- Η Ρωσία απειλεί με «σκληρότερη αντίδραση» αν η ΕΕ προχωρήσει στην κατάσχεση των παγωμένων assets.
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε 90 δισ. ευρώ από ρωσικά κεφάλαια για την Ουκρανία.
- Το Βέλγιο αντιτίθεται στην πρόταση, ζητώντας εγγυήσεις για τη νομιμότητα της κίνησης.
- Η Ρωσία προετοιμάζει πακέτο αντιμέτρων σε περίπτωση «κλοπής» των περιουσιακών της στοιχείων.
Η Ρωσία προειδοποίησε σήμερα, Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου, ότι οποιαδήποτε «παράνομη ενέργεια» από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα προκαλέσει την «σκληρότερη αντίδραση». Όπως μεταδίδει το Reuters, η Μόσχα βρίσκεται ήδη σε διαδικασία προετοιμασίας των αντιποίνων, μετά την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για χρήση αυτών των κεφαλαίων προς όφελος της Ουκρανίας.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια των εντατικών διαβουλεύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση τους τελευταίους μήνες, αναφορικά με τη νομική βάση και τους τρόπους αξιοποίησης των δεσμευμένων ρωσικών κεφαλαίων. Η πρόταση της Κομισιόν σηματοδοτεί μια κλιμάκωση των προσπαθειών για την εξεύρεση χρηματοδότησης για την Ουκρανία, αλλά ταυτόχρονα εγείρει σοβαρές ανησυχίες για τις νομικές και πολιτικές επιπτώσεις, καθώς και για τα πιθανά αντίποινα από τη Μόσχα.
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η ρωσική απειλή
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε χθες, Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου, την πρωτοφανή χρήση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ή διεθνούς δανεισμού για την άντληση 90 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 105 δισεκατομμύρια δολάρια. Τα κεφάλαια αυτά προορίζονται για την Ουκρανία, με στόχο την κάλυψη των αναγκών του στρατού της και των βασικών υπηρεσιών της χώρας, εν μέσω του πολέμου με τη Ρωσία. Η Κομισιόν είχε προτείνει δάνειο 165 δισ. ευρώ στην Ουκρανία από ρωσικά παγωμένα assets, γεγονός που δείχνει την κλιμάκωση των προσπαθειών.
Η πρόταση αυτή, όπως αναφέρθηκε, θα επικαλεστεί έκτακτες εξουσίες προκειμένου να παρακάμψει τυχόν βέτο από χώρες μέλη της ΕΕ που διατηρούν φιλικές σχέσεις με τη Ρωσία, όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία. Η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι «οποιεσδήποτε παράνομες ενέργειες που αφορούν τα περιουσιακά μας στοιχεία δεν θα μείνουν αναπάντητες». Πρόσθεσε δε ότι «οι προετοιμασίες για ένα πακέτο αντιμέτρων σε περίπτωση πραγματικής κλοπής και κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων της Ρωσικής Ομοσπονδίας βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη».
Οι διαβουλεύσεις στην ΕΕ και οι αντιδράσεις
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται εδώ και μήνες σε εντατικές συζητήσεις για την εξεύρεση ενός νομικού μηχανισμού που θα της επέτρεπε να χρησιμοποιήσει τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στην Ευρώπη για τη χορήγηση δανείων στην Ουκρανία. Η ΕΕ επιταχύνει τις προσπάθειες για ρωσικά παγωμένα assets, καθώς η πίεση για την εξεύρεση λύσης αυξάνεται.
Το Βέλγιο, όπου βρίσκεται η πλειονότητα των δεσμευμένων ρωσικών κεφαλαίων, έχει εντείνει την αντίθεσή του στο σχέδιο, απαιτώντας εγγυήσεις από τους εταίρους του στην ΕΕ ότι θα μοιραστούν την ευθύνη σε περίπτωση οποιασδήποτε νομικής αμφισβήτησης μιας τέτοιας κίνησης. Ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ Ντε Βέβερ έχει εκφράσει έντονη αντίθεση, υπογραμμίζοντας τις νομικές επιφυλάξεις. Η Ζαχάροβα χλεύασε τη συζήτηση που μαίνεται στην ΕΕ σχετικά με το αν πρέπει να προχωρήσει σε αυτό το ρίσκο, δηλώνοντας ότι «ορθολογικές δυνάμεις» εντός του μπλοκ προσπαθούν να μπλοκάρουν το σχέδιο επειδή θα ήταν παράνομο.
Η επόμενη μέρα και τα πιθανά αντίποινα
Οι αναλυτές και νομικοί κύκλοι στην Ευρώπη παρακολουθούν με ιδιαίτερη ανησυχία τις εξελίξεις, καθώς η κατάσχεση των ρωσικών assets θέτει ένα σημαντικό προηγούμενο στο διεθνές δίκαιο και στις σχέσεις μεταξύ κρατών. Η νομιμότητα της κίνησης αμφισβητείται έντονα, με τον κορυφαίο Ρώσο τραπεζίτη Αντρέι Κόστιν να έχει ήδη προειδοποιήσει για 50 χρόνια δικαστικών αγώνων αν η ΕΕ προχωρήσει σε αυτή την ενέργεια. Ο Ρώσος τραπεