- Χώρες της ΕΕ στα σύνορα με τη Ρωσία συζήτησαν ενίσχυση της άμυνας στο Ελσίνκι.
- Προωθείται το σχέδιο «Eastern Flank Watch» για την ανατολική πτέρυγα της Ένωσης.
- Αναζητείται χρηματοδότηση από την ΕΕ για τα αμυντικά έργα.
- Υπάρχει αντίσταση από Γερμανία και Γαλλία σε κοινά αμυντικά σχήματα της ΕΕ.
- Η σύνοδος επιδιώκει να στείλει ισχυρό μήνυμα ενόψει της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες.
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνορεύουν ή βρίσκονται κοντά στα ρωσικά σύνορα συναντήθηκαν στο Ελσίνκι, με πρωτοβουλία της Φινλανδίας, για να συζητήσουν την ενίσχυση της άμυνας και της ασφάλειάς τους. Στόχος είναι η προώθηση συγκεκριμένων προτάσεων, συμπεριλαμβανομένου του «Eastern Flank Watch», ενός εμβληματικού αμυντικού έργου, και η εξασφάλιση χρηματοδότησης από την ΕΕ. Η κίνηση αυτή έρχεται εν μέσω επιφυλάξεων από μεγάλα κράτη, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, που προτιμούν μη ενωσιακά σχήματα.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων και της διαρκούς ανάγκης για μια ενοποιημένη ευρωπαϊκή αμυντική στρατηγική, ειδικά για τα κράτη μέλη που βρίσκονται σε άμεση γειτνίαση με τη Ρωσία. Οι συζητήσεις στο Ελσίνκι αποτελούν μια συνέχεια των ευρύτερων προσπαθειών για την εδραίωση της θέσης της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και την αντιμετώπιση των αναδυόμενων απειλών, με την ανατολική πτέρυγα να βρίσκεται στο επίκεντρο.
Οι προτάσεις για την ενίσχυση της άμυνας
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνορεύουν με τη Ρωσία ή βρίσκονται κοντά στα ρωσικά σύνορα, θα επεξεργαστούν προτάσεις για την ενίσχυση της άμυνας και της ασφάλειάς τους, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας, ενόψει της συνόδου κορυφής στο Ελσίνκι την Τρίτη 16 Δεκεμβρίου. Στη συνάντηση της «ανατολικής πτέρυγας» της ΕΕ συμμετέχουν ηγέτες από τη Σουηδία, την Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία και τη Ρουμανία, με την ελπίδα να σταλεί ένα ισχυρό μήνυμα ενόψει της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες την επόμενη εβδομάδα, όπως ανέφερε η Φινλανδία.
Οι βόρειες και ανατολικές χώρες της ΕΕ που συναντώνται στο Ελσίνκι επιδιώκουν να διατηρήσουν ζωντανά τα προτεινόμενα «εμβληματικά» αμυντικά έργα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα από αυτά είναι το «Eastern Flank Watch», για το οποίο ο Φινλανδός πρωθυπουργός Orpo δήλωσε: «Θα κάνουμε συγκεκριμένες προτάσεις και θα αρχίσουμε να σχεδιάζουμε τι θα μπορούσε να σημαίνει στην πράξη ένα από τα εμβληματικά έργα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Eastern Flank Watch, και θα αναζητήσουμε χρηματοδότηση από την ΕΕ εν ευθέτω χρόνω». Η Φινλανδία, όπως και άλλες χώρες της περιοχής, έχει ήδη ενισχύσει τις άμυνές της, αποκτώντας εκατοντάδες συσκευές παρεμβολής και ανίχνευσης drones, εν μέσω ανησυχιών για τη Ρωσία, όπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ. Η Φινλανδία ενισχύει τις άμυνες κατά των drones στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Οι διαφωνίες και η στάση των μεγάλων κρατών
Η προσπάθεια για την προώθηση κοινών αμυντικών έργων αντιμετωπίζει την επιφυλακτικότητα μεγάλων εθνών, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, οι οποίες προτιμούν να εργάζονται εκτός των ενωσιακών σχημάτων. Αυτή η διαφωνία έχει ήδη δημιουργήσει προβλήματα σε άλλα ευρωπαϊκά αμυντικά σχέδια, με κίνδυνο ακύρωσης λόγω των εσωτερικών διαφωνιών στην ΕΕ, όπως έχει αναφερθεί. Ευρωπαϊκά αμυντικά σχέδια κινδυνεύουν με ακύρωση λόγω διαφωνιών.
Προτεινόμενο Ζελένσκι συναντά φον ντερ Λάιεν, Κόστα και Ρούτε στις Βρυξέλλες ενόψει EUCO
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι ότι αυτή η απόκλιση στην προσέγγιση θα μπορούσε να υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα μιας συνεκτικής αμυντικής πολιτικής της ΕΕ, οδηγώντας ενδεχομένως σε κατακερματισμένες προσπάθειες αντί για ένα ενιαίο μέτωπο. Η Πολωνία, μία από τις χώρες που συμμετέχουν στη σύνοδο, έχει ήδη λάβει σημαντικά κεφάλαια από το πρόγραμμα SAFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεών της, υπογραμμίζοντας τη δέσμευσή της στην άμυνα. Η Πολωνία λαμβάνει 51 δισ. δολάρια από το αμυντικό πρόγραμμα SAFE της ΕΕ, με στόχο την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεών της.
Το πλαίσιο χρηματοδότησης και οι επόμενες κινήσεις
Οι χώρες της ανατολικής πτέρυγας θα επιδιώξουν να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από την ΕΕ για τα αμυντικά τους έργα. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα ενισχύσει σημαντικά τη χρηματοδότηση για αμυντικά έργα, φτάνοντας τα 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2026. Η ΕΤΕπ αυξάνει τα δάνεια για αμυντικά έργα της ΕΕ στα 4,5 δισ. ευρώ το 2026, μια κίνηση που θα μπορούσε να υποστηρίξει τέτοιες πρωτοβουλίες.
Η σύνοδος στο Ελσίνκι αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της στρατιωτικής ενδυνάμωσης, ειδικά σε μια περίοδο που η Ευρώπη καλείται να γίνει ένας ισχυρότερος εταίρος για την Ουάσιγκτον και μια μεγαλύτερη πρόκληση για τη Ρωσία, όπως έχει επισημάνει ο Πολωνός υπουργός Δικαιοσύνης. Ο Πολωνός υπουργός Δικαιοσύνης ζητά βαθύτερη ολοκλήρωση στην εποχή Τραμπ. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει παράσχει οικονομική στήριξη στις χώρες της Βαλτικής, οι οποίες υφίστανται σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις λόγω των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας και της εισβολής στην Ουκρανία. Η ΕΕ προσφέρει οικονομική ανακούφιση στις χώρες της Βαλτικής που πλήττονται από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Η επόμενη μέρα για την ευρωπαϊκή ασφάλεια
Η σύνοδος κορυφής στο Ελσίνκι επιδιώκει να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα ενότητας και αποφασιστικότητας από τις χώρες της ανατολικής πτέρυγας της ΕΕ, ενόψει της επικείμενης συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες. Η υλοποίηση του «Eastern Flank Watch» και η εξασφάλιση της απαραίτητης χρηματοδότησης θα αποτελέσουν κρίσιμους δείκτες για την ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαμορφώσει μια συνεκτική και αποτελεσματική αμυντική πολιτική απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις. Η έκβαση αυτών των συζητήσεων θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την πορεία της ευρωπαϊκής ασφάλειας και την ικανότητα της Ένωσης να προστατεύσει τα σύνορα και τους πολίτες της.
