Φον ντερ Λάιεν: «Όχι» στην ανάμειξη του προέδρου των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή δημοκρατία

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, απάντησε με αυστηρότητα στις πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, τονίζοντας ότι η κυριαρχία των Ευρωπαίων ψηφοφόρων πρέπει να παραμείνει αδιαπραγμάτευτη. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης POLITICO 28 στις Βρυξέλλες, η επικεφαλής της Κομισιόν ξεκαθάρισε ότι κανένας εξωτερικός παράγοντας δεν δικαιούται να παρεμβαίνει στις εκλογικές διαδικασίες της ηπείρου, απορρίπτοντας το αφήγημα περί «πολιτισμικής εξαφάνισης» της Ευρώπης.

Η τρέχουσα γεωπολιτική συγκυρία χαρακτηρίζεται από μια κλιμακούμενη ένταση στις διατλαντικές σχέσεις, η οποία πηγάζει από τη νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας (NSS) των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της ρητορικής που αμφισβητεί τη θεσμική συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την Ουάσιγκτον να υιοθετεί μια στάση που πολλοί αναλυτές ερμηνεύουν ως προσπάθεια αποδυνάμωσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Το παρασκήνιο της αντιπαράθεσης συνδέεται άμεσα με την ανάγκη της Ευρώπης να εδραιώσει τη γεωπολιτική της αυτονομία σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται ραγδαία.

Η απάντηση της Κομισιόν στη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του POLITICO, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι η επιλογή των ηγετών ανήκει αποκλειστικά στους πολίτες κάθε χώρας. «Δεν εναπόκειται σε εμάς να αποφασίσουμε ποιος θα είναι ο ηγέτης, αλλά στον λαό… Αυτή είναι η κυριαρχία των ψηφοφόρων και πρέπει να προστατευθεί», δήλωσε χαρακτηριστικά. Η παρέμβαση αυτή αποτελεί άμεση απάντηση στο έγγραφο της αμερικανικής κυβέρνησης που υποστηρίζει ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει «πολιτισμική εξαφάνιση» μέσα στα επόμενα 20 χρόνια, ένας ισχυρισμός που έχει ήδη προκαλέσει την αντίδραση και άλλων ηγετών, όπως ο Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος χαρακτήρισε τη στρατηγική αυτή απαράδεκτη.

Το «Democracy Shield» και η προστασία από παρεμβάσεις

Η Πρόεδρος της Επιτροπής αναφέρθηκε στην πρόταση για το Democracy Shield (Ασπίδα Δημοκρατίας), μια πρωτοβουλία που στοχεύει στην καταπολέμηση των ξένων παρεμβάσεων στο διαδίκτυο και τη διασφάλιση της ακεραιότητας των εκλογών. Η κίνηση αυτή κρίνεται αναγκαία, καθώς η αμερικανική στρατηγική φαίνεται να ενθαρρύνει την «καλλιέργεια αντίστασης» στην τρέχουσα πορεία της Ευρώπης, κάτι που οι Βρυξέλλες μεταφράζουν ως προσπάθεια εσωτερικής αποσταθεροποίησης. Παρά τις πιέσεις, η φον ντερ Λάιεν σημείωσε ότι η ασφάλεια της ηπείρου παραμένει προτεραιότητα, συνδέοντας την εσωτερική σταθερότητα με τη συνεχιζόμενη χρηματοδότηση της άμυνας.

Η ρητορική Τραμπ περί «παρακμής» της Ευρώπης

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, σε πρόσφατη συνέντευξή του, χαρακτήρισε την Ευρώπη ως μια ομάδα εθνών σε «σήψη», διοικούμενη από «αδύναμους» ανθρώπους που δεν γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν τις κρίσεις. Αυτή η επιθετική ρητορική έρχεται σε μια στιγμή που η ΕΕ έχει ήδη αναγκαστεί σε υποχωρήσεις, όπως η πρόσφατη μονόπλευρη εμπορική συμφωνία που επιβλήθηκε από την Ουάσιγκτον. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών στρατηγικής, η στάση του Λευκού Οίκου αποσκοπεί στη δημιουργία γεωπολιτικού μοχλού πίεσης, εκμεταλλευόμενη τις εσωτερικές διαφωνίες εντός της Ένωσης.

Η επόμενη μέρα των διατλαντικών σχέσεων

Παρά την ένταση, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε πεπεισμένη ατλαντίστρια, αλλά τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να εστιάσει στις δικές της δυνάμεις. «Η σχέση μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αλλάξει επειδή εμείς αλλάζουμε», ανέφερε, καλώντας τα κράτη-μέλη να σταθούν ενωμένα. Κοινή συνισταμένη των αναλύσεων αποτελεί η άποψη ότι η Ευρώπη οφείλει να αναπτύξει ανθεκτικότητα απέναντι σε εξωτερικές αφηγήσεις που προωθούν τη διχόνοια. Η επόμενη μέρα απαιτεί μια ενιαία ευρωπαϊκή φωνή που θα υπερασπίζεται τα δημοκρατικά κεκτημένα, ανεξάρτητα από τις πολιτικές διαθέσεις της άλλης πλευράς του Ατλαντικού.