- Πάνω από 500 δικαστές και εισαγγελείς καταγγέλλουν διαφθορά στη Ρουμανία.
- Ντοκιμαντέρ του Recorder αποκάλυψε μεθόδους κατάχρησης εξουσίας.
- Ο Πρόεδρος Νταν κάλεσε σε διαβουλεύσεις για τις 22 Δεκεμβρίου.
- Οι καταγγελίες έρχονται μετά την άρση της εποπτείας της ΕΕ το 2023.
- Επιχειρηματικοί κύκλοι και πολίτες στηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις.
Περισσότεροι από 500 δικαστές και εισαγγελείς στη Ρουμανία κατήγγειλαν συστημικές καταχρήσεις στο δικαστικό σύστημα, σε ένα από τα πιο διεφθαρμένα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κίνηση αυτή οδήγησε τον Πρόεδρο Νικουσόρ Νταν να τους καλέσει για διαβουλεύσεις, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για τις 22 Δεκεμβρίου.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται σε συνέχεια μιας μακράς ιστορίας προβλημάτων με τη διαφθορά στη Ρουμανία, ένα ζήτημα που οδήγησε τις Βρυξέλλες να διατηρήσουν το δικαστικό της σύστημα υπό ειδική παρακολούθηση μετά την ένταξή της στην ΕΕ το 2007. Παρόλο που η εποπτεία αυτή άρθηκε το 2023, οι ανησυχίες για την ακεραιότητα της δικαιοσύνης παραμένουν έντονες.
Οι αποκαλύψεις του ντοκιμαντέρ και οι καταγγελίες
Ένα ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε την Τρίτη, 9 Δεκεμβρίου, από το ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης Reuters, φέρεται να έδειξε πώς ανώτεροι δικαστές, οι οποίοι διορίζονται πολιτικά, χρησιμοποιούν νομικά παραθυράκια για ανήθικτες πρακτικές. Αυτές περιλαμβάνουν αμφισβητούμενες αθωώσεις και την επιβολή πειθαρχικών μέτρων σε δικαστές ή εισαγγελείς που τολμούν να καταγγείλουν. Περισσότεροι από 500 δικαστές και εισαγγελείς υπέγραψαν μια ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύτηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάνοντας λόγο για «βαθιά και συστημική δυσλειτουργία» στο δικαστικό σύστημα.
Οι αντιδράσεις και τα δεδομένα
Η επιστολή υπογραμμίζει ότι «η αλήθεια και η ακεραιότητα δεν πρέπει να τιμωρούνται αλλά να προστατεύονται» και ότι «η σιωπή δεν είναι επιλογή όταν απειλούνται οι αξίες του επαγγέλματος». Οι ρουμανικοί επιχειρηματικοί κύκλοι στήριξαν την ανοιχτή επιστολή την Παρασκευή, 12 Δεκεμβρίου, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση πρέπει να είναι έτοιμη να τροποποιήσει τους νόμους, να ενισχύσει τη διαφάνεια και να προστατεύσει τους δικαστικούς λειτουργούς που μιλούν ανοιχτά. Επιπλέον, περίπου 1.000 Ρουμάνοι διαδήλωσαν στο Βουκουρέστι την Πέμπτη, 11 Δεκεμβρίου, φωνάζοντας «Δικαιοσύνη, όχι διαφθορά», επαναλαμβάνοντας τις μαζικές διαδηλώσεις του 2017 κατά των σχεδίων αποποινικοποίησης ορισμένων αδικημάτων διαφθοράς.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές είναι ότι μετά την άρση της ειδικής εποπτείας της ΕΕ το 2023, ο ρυθμός των ερευνών κατά της διαφθοράς επιβραδύνθηκε σημαντικά. Αυτό, σε συνδυασμό με ορισμένες αθωώσεις υψηλού προφίλ, έχει εγείρει σοβαρές ανησυχίες ότι η μάχη κατά της διαφθοράς έχει ατονήσει, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών και των διεθνών εταίρων στο ρουμανικό δικαστικό σύστημα. Η Ρουμανία αντιμετωπίζει επίσης προκλήσεις με τις δικαστικές μεταρρυθμίσεις, όπως φάνηκε από πρόσφατες προσπάθειες για τις συντάξεις των δικαστών.
Ο αντίκτυπος στους δικαστικούς λειτουργούς
Αρκετοί δικαστές και εισαγγελείς που έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους για συστημικές καταχρήσεις στο πέρασμα των ετών, έχουν αντιμετωπίσει μεταθέσεις, υποβιβασμούς, έρευνες ή ακόμα και απολύσεις. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί ένα κλίμα φόβου και αποθαρρύνει τους δικαστικούς λειτουργούς από το να μιλήσουν ανοιχτά, ενισχύοντας έτσι τον κύκλο της διαφθοράς. Παρόμοιες υποθέσεις με παραιτήσεις δικαστικών λειτουργών έχουν παρατηρηθεί και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, υπογραμμίζοντας την ευαισθησία του θέματος.
Οι αντιδράσεις και τα επόμενα βήματα
Το ντοκιμαντέρ του Recorder προκάλεσε την κριτική από δικαστές της ρουμανικής δικαστικής αρχής, οι οποίοι δήλωσαν ότι αμαυρώνει τη φήμη του δικαστικού συστήματος. Ωστόσο, ο Πρόεδρος Νικουσόρ Νταν, ανακοινώνοντας την απόφασή του να πραγματοποιήσει διαβουλεύσεις με μέλη της δικαιοσύνης στις 22 Δεκεμβρίου, τόνισε ότι όταν τόσοι πολλοί δικαστικοί λειτουργοί καταγγέλλουν «πρόβλημα ακεραιότητας στο δικαστικό σύστημα, τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά». Στη Ρουμανία, ο πρόεδρος είναι αυτός που διορίζει τους ανώτερους δικαστές και εισαγγελείς, γεγονός που καθιστά τις διαβουλεύσεις του ιδιαίτερα κρίσιμες για την αντιμετώπιση των καταγγελιών. Η κατάσταση αυτή έρχεται σε μια περίοδο όπου η Ρουμανία αντιμετωπίζει και άλλα θέματα ακεραιότητας σε κυβερνητικό επίπεδο.
