- Το Δικαστήριο της ΕΕ επέβαλε την αναγνώριση γάμων ομοφύλων μεταξύ κρατών μελών.
- Η απόφαση προστατεύει την ελευθερία κίνησης και το οικογενειακό δίκαιο των πολιτών της ΕΕ.
- Τα κράτη μέλη δεν υποχρεούνται να θεσπίσουν τον γάμο ομοφύλων στην εσωτερική τους νομοθεσία.
- Η υπόθεση αφορούσε ένα πολωνικό ζευγάρι που παντρεύτηκε στη Γερμανία και δεν αναγνωρίστηκε στην Πολωνία.
Το ανώτατο δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισε την Τρίτη ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να αναγνωρίζουν τους γάμους μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου που έχουν συναφθεί νόμιμα σε άλλη χώρα της Ένωσης. Η απόφαση αυτή, η οποία λήφθηκε από το δικαστήριο με έδρα το Λουξεμβούργο, κρίνει ότι η άρνηση αναγνώρισης παραβιάζει την ελευθερία κίνησης και το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής. Αυτό προέκυψε από την περίπτωση ενός πολωνικού ζευγαριού που παντρεύτηκε στη Γερμανία το 2018 και του οποίου ο γάμος δεν αναγνωρίστηκε στην Πολωνία.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια ευρύτερων προσπαθειών εντός της ΕΕ για την εναρμόνιση θεμελιωδών δικαιωμάτων και τη διασφάλιση της μη διάκρισης σε όλα τα κράτη μέλη. Η αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας, ακρογωνιαίος λίθος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιμετωπίζει συχνά προκλήσεις όταν οι εθνικές νομοθεσίες συγκρούονται με τα δικαιώματα που έχουν αποκτήσει οι πολίτες σε άλλα κράτη μέλη.
Η απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ και το σκεπτικό
Το ανώτατο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με έδρα το Λουξεμβούργο, εξέδωσε την Τρίτη μια ιστορική απόφαση, σύμφωνα με το POLITICO, η οποία υποχρεώνει τα κράτη μέλη να αναγνωρίζουν τους γάμους μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου που έχουν συναφθεί νόμιμα σε άλλη χώρα της Ένωσης. Η υπόθεση αφορούσε δύο Πολωνούς πολίτες οι οποίοι είχαν παντρευτεί στο Βερολίνο το 2018 και διέμεναν στη Γερμανία. Όταν ζήτησαν την αναγνώριση του γάμου τους στην Πολωνία, οι αρχές αρνήθηκαν, επικαλούμενες την εθνική νομοθεσία που δεν αναγνωρίζει τους γάμους ομοφύλων.
Το ζευγάρι προσέφυγε στο Πολωνικό Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, το οποίο παρέπεμψε την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το δικαστήριο έκρινε ότι αυτή η άρνηση ήταν αντίθετη με το δίκαιο της ΕΕ, καθώς «παραβιάζει» την ελευθερία κίνησης και το «δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής». Η απόφαση αυτή υπογραμμίζει τη σημασία της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης, διασφαλίζοντας ότι οι πολίτες της ΕΕ μπορούν να ασκούν τα δικαιώματά τους ανεξάρτητα από το κράτος μέλος στο οποίο βρίσκονται.
Οι νομικές επιπτώσεις και τα όρια της απόφασης
Σε δελτίο τύπου που συνόψιζε την απόφαση, το δικαστήριο τόνισε ότι «τα κράτη μέλη υποχρεούνται να αναγνωρίζουν, για τους σκοπούς της άσκησης των δικαιωμάτων που απορρέουν από το δίκαιο της ΕΕ, την οικογενειακή κατάσταση που αποκτήθηκε νομίμως σε άλλο κράτος μέλος». Ωστόσο, τα κράτη μέλη «απολαμβάνουν περιθώριο διακριτικής ευχέρειας να επιλέξουν τις διαδικασίες αναγνώρισης ενός τέτοιου γάμου». Αυτό σημαίνει ότι κάθε χώρα μπορεί να καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα ενσωματώσει αυτή την αναγνώριση στο εθνικό της νομικό πλαίσιο.
Νομικοί κύκλοι στις Βρυξέλλες επισημαίνουν ότι η απόφαση αυτή ενισχύει την αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης εντός της Ένωσης, θέτοντας ένα σαφές προηγούμενο για παρόμοιες περιπτώσεις που αφορούν τα δικαιώματα των πολιτών. Το δικαστήριο υπογράμμισε, ωστόσο, ότι η απόφασή του δεν υποχρεώνει τις χώρες να θεσπίσουν τον γάμο ομοφύλων στο πλαίσιο των εσωτερικών τους νόμων. Η αναγνώριση αφορά αποκλειστικά τα δικαιώματα που απορρέουν από το δίκαιο της ΕΕ, όπως η ελεύθερη κυκλοφορία και το δικαίωμα στον ίσο γάμο.
Η επόμενη μέρα για τα κράτη μέλη
Η απόφαση αυτή αναμένεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις σε κράτη μέλη όπως η Πολωνία, όπου το κράτος δικαίου και η αναγνώριση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων αποτελούν αντικείμενο έντονης συζήτησης. Οι εθνικές αρχές θα πρέπει πλέον να προσαρμόσουν τις διαδικασίες τους για να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με την απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ, ακόμη και αν δεν αλλάξουν τις εθνικές τους νομοθεσίες σχετικά με τον γάμο. Η εφαρμογή αυτής της απόφασης θα απαιτήσει προσεκτικό χειρισμό και ενδεχομένως νέες κανονιστικές ρυθμίσεις για την αναγνώριση των νομικών εγγράφων που προέρχονται από άλλα κράτη μέλη.
Τι σημαίνει η απόφαση για τα ζευγάρια ομοφύλων στην ΕΕ
- Εάν έχετε συνάψει νόμιμο γάμο ομοφύλων σε κράτος μέλος της ΕΕ, αυτός πρέπει να αναγνωρίζεται σε όλα τα άλλα κράτη μέλη.
- Η αναγνώριση αφορά τα δικαιώματα που απορρέουν από το δίκαιο της ΕΕ, όπως η ελεύθερη κυκλοφορία και η οικογενειακή επανένωση.
- Ενημερωθείτε για τις διαδικασίες αναγνώρισης στη χώρα διαμονής σας, καθώς αυτές μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών.
- Η απόφαση δεν επιβάλλει την εθνική θέσπιση γάμου ομοφύλων, αλλά την αναγνώριση υφιστάμενων γάμων για τους σκοπούς του ευρωπαϊκού δικαίου.
