- Ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας στο Δυτικό Ημισφαίριο για την ασφάλεια των συνόρων.
- Καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και των ναρκωτικών ως κορυφαία εθνική προτεραιότητα.
- Σκληρή κριτική στην Ευρώπη με αναφορές σε «πολιτισμική παρακμή» της ηπείρου.
- Μειωμένο ενδιαφέρον για στρατιωτική εμπλοκή στη Μέση Ανατολή και την Αφρική.
- Στροφή προς το δόγμα «Πρώτα η Αμερική» στον καθορισμό των διεθνών συμμαχιών.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, παρουσίασε τη νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας (NSS), ένα κείμενο 33 σελίδων που επαναπροσδιορίζει τις γεωπολιτικές προτεραιότητες της Ουάσιγκτον. Το έγγραφο δίνει έμφαση στην ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας στο Δυτικό Ημισφαίριο για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και των ναρκωτικών, ενώ περιλαμβάνει ασυνήθιστα σκληρή γλώσσα για την Ευρώπη.
| Άξονας Στρατηγικής | Περιγραφή & Στόχοι |
|---|---|
| Κύρια Περιοχή Εστίασης | Δυτικό Ημισφαίριο (Αμερική) |
| Βασικές Απειλές | Παράνομη μετανάστευση, ναρκωτικά, αντίπαλες δυνάμεις |
| Στάση προς Ευρώπη | Προειδοποίηση για πολιτισμική παρακμή και ανάγκη αλλαγής πορείας |
| Στρατιωτική Δόγμα | Ενίσχυση παρουσίας στην περιοχή της Αμερικής |
| Διπλωματική Προσέγγιση | America First – Συναλλακτική βάση στις συμμαχίες |
| Έκταση Εγγράφου | 33 σελίδες επίσημης στρατηγικής |
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της δέσμευσης του Λευκού Οίκου για την εφαρμογή του δόγματος «Πρώτα η Αμερική» (America First), μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους της εξωτερικής πολιτικής από τις παραδοσιακές υπερατλαντικές συμμαχίες προς την άμεση προστασία των αμερικανικών συνόρων. Η νέα στρατηγική, η οποία εκδίδεται συνήθως μία φορά σε κάθε προεδρική θητεία, αποτελεί τον οδικό χάρτη για την κατανομή των κρατικών προϋπολογισμών και τον καθορισμό των διπλωματικών στόχων των Ηνωμένων Πολιτειών για τα επόμενα έτη.
Η Ευρώπη βρίσκεται σε πολιτισμική παρακμή και πρέπει να αλλάξει πορεία για να παραμείνει αξιόπιστος σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών.
Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας ΗΠΑ, Επίσημο Έγγραφο
Εστίαση στο Δυτικό Ημισφαίριο και την Ασφάλεια των Συνόρων
Σύμφωνα με το έγγραφο που έδωσε στη δημοσιότητα η κυβέρνηση Τραμπ, οι ΗΠΑ σκοπεύουν να διατηρήσουν και να επεκτείνουν το γεωπολιτικό τους αποτύπωμα στην Αμερική. Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ως μια αναβίωση του Δόγματος Μονρόε, με στόχο τον περιορισμό της επιρροής αντίπαλων δυνάμεων στην περιοχή και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ υπογραμμίζει ότι η σταθερότητα στο Δυτικό Ημισφαίριο είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εθνική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη χρήση στρατιωτικών μέσων για την εξάρθρωση των δικτύων εμπορίας ναρκωτικών. Η στρατηγική προβλέπει αυξημένη επιχειρησιακή ετοιμότητα και συνεργασία με περιφερειακούς εταίρους που ευθυγραμμίζονται με τις αμερικανικές αξίες, ενώ προειδοποιεί για την κλιμάκωση της έντασης σε περιοχές όπου παρατηρείται διείσδυση ξένων συμφερόντων.
Η Ρήξη με την Ευρώπη και η «Πολιτισμική Παρακμή»
Το κείμενο των 33 σελίδων περιέχει μερικές από τις πιο αιχμηρές διατυπώσεις που έχουν καταγραφεί ποτέ σε επίσημο έγγραφο στρατηγικής όσον αφορά τους Ευρωπαίους συμμάχους. Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε κατάσταση πολιτισμικής παρακμής, γεγονός που την καθιστά λιγότερο ικανή να ανταποκριθεί στις διεθνείς προκλήσεις. Αυτή η ρητορική ενισχύει τις ανησυχίες ότι η εξαφάνιση του πολιτισμού στην ήπειρο αποτελεί πλέον κεντρικό επιχείρημα της αμερικανικής διπλωματίας.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις έμπειρων αναλυτών στρατηγικής, η στάση αυτή σηματοδοτεί το τέλος του «ουτοπικού ιδεαλισμού» που χαρακτήριζε την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Όπως είχε επισημάνει και ο Υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ, η νέα προσέγγιση απαιτεί από τους συμμάχους να αναλάβουν το κόστος της δικής τους ασφάλειας, καθώς οι ΗΠΑ επαναξιολογούν τις διμερείς τους σχέσεις βάσει του εθνικού συμφέροντος.
Γεωπολιτικές Ανακατατάξεις και Προτεραιότητες
Αξιοσημείωτη είναι η περιορισμένη αναφορά στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, περιοχές που παραδοσιακά απορροφούσαν μεγάλο μέρος της αμερικανικής προσοχής. Η νέα στρατηγική υποδηλώνει μια στρατηγική αναδίπλωση από μέτωπα που θεωρούνται δευτερεύουσας σημασίας για την άμεση προστασία της αμερικανικής επικράτειας. Αντίθετα, η ασφάλεια των συνόρων και η οικονομική κυριαρχία αναδεικνύονται σε πυλώνες επιβίωσης του αμερικανικού κράτους.
Η κυβέρνηση του προέδρου Τραμπ ξεκαθαρίζει ότι η στρατιωτική ισχύς θα χρησιμοποιείται πλέον με μεγαλύτερη φειδώ, αλλά με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα, όταν διακυβεύονται ζωτικά συμφέροντα. Η μετατόπιση αυτή αναμένεται να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στους διεθνείς οργανισμούς, καθώς οι ΗΠΑ φαίνεται να απομακρύνονται από το ρόλο του «παγκόσμιου αστυνόμου» για να επικεντρωθούν στη δική τους εσωτερική και περιφερειακή θωράκιση.
Οι Αντιδράσεις και τα Επόμενα Βήματα
Η δημοσιοποίηση της NSS θέτει τις βάσεις για μια νέα εποχή στις διεθνείς σχέσεις. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται τώρα να διαχειριστούν μια πραγματικότητα όπου η αμερικανική ομπρέλα προστασίας δεν είναι πλέον δεδομένη, τουλάχιστον με τους όρους που ίσχυαν τις προηγούμενες δεκαετίες. Η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης μετατρέπεται από θεωρητική αναζήτηση σε άμεση ανάγκη.
Εν αναμονή των διευκρινίσεων για την υλοποίηση των μέτρων, διπλωματικοί κύκλοι τονίζουν ότι η εφαρμογή αυτής της στρατηγικής θα εξαρτηθεί από την ικανότητα της Ουάσιγκτον να εξισορροπήσει την εσωστρέφεια με την ανάγκη διατήρησης της παγκόσμιας επιρροής της. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο γεωπολιτικός χάρτης του 2026 θα είναι ριζικά διαφορετικός, με το Δυτικό Ημισφαίριο να αποτελεί το νέο επίκεντρο της αμερικανικής στρατιωτικής και πολιτικής ισχύος.
