- Αυστηρή προειδοποίηση Κόστα στις ΗΠΑ για σεβασμό της ευρωπαϊκής κυριαρχίας.
- Απόρριψη της αμερικανικής παρέμβασης στις εσωτερικές πολιτικές επιλογές της ΕΕ.
- Υπεράσπιση της ρυθμιστικής αυτονομίας απέναντι στους τεχνολογικούς κολοσσούς (Big Tech).
- Διαπίστωση ριζικής αλλαγής στις διατλαντικές σχέσεις μετά τη νέα στρατηγική Τραμπ.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση στην Ουάσιγκτον, τονίζοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να απειλούν με παρέμβαση στη δημοκρατική ζωή των συμμάχων τους. Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης βρίσκεται η νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, η οποία, σύμφωνα με τον Κόστα, αμφισβητεί την ευρωπαϊκή κυριαρχία και τις εγχώριες πολιτικές επιλογές της ηπείρου, σηματοδοτώντας μια επικίνδυνη στροφή στις διατλαντικές σχέσεις.
| Πεδίο Αντιπαράθεσης | Θέση ΗΠΑ (Δόγμα Τραμπ) | Θέση Ευρωπαϊκής Ένωσης |
|---|---|---|
Πεδίο Αντιπαράθεσης Πολιτική Παρέμβαση | Θέση ΗΠΑ (Δόγμα Τραμπ) Στήριξη σε «πατριωτικά» ευρωπαϊκά κόμματα | Θέση Ευρωπαϊκής Ένωσης Αποκλειστικό δικαίωμα των Ευρωπαίων πολιτών |
Πεδίο Αντιπαράθεσης Ψηφιακή Ρύθμιση | Θέση ΗΠΑ (Δόγμα Τραμπ) Επικρίσεις κατά DSA και προστίμων στην Big Tech | Θέση Ευρωπαϊκής Ένωσης Προστασία πλουραλισμού και ελευθερίας πληροφόρησης |
Πεδίο Αντιπαράθεσης Διεθνής Τάξη | Θέση ΗΠΑ (Δόγμα Τραμπ) Απομάκρυνση από τον πολυμερισμό | Θέση Ευρωπαϊκής Ένωσης Προσήλωση σε κανόνες και διεθνείς συμφωνίες |
Πεδίο Αντιπαράθεσης Κλιματική Δράση | Θέση ΗΠΑ (Δόγμα Τραμπ) Εγκατάλειψη ως στρατηγική προτεραιότητα | Θέση Ευρωπαϊκής Ένωσης Κεντρικός πυλώνας της ευρωπαϊκής στρατηγικής |
Η παρέμβαση του Κόστα από το Παρίσι έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς η δημοσιοποίηση της νέας στρατηγικής εθνικής ασφάλειας από την κυβέρνηση που ηγείται ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει προκαλέσει τριγμούς στα θεμέλια της διατλαντικής συμμαχίας. Η ρητορική της Ουάσιγκτον, η οποία πλέον φαίνεται να ενσωματώνει επικριτικά σχόλια για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς ως επίσημο δόγμα, αναγκάζει τις Βρυξέλλες να επαναπροσδιορίσουν τη θέση τους σε έναν κόσμο όπου οι μεταπολεμικές ισορροπίες μεταβάλλονται ραγδαία, απαιτώντας μεγαλύτερη αυτονομία από την πλευρά της Ευρώπης.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τους Ευρωπαίους πολίτες στην απόφαση για το ποια είναι τα σωστά και ποια τα λάθος κόμματα.
Αντόνιο Κόστα, Πρόεδρος Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Το Νέο Αμερικανικό Δόγμα και η Ευρωπαϊκή Κυριαρχία
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο συνέδριο Jacques Delors, ο Αντόνιο Κόστα υπογράμμισε ότι, αν και η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν εταίροι, οι βάσεις αυτής της σχέσης απαιτούν αμοιβαίο σεβασμό. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις δηλώσεις του Αντιπροέδρου JD Vance και στις αναρτήσεις του Ντόναλντ Τραμπ, σημειώνοντας ότι δεν αποτελούν πλέον μεμονωμένα ξεσπάσματα αλλά τη «νέα δοκτρίνη των Ηνωμένων Πολιτειών». Η θέση αυτή έρχεται σε συνέχεια των προειδοποιήσεων άλλων ηγετών, όπως η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σχετικά με την ανάγκη προστασίας των δημοκρατικών διαδικασιών.
