- Ο Τζίμι Λάι κρίθηκε ένοχος στο Χονγκ Κονγκ για συνωμοσία με ξένες δυνάμεις και στάση.
- Πρώην συνεργάτες του εξέφρασαν απογοήτευση και φόβο για βαριά ποινή, θεωρώντας τον σύμβολο.
- Η ελευθερία του Τύπου στο Χονγκ Κονγκ έχει βυθιστεί στην 140η θέση παγκοσμίως.
- Δημοσιογράφοι της διασποράς συνεχίζουν να αγωνίζονται παρά τις οικονομικές δυσκολίες.
- Η ποινή του Λάι και άλλων στελεχών αναμένεται στα μέσα Ιανουαρίου.
Πρώην συνεργάτες του μεγιστάνα των μέσων ενημέρωσης του Χονγκ Κονγκ, Τζίμι Λάι, εξέφρασαν την έντονη απογοήτευσή τους μετά την καταδίκη του για κατηγορίες εθνικής ασφάλειας, φοβούμενοι ότι ο ίδιος και άλλοι πρώην υπάλληλοι ενδέχεται να λάβουν βαριά ποινή. Η απόφαση, που εκδόθηκε σήμερα 15 Δεκεμβρίου, αφορά συνωμοσία για συμπαιγνία με ξένες δυνάμεις και στάση, με τους πρώην συναδέλφους του να τον χαρακτηρίζουν πηγή έμπνευσης παρά τις εξελίξεις.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας πολυετούς καταστολής της ελευθερίας του Τύπου στο Χονγκ Κονγκ, η οποία εντάθηκε μετά την επιβολή του Νόμου Εθνικής Ασφάλειας από την Κίνα το 2020. Η υπόθεση του Τζίμι Λάι, ιδρυτή της φιλοδημοκρατικής εφημερίδας Apple Daily, αποτελεί ορόσημο για το μέλλον της δημοσιογραφίας στην πόλη, καθώς αναδεικνύει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι.
Η καταδίκη του Τζίμι Λάι και οι κατηγορίες
Ο Τζίμι Λάι κρίθηκε ένοχος σήμερα 15 Δεκεμβρίου για δύο συνωμοσίες συμπαιγνίας με ξένες δυνάμεις με σκοπό την υπονόμευση της εθνικής ασφάλειας της Κίνας, καθώς και για μια κατηγορία στάσης, όπως μεταδίδει το Reuters. Η απόφαση αυτή έρχεται περισσότερα από τέσσερα χρόνια μετά την επιδρομή της αστυνομίας στα γραφεία της Apple Daily, όπου συνελήφθη ο Λάι μαζί με πολλούς ανώτερους συντάκτες και στελέχη, οδηγώντας τελικά στο κλείσιμο της εφημερίδας.
Η καταδικαστική απόφαση, η οποία είχε προαναγγελθεί και απασχολεί έντονα την επικαιρότητα, όπως αναφέρουν και παλαιότερα δημοσιεύματα, όπως το Χονγκ Κονγκ: Ο Τζίμι Λάι κρίθηκε ένοχος για συμπαιγνία με ξένες δυνάμεις, έχει προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις και εγείρει ερωτήματα για το κράτος δικαίου στην περιοχή.
Οι αντιδράσεις των πρώην συνεργατών
Ο Έντουαρντ Λι, πρώην αρχισυντάκτης ειδήσεων της Apple Daily, ο οποίος εγκατέλειψε το Χονγκ Κονγκ για το Λονδίνο και στη συνέχεια την Ταϊβάν, δήλωσε ότι παρόλο που η ετυμηγορία ήταν αναμενόμενη, το συναίσθημα του «επιτέλους ήρθε» ήταν έντονο. «Αυτό που εγώ και κάποιοι από τους πρώην συναδέλφους μου στην Apple Daily περιμέναμε ήταν αυτό το αποτέλεσμα, αλλά αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι η ποινή. Θα είναι 10, 15 χρόνια όπως προβλέπεται;» αναρωτήθηκε ο Λι.
Η Σίρλεϊ Λέουνγκ, επίσης πρώην δημοσιογράφος της Apple Daily και νυν συνεργάτης του Λι στην Pulse HK στην Ταϊβάν, τόνισε ότι «όλοι λειτουργούν υπό πολύ δύσκολες συνθήκες. Γι’ αυτό φύγαμε — επειδή δεν θέλαμε αυτές οι παράλογες καταστάσεις να επηρεάσουν το δημοσιογραφικό μας επάγγελμα».
