- Χιλιάδες Ρουμάνοι διαδηλώνουν κατά των συστημικών δικαστικών καταχρήσεων και υπέρ της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης.
- Περίπου 700 δικαστές και εισαγγελείς υπέγραψαν ανοιχτή επιστολή καταγγέλλοντας «βαθιά και συστημική δυσλειτουργία» στο σύστημα.
- Ο Πρόεδρος Νικουσόρ Νταν θα πραγματοποιήσει διαβουλεύσεις με μέλη του δικαστικού σώματος στις 22 Δεκεμβρίου.
- Νομικοί εμπειρογνώμονες συνδέουν τις καταχρήσεις με αλλαγές του 2022 που έδωσαν ανεξέλεγκτες εξουσίες σε ανώτατους δικαστές.
- Η άρση της ειδικής παρακολούθησης της ΕΕ το 2023 συνδέεται με επιβράδυνση των ερευνών κατά της διαφθοράς.
Χιλιάδες Ρουμάνοι βγήκαν στους δρόμους της πρωτεύουσας Βουκουρέστι και άλλων πόλεων την Κυριακή, με τις διαδηλώσεις να αναμένονται να συνεχιστούν και τη Δευτέρα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας κατά των συστημικών δικαστικών καταχρήσεων. Οι κινητοποιήσεις έρχονται να στηρίξουν δικαστές και εισαγγελείς που καταγγέλλουν σοβαρές δυσλειτουργίες στο σύστημα δικαιοσύνης, ζητώντας την εξυγίανσή του.
Η τρέχουσα αναταραχή στη Ρουμανία έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς ιστορίας ανησυχιών σχετικά με την ακεραιότητα του δικαστικού της συστήματος, ειδικά μετά την άρση της ειδικής παρακολούθησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι διαδηλώσεις αποτελούν ένα ηχηρό κάλεσμα για διαφάνεια και λογοδοσία, αναδεικνύοντας την αυξανόμενη δυσπιστία του κοινού και των ίδιων των λειτουργών της δικαιοσύνης.
Το παρασκήνιο των καταγγελιών και οι αντιδράσεις
Οι διαμαρτυρίες πυροδοτήθηκαν από μια ανοιχτή επιστολή που υπογράφηκε από περίπου 700 Ρουμάνους δικαστές και εισαγγελείς, οι οποίοι κατήγγειλαν «βαθιά και συστημική δυσλειτουργία» στο σύστημα δικαιοσύνης. Η επιστολή αυτή, όπως μεταδίδει το Reuters, ήρθε στο φως μετά την προβολή ενός ντοκιμαντέρ από το ανεξάρτητο μέσο Recorder την περασμένη εβδομάδα. Το ντοκιμαντέρ φέρεται να αποκάλυψε ότι πολιτικά υποστηριζόμενοι ανώτατοι δικαστές χρησιμοποιούν νομικά κενά για ανήθικτες πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων αμφισβητούμενων αθωώσεων, ενώ δικαστές ή εισαγγελείς που διαμαρτύρονται αντιμετωπίζουν συχνά πειθαρχικές διώξεις. Αυτές οι καταγγελίες για συστημικές καταχρήσεις έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.
Η λαϊκή οργή και η απώλεια εμπιστοσύνης
Περίπου 10.000 άνθρωποι διαδήλωσαν στο Βουκουρέστι το βράδυ της Κυριακής, φωνάζοντας συνθήματα όπως «Δικαιοσύνη όχι διαφθορά», «Σας βλέπουμε» και «Ανεξαρτησία όχι υπακοή». Χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν επίσης σε άλλες πόλεις της Ρουμανίας. Ο Liviu, ένας 28χρονος φυσικός, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «αυτή τη στιγμή, ο πιο ορατός αντίκτυπος στην κοινωνία είναι ότι η εμπιστοσύνη στο ρουμανικό σύστημα δικαιοσύνης και ότι κάτι μπορεί ακόμα να γίνει (γι’ αυτό) λείπει εντελώς».
Οι αλλαγές του 2022 και ο ρόλος της ΕΕ
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι μια σειρά αλλαγών που εφαρμόστηκαν το 2022 και έδωσαν στους ανώτατους δικαστές του δικαστικού παρατηρητηρίου ανεξέλεγκτες εξουσίες επί των υφισταμένων τους, άνοιξαν τον δρόμο για τις καταχρήσεις που καταγγέλλονται τώρα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρούσε το σύστημα δικαιοσύνης της Ρουμανίας υπό ειδική παρακολούθηση μετά την ένταξή της το 2007, ωστόσο, μετά την άρση αυτής της παρακολούθησης το 2023, ο ρυθμός των ερευνών κατά της διαφθοράς επιβραδύνθηκε. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το δικαστικό σώμα να εκδώσει ορισμένες αθωώσεις υψηλού προφίλ, οι οποίες έχουν εγείρει ανησυχίες ότι η μάχη κατά της διαφθοράς έχει εξασθενήσει.
Τι αναμένεται στη συνέχεια
Ο Πρόεδρος της Ρουμανίας, Νικουσόρ Νταν, ανταποκρίθηκε στις καταγγελίες ανακοινώνοντας ότι θα πραγματοποιήσει διαβουλεύσεις με μέλη του δικαστικού σώματος στις 22 Δεκεμβρίου. Τόνισε ότι όταν τόσοι πολλοί δικαστικοί λειτουργοί διαμαρτύρονται για ένα «πρόβλημα ακεραιότητας στο σύστημα δικαιοσύνης, τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά». Η έκβαση αυτών των διαβουλεύσεων και η περαιτέρω αντίδραση της κυβέρνησης θα κρίνουν την πορεία της κρίσης εμπιστοσύνης που αντιμετωπίζει το ρουμανικό δικαστικό σύστημα.
🛡️ Το παρόν άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά την επίσημη νομική ή φοροτεχνική συμβουλή