Προτεινόμενο Άγιος Έρωτας: Η Φιλιώ κρατάει το κλειδί της αλήθειας για την Ελευθερία
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην άρνηση της Ευρώπης να δεχθεί εξωτερικές πολιτικές πιέσεις. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τους Ευρωπαίους πολίτες στην απόφαση για το ποια είναι τα σωστά και ποια τα λάθος κόμματα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Κόστα, φωτογραφίζοντας την αναφορά της αμερικανικής στρατηγικής στη στήριξη «πατριωτικών ευρωπαϊκών κομμάτων». Αυτή η προσέγγιση θεωρείται από τις Βρυξέλλες ως ευθεία παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις κυρίαρχων κρατών.
Η Σύγκρουση για την Big Tech και την Ελευθερία του Λόγου
Ο Κόστα δεν δίστασε να υπερασπιστεί τη ρυθμιστική αυτονομία της ΕΕ, αναφερόμενος στο πρόσφατο πρόστιμο στην πλατφόρμα X στο πλαίσιο της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA). Απορρίπτοντας τις επικρίσεις από την Ουάσιγκτον και τους τεχνολογικούς κολοσσούς, τόνισε ότι οι δράσεις της Ευρώπης εδράζονται στο δημοκρατικό της μοντέλο. «Δεν θα υπάρξει ελευθερία λόγου εάν η ελευθερία πληροφόρησης των πολιτών θυσιαστεί για την υπεράσπιση των τεχνολογικών ολιγαρχών των Ηνωμένων Πολιτειών», ανέφερε, συνδέοντας τον πλουραλισμό με την εθνική ασφάλεια.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις έμπειρων αναλυτών στρατηγικής, η μετατόπιση της Ουάσιγκτον από τον πολυμερισμό (multilateralism) — την πρακτική συντονισμού των εθνικών πολιτικών σε διεθνές επίπεδο μέσω οργανισμών και κανόνων — αποτελεί την πιο σοβαρή πρόκληση για την ΕΕ. Επισημαίνεται από παράγοντες της αγοράς ότι η αποδυνάμωση της δέσμευσης των ΗΠΑ στη διεθνή τάξη πραγμάτων και η εγκατάλειψη της κλιματικής δράσης ως στρατηγικής προτεραιότητας δημιουργούν ένα χάσμα κοσμοθεωριών που δύσκολα θα γεφυρωθεί στο άμεσο μέλλον.
Η Επόμενη Μέρα: Προς μια Ανεξάρτητη Ευρώπη
Η Ευρώπη οφείλει πλέον να κατανοήσει ότι οι σχέσεις μεταξύ των συμμάχων έχουν αλλάξει ριζικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Όπως έχει επισημάνει και ο Φρίντριχ Μερτς, η ήπειρος πρέπει να διεκδικήσει τη δική της ανεξάρτητη πορεία στην πολιτική ασφάλειας και την οικονομία. Ο Κόστα κάλεσε σε εστίαση στην οικοδόμηση μιας Ευρώπης που δεν θα υποκύπτει σε εκβιασμούς, διατηρώντας το δικό της όραμα για την ελευθερία της πληροφόρησης και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Εν αναμονή των επόμενων κινήσεων της αμερικανικής διοίκησης, η ΕΕ φαίνεται να συσπειρώνεται γύρω από την ανάγκη για στρατηγική αυτονομία. Η επόμενη μέρα των διατλαντικών σχέσεων θα εξαρτηθεί από το αν η Ουάσιγκτον θα επιλέξει να αντιμετωπίσει την Ευρώπη ως ισότιμο σύμμαχο ή ως πεδίο άσκησης γεωπολιτικής επιρροής, με τις Βρυξέλλες να ξεκαθαρίζουν ότι η δημοκρατική τους ακεραιότητα δεν είναι διαπραγματεύσιμη.
🛡️ Το παρόν άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά την επίσημη νομική ή φοροτεχνική συμβουλή
