- Η ΕΕ ετοιμάζει σχέδιο Β για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας με ενδιάμεσο δάνειο.
- Το αρχικό σχέδιο δανείου 140 δισ. ευρώ από ρωσικά assets μπλοκάρεται από το Βέλγιο.
- Η Ουκρανία αντιμετωπίζει έλλειψη ρευστότητας στις αρχές του 2026.
- Η πρόταση για ενδιάμεσο δάνειο απαιτεί ομόφωνη στήριξη, με την Ουγγαρία να αποτελεί εμπόδιο.
- Ο Ντόναλντ Τραμπ πιέζει για ειρηνευτική συμφωνία, επηρεάζοντας τις συζητήσεις για τα assets.
Ευρωπαϊκές χώρες επεξεργάζονται ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης (Plan B) για να διασφαλίσουν τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας στις αρχές του 2026, σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία για την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Το σχέδιο περιλαμβάνει ένα ενδιάμεσο δάνειο από την ΕΕ, καθώς οι συνομιλίες για το αρχικό δάνειο των 140 δισ. ευρώ αντιμετωπίζουν νομικά και πολιτικά εμπόδια, κυρίως από το Βέλγιο. Η κίνηση αυτή έρχεται εν μέσω αυξανόμενης πίεσης και έλλειψης ρευστότητας στο Κίεβο.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια παρατεταμένων συζητήσεων και αυξανόμενης επείγουσας ανάγκης σχετικά με τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ουκρανίας. Η αρχική πρόταση για τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για ένα «δάνειο αποζημιώσεων» ύψους 140 δισ. ευρώ έχει αντιμετωπίσει σημαντικά εμπόδια, ιδιαίτερα από το Βέλγιο, όπου διακρατείται ένα μεγάλο μέρος αυτών των κεφαλαίων, οδηγώντας σε κρίσιμη ανάγκη για εναλλακτικές λύσεις.
Το αδιέξοδο με τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε αναζήτηση λύσης για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, καθώς η πρόταση για τη χρήση των ακινητοποιημένων ρωσικών αποθεματικών για ένα «δάνειο αποζημιώσεων» ύψους 140 δισ. ευρώ έχει προσκρούσει σε σθεναρή αντίθεση. Όπως μεταδίδει το POLITICO, ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Bart De Wever, εκφράζει έντονες ανησυχίες σχετικά με τις νομικές ευθύνες και τον κίνδυνο αντιποίνων από τη Μόσχα, εάν τα ρωσικά κεφάλαια χρησιμοποιηθούν για το δάνειο. Αυτή η αντίσταση έχει δημιουργήσει ένα σοβαρό αδιέξοδο, θέτοντας εν αμφιβόλω την έγκριση του σχεδίου στην προσεχή σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 18 Δεκεμβρίου. Η Ουκρανία, εν τω μεταξύ, αντιμετωπίζει επείγουσα έλλειψη ρευστότητας, καθώς κινδυνεύει να ξεμείνει από χρήματα στις αρχές του επόμενου έτους, γεγονός που προσδίδει νέα επείγουσα διάσταση στην εξεύρεση λύσης.
Το σχέδιο του ενδιάμεσου δανείου της ΕΕ
Εν μέσω αυτού του αδιεξόδου, οι ειδικοί πολιτικής στις Βρυξέλλες στρέφονται σε ένα «ενδιάμεσο» δάνειο, χρηματοδοτούμενο από κοινό δανεισμό της ΕΕ, ως εναλλακτική λύση. Αυτή η επιλογή, η οποία κερδίζει έδαφος, θα επέτρεπε στην Ουκρανία να παραμείνει οικονομικά βιώσιμη κατά τους πρώτους μήνες του 2026. Σύμφωνα με τέσσερις αξιωματούχους, αυτό θα προσέφερε περισσότερο χρόνο για τη θέσπιση του πλήρους δανείου αποζημιώσεων, χρησιμοποιώντας τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία με τρόπο που να είναι αποδεκτός από το Βέλγιο, παρέχοντας μια μακροπρόθεσμη λύση. Δύο διπλωμάτες ανέφεραν ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να κληθεί να αποπληρώσει το αρχικό ενδιάμεσο δάνειο στην ΕΕ, μόλις λάβει χρηματοδότηση από το μακροπρόθεσμο δάνειο αποζημιώσεων. Η ιδέα της ενδιάμεσης χρηματοδότησης είχε ήδη τεθεί στις 4 Νοεμβρίου από τον Επίτροπο Οικονομίας της ΕΕ, Valdis Dombrovskis, ο οποίος είχε σημειώσει ότι «όσο περισσότερο καθυστερούμε, τόσο πιο δύσκολο θα γίνεται».
