βασικών υποδομών, με σοβαρές επιπτώσεις για τη χώρα.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των ευρύτερων ανησυχιών για την ενεργειακή ασφάλεια στην Ευρώπη, εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων και της παγκόσμιας προσπάθειας για αποανθρακοποίηση. Η έκθεση του NESO υπογραμμίζει την ευάλωτη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς οι παραδοσιακές πηγές εφοδιασμού μειώνονται και η εξάρτηση από τις εισαγωγές αυξάνεται.
Ο αναδυόμενος κίνδυνος και οι παράγοντες που τον διαμορφώνουν
Στην πρώτη ετήσια αξιολόγησή του για την ασφάλεια του φυσικού αερίου της Βρετανίας, το Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης Ενέργειας (NESO) προειδοποιεί ότι η μείωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα και ο αυξανόμενος ανταγωνισμός για τις εισαγωγές δημιουργούν νέους κινδύνους για την ενεργειακή ασφάλεια. Παρόλο που η συνολική ζήτηση για ορυκτά καύσιμα μειώνεται λόγω της ώθησης για αποανθρακοποίηση, η χώρα παραμένει ευάλωτη σε ακραία σενάρια. Το NESO επισημαίνει το «απίθανο ενδεχόμενο» ενός κύματος ψύχους διάρκειας 11 ημερών (με πιθανότητα μία φορά στα 20 χρόνια) σε συνδυασμό με την απώλεια ζωτικής σημασίας υποδομών, γεγονός που θα οδηγούσε σε σοβαρή έλλειψη εφοδιασμού.
Επιπλέον, οι ανησυχίες εντείνονται από τις προειδοποιήσεις ότι η Ρωσία έχει τη δυνατότητα να «προκαλέσει ζημιές ή να καταστρέψει υποδομές σε βαθιά ύδατα», όπως αγωγούς φυσικού αερίου, εάν οι εντάσεις στην Ουκρανία κλιμακωθούν σε μια ευρύτερη ευρωπαϊκή σύγκρουση. Αυτό καθιστά την προστασία των κρίσιμων υπεράκτιων υποδομών πρωταρχικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.
Αριθμοί και προβολές: Το χάσμα προσφοράς-ζήτησης
Η έκθεση του NESO, την οποία είδε το POLITICO, προβλέπει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα διαθέτει επαρκή αποθέματα φυσικού αερίου για σενάρια κανονικού καιρού έως τον χειμώνα του 2030/31. Ωστόσο, σε περίπτωση ακραίου κρύου και διακοπής λειτουργίας βασικών υποδομών, η προσφορά θα υπολείπεται σημαντικά της ζήτησης. Συγκεκριμένα, σε ένα τέτοιο σενάριο για τον χειμώνα 2030/31, η μέγιστη ημερήσια ζήτηση προβλέπεται να φτάσει τα 461 εκατομμύρια κυβικά μέτρα (mcm), ενώ η προσφορά θα μειωθεί στα 385 mcm, οδηγώντας σε έλλειμμα 76 mcm, δηλαδή περίπου 16% της απαιτούμενης ποσότητας.
Η εξάρτηση από τις εισαγωγές αναμένεται να αυξηθεί δραματικά, φτάνοντας το 90% ή και περισσότερο κατά τις περιόδους αιχμής της ζήτησης στη δεκαετία του 2030. Αυτό οφείλεται στην ταχεία μείωση της παραγωγής από τα κοιτάσματα της Βόρειας Θάλασσας, η οποία εκτιμάται ότι θα μειώνεται κατά «12 έως 13% κάθε χειμώνα μέχρι το 2035». Η χώρα θα εξαρτάται όλο και περισσότερο από αγωγούς από τη Νορβηγία και από εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) μέσω πλοίων από τις ΗΠΑ, ανταγωνιζόμενη άλλες χώρες για τον εφοδιασμό.
Οι πιθανές επιπτώσεις και τα μέτρα έκτακτης ανάγκης
Οι συνέπειες μιας τέτοιας έλλειψης φυσικού αερίου θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές. Θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν μέτρα έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένης της διακοπής παροχής φυσικού αερίου σε εργοστάσια, σταθμούς παραγωγής ενέργειας, και σε ακραία σενάρια, ακόμη και σε νοικοκυριά. Η επιστροφή στην κανονικότητα θα μπορούσε να διαρκέσει εβδομάδες ή και μήνες, με δεδομένο ότι η συντριπτική πλειονότητα των κατοικιών εξακολουθεί να χρησιμοποιεί λέβητες φυσικού αερίου για θέρμανση.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση της κυβέρνησης, ειδικά σε περιόδους αυξημένης γεωπολιτικής αστάθειας. Η αδυναμία κάλυψης της ζήτησης θα μπορούσε να οδηγήσει σε ευρείας κλίμακας κοινωνικές και οικονομικές αναταραχές, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για άμεση και αποτελεσματική δράση. Η έκθεση του NESO υπογραμμίζει ότι η αποανθρακοποίηση, αν και κρίσιμη, δεν αρκεί από μόνη της για να διασφαλίσει την επάρκεια φυσικού αερίου σε ένα σενάριο ακραίου ψύχους και βλάβης υποδομών.
Η επόμενη μέρα για την ενεργειακή ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Ενημερωμένοι από τα ευρήματα του NESO, οι υπουργοί έχουν ήδη δημοσιεύσει μια διαβούλευση που παρουσιάζει μια σειρά επιλογών για την ενίσχυση της ασφάλειας του φυσικού αερίου. Αυτές περιλαμβάνουν την κατασκευή νέων υποδομών, όπως εγκαταστάσεις αποθήκευσης, τερματικούς σταθμούς εισαγωγής LNG ή νέους χερσαίους αγωγούς για τη διασφάλιση της μεταφοράς περισσότερου φυσικού αερίου από τους χώρους εισαγωγής LNG στην υπόλοιπη χώρα. Η κυβέρνηση δηλώνει ότι η αποανθρακοποίηση είναι η καλύτερη οδός για την ενεργειακή ασφάλεια, καθώς μειώνει τη ζήτηση για φυσικό αέριο και την εξάρτηση από τις ασταθείς αγορές ορυκτών καυσίμων.
Ωστόσο, η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου πιθανότατα θα εκμεταλλευτεί τα ευρήματα για να πιέσει για ένα πιο φιλελεύθερο καθεστώς αδειοδότησης και φορολογίας στη Βόρεια Θάλασσα. Παρόλα αυτά, η έκθεση του NESO αναφέρει ότι η «εξερεύνηση νέων κοιτασμάτων είναι απίθανο να προσφέρει ουσιαστική νέα δυναμικότητα εντός του απαιτούμενου χρονικού πλαισίου». Ο Glenn Bryn-Jacobsen, διευθυντής ενεργειακής ανθεκτικότητας της National Gas Transmission, τονίζει ότι ενώ οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές είναι «ισχυρές», αναγνωρίζονται οι «πιθανές μακροπρόθεσμες προκλήσεις», υπογραμμίζοντας την ανάγκη για επενδύσεις σε υποδομές δικτύου. Η διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας παραμένει πρωταρχικής σημασίας για τη χώρα.
