Βουδαπέστη: Υποβάθμιση στην κατηγορία «σκουπίδια» από τη Moody’s – Η κόντρα με τον Όρμπαν

Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Βουδαπέστης στην κατηγορία Ba1 (junk), επικαλούμενος ασθενή ρευστότητα και την οξεία οικονομική διαμάχη με την κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν. Η κίνηση αυτή, που συνοδεύεται από προοπτική περαιτέρω υποβάθμισης, έρχεται σε μια κρίσιμη πολιτική συγκυρία ενόψει των βουλευτικών εκλογών του Απριλίου.

Η σύγκρουση μεταξύ της φιλελεύθερης δημοτικής αρχής της Βουδαπέστης και της εθνικιστικής κεντρικής κυβέρνησης δεν είναι νέα, ωστόσο η τρέχουσα οικονομική ασφυξία προσλαμβάνει υπαρξιακές διαστάσεις για την πρωτεύουσα. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Reuters, η κλιμάκωση της έντασης αφορά κυρίως τον λεγόμενο «φόρο αλληλεγγύης», μια εισφορά που ο δήμος υποστηρίζει ότι στραγγαλίζει τα ταμεία του, την ώρα που το πολιτικό κλίμα στην Ουγγαρία παραμένει εξαιρετικά πολωμένο.

Οι λόγοι της υποβάθμισης και το φάσμα της χρεοκοπίας

Η Moody’s τοποθέτησε την αξιολόγηση της πόλης σε καθεστώς επανεξέτασης (review) για περαιτέρω μείωση, εκφράζοντας σοβαρές αμφιβολίες για την ικανότητα της Βουδαπέστης να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025. Η αβεβαιότητα γύρω από τον χρόνο και την παραλαβή των τακτικών μεταβιβάσεων από το κράτος, σε συνδυασμό με τα πολύ αδύναμα ταμειακά διαθέσιμα, αυξάνουν κατακόρυφα τον βραχυπρόθεσμο πιστωτικό κίνδυνο.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, η αστάθεια του συστήματος επιτείνεται από τις συνεχιζόμενες νομικές διαμάχες για το ύψος των φόρων. Επισημαίνεται από παράγοντες της αγοράς ότι η αδυναμία πρόβλεψης των ταμειακών ροών καθιστά τον προϋπολογισμό της πόλης εξαιρετικά ευάλωτο σε απρόβλεπτα κενά ρευστότητας, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε επιτάχυνση της αποπληρωμής του μακροπρόθεσμου χρέους.

Ο «φόρος αλληλεγγύης» ως εργαλείο πολιτικής πίεσης

Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης βρίσκεται ο φόρος αλληλεγγύης, ο οποίος σημείωσε αύξηση 31% μέσα σε ένα έτος, φτάνοντας τα 76 δισεκατομμύρια φιορίνια το 2024. Για το 2025, η επιβάρυνση αναμένεται να αγγίξει τα 89 δισεκατομμύρια φιορίνια, ποσό που αντιστοιχεί στο 21% των προβλεπόμενων εσόδων της πόλης. Ο δήμαρχος Γκέργκελι Καρατσόνι χαρακτήρισε την υποβάθμιση ως άμεσο αποτέλεσμα της «παράλογης και στενόμυαλης» φορολογικής πολιτικής της κυβέρνησης.

Η κατάσταση περιπλέκεται περαιτέρω από το πάγωμα των ευρωπαϊκών κονδυλίων προς την Ουγγαρία, λόγω των ανησυχιών της ΕΕ για τη διάβρωση των δημοκρατικών δικαιωμάτων. Αν και ο Βίκτορ Όρμπαν δήλωσε έτοιμος να προσφέρει «σανίδα σωτηρίας» στη Βουδαπέστη, η αντιπολίτευση βλέπει πίσω από αυτή την κίνηση μια προσπάθεια πλήρους ελέγχου της πρωτεύουσας.

Το προεκλογικό σκηνικό και οι κοινωνικές επιπτώσεις

Η οικονομική υποβάθμιση συμπίπτει με την προετοιμασία για τις κρίσιμες εκλογών του Απριλίου, όπου ο Όρμπαν αναμένεται να αντιμετωπίσει την ισχυρότερη πρόκληση των τελευταίων ετών. Το κόμμα Tisza της κεντροδεξιάς αντιπολίτευσης προηγείται στις δημοσκοπήσεις, εκμεταλλευόμενο τη δυσαρέσκεια για την οικονομική στασιμότητα και τα σκάνδαλα που έχουν πλήξει την κυβέρνηση.

Κοινή συνισταμένη των αναλύσεων αποτελεί η άποψη ότι η οικονομική ασφυξία της Βουδαπέστης ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός πίεσης προς τους ψηφοφόρους της πρωτεύουσας. Η Moody’s προειδοποιεί ότι αν δεν υπάρξει άμεση εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ δήμου και κράτους, ο κίνδυνος στάσης πληρωμών θα παραμείνει υψηλός, επηρεάζοντας τις βασικές υπηρεσίες προς τους πολίτες.

Η επόμενη μέρα για τα οικονομικά της πρωτεύουσας

Εν αναμονή των εξελίξεων, η διεθνής επενδυτική κοινότητα παρακολουθεί στενά τις κινήσεις της ουγγρικής κυβέρνησης. Η αξιοπιστία της χώρας στις διεθνείς αγορές παραμένει συνδεδεμένη με τη διαχείριση της κρίσης στη Βουδαπέστη. Η αποκατάσταση της ρευστότητας απαιτεί είτε τη μείωση του φόρου αλληλεγγύης είτε την αποδέσμευση των ευρωπαϊκών πόρων, δύο σενάρια που προς το παρόν φαντάζουν δύσκολα λόγω της πολιτικής ακαμψίας και των δύο πλευρών.