Επιπλέον, ο Λι πρόσθεσε ότι «μετά από αυτή την υπόθεση, συνειδητοποιήσαμε ότι ακόμα κι αν δεν υποστηρίζεις τίποτα — απλώς αναφέρεις κάτι — μπορεί να θεωρηθεί παραβίαση».
Ο αντίκτυπος στην ελευθερία του Τύπου
Το κλείσιμο της Apple Daily, γνωστής για την κριτική και ανεξάρτητη δημοσιογραφία της, αποτέλεσε σημείο καμπής για τα μέσα ενημέρωσης του Χονγκ Κονγκ. Δημιούργησε ένα κλίμα φόβου, με πολλά ειδησεογραφικά πρακτορεία να μετριάζουν την κάλυψή τους για να αποφύγουν τις αντιδράσεις υπό τον νόμο περί εθνικής ασφάλειας.
Πολλοί δημοσιογράφοι της Apple Daily αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν εντελώς τον κλάδο, καθώς οι θέσεις εργασίας έγιναν πιο δύσκολες να βρεθούν. Άλλα δημοφιλή και φιλελεύθερα μέσα, όπως η Stand News και η Citizens News, έκλεισαν στα τέλη του 2021 και του 2022 αντίστοιχα, εντείνοντας την καταστολή.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές και τις οργανώσεις για την ελευθερία του Τύπου είναι η ραγδαία πτώση του Χονγκ Κονγκ στις παγκόσμιες κατατάξεις. Σύμφωνα με την ομάδα υπεράσπισης των μέσων ενημέρωσης RFA, η κατάταξη της ελευθερίας του Τύπου στο Χονγκ Κονγκ έχει βυθιστεί στην 140η θέση παγκοσμίως υπό την καταστολή της εθνικής ασφάλειας, γεγονός που υπογραμμίζει τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Παράλληλα, οι μαζικές περικοπές χρηματοδότησης από την κυβέρνηση των ΗΠΑ υπό τον νυν πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, οδήγησαν σε απολύσεις στις ομάδες καντονέζικης γλώσσας της RFA και της VOA, μειώνοντας περαιτέρω τις φωνές των μέσων ενημέρωσης του Χονγκ Κονγκ από το εξωτερικό. Οι αρχές του Χονγκ Κονγκ, ωστόσο, επιμένουν ότι οι ελευθερίες του Τύπου και της έκφρασης κατοχυρώνονται από τον νόμο.
Η επόμενη μέρα για την ελευθερία του Τύπου
Έξι πρώην ανώτερα στελέχη της Apple Daily, συμπεριλαμβανομένων των πρώην συντακτών Ράιαν Λο και Τσαν Πούι-μαν, κατηγορούνται πλέον ότι συνεργάστηκαν με τον Λάι για να ζητήσουν ξένες κυρώσεις κατά των αρχών του Χονγκ Κονγκ και της Κίνας. Αυτοί οι υπάλληλοι έχουν ομολογήσει την ενοχή τους και θα καταδικαστούν μαζί με τον Λάι μετά τις ακροάσεις επιείκειας στα μέσα Ιανουαρίου.
Παρά τις οικονομικές δυσκολίες των μέσων ενημέρωσης της διασποράς και τις προκλήσεις στη συγκέντρωση κεφαλαίων λόγω των κινδύνων εθνικής ασφάλειας, οι δημοσιογράφοι παραμένουν αποφασισμένοι. Συχνά αναλαμβάνουν μερικής απασχόλησης εργασία ή διευθύνουν παράλληλες επιχειρήσεις για να τα βγάλουν πέρα.
«Η δημοσιογραφία ήταν πάντα ο τέταρτος πυλώνας της κυβέρνησης, με σκοπό την παρακολούθηση της κυβέρνησης, την υποστήριξη των ευάλωτων και την εκπροσώπηση των πολιτών», δήλωσε ο Λι. «Όχι μόνο το Χονγκ Κονγκ δεν έχει πλέον την Apple Daily, αλλά δεν έχει πλέον μια ισχυρή φωνή για να κριτικάρει και να παρακολουθεί την κυβέρνηση… γι’ αυτό νιώθουμε την ανάγκη να καλύψουμε αυτόν τον ρόλο».