Οι προκλήσεις και οι διπλωματικές πιέσεις
Παρά την αυξανόμενη δυναμική για μια λύση, το σχέδιο για το ενδιάμεσο δάνειο μέσω κοινού δανεισμού της ΕΕ αντιμετωπίζει τις δικές του προκλήσεις. Η μεγαλύτερη εξ αυτών είναι ότι αυτό το είδος δανεισμού θα απαιτούσε ομόφωνη υποστήριξη και από τα 27 κράτη μέλη της Ένωσης. Η Ουγγαρία, όπως είναι γνωστό, έχει εκφράσει εδώ και καιρό την αντίθεσή της σε νέα μέτρα για τη χρηματοδότηση της πολεμικής προσπάθειας της Ουκρανίας. Ωστόσο, υπάρχει η πιθανότητα το ενδιάμεσο δάνειο να παρουσιαστεί ως χρηματοδότηση για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας και όχι για τον πόλεμο, κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξασφάλιση της συναίνεσης. Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η ανάγκη για ομόφωνη στήριξη από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ για οποιοδήποτε νέο κοινό δανεισμό, δεδομένης της πάγιας αντίθεσης της Ουγγαρίας σε μέτρα στήριξης της Ουκρανίας, γεγονός που καθιστά την επίτευξη συναίνεσης ιδιαίτερα δύσκολη. Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει τις συζητήσεις είναι η νέα ειρηνευτική πρωτοβουλία του Ντόναλντ Τραμπ, η οποία θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση της στήριξης για το σχέδιο χρήσης των παγωμένων κεφαλαίων για ένα δάνειο αποζημιώσεων, ειδικά αν συνδεθεί με την ανοικοδόμηση της χώρας.
Η επόμενη μέρα για την Ουκρανία και την ΕΕ
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναμένουν ότι η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, θα διατάξει τους υπαλλήλους της να παρουσιάσουν ένα σχέδιο νομικού κειμένου για το δάνειο αποζημιώσεων εντός των ημερών, καθώς η δυναμική για μια λύση εντείνεται. Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε την Τρίτη ότι οι σύμμαχοι της ΕΕ θα οριστικοποιήσουν «τις επόμενες ημέρες» μια λύση που θα «εξασφαλίσει χρηματοδότηση» και θα «δώσει ορατότητα στην Ουκρανία». Μακροπρόθεσμα, το δάνειο αποζημιώσεων θεωρείται ευρέως ως η μόνη βιώσιμη επιλογή, καθώς δεν υπάρχει διάθεση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ να χρησιμοποιήσουν τους δικούς τους εθνικούς προϋπολογισμούς για άμεσες επιχορηγήσεις στην Ουκρανία. Η πειθώ των Βέλγων παραμένει επομένως κλειδί για την επίτευξη συμφωνίας, με τους διπλωμάτες να ελπίζουν ότι θα ξεπεράσουν τους δισταγμούς τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ελπίζει επίσης ότι έχει πείσει την ομάδα του Τραμπ ότι πρέπει να έχει τον τελευταίο λόγο για το τι θα συμβεί με αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, καθώς και για το χρονοδιάγραμμα άρσης των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας και την πορεία της Ουκρανίας προς την ένταξη στην ΕΕ.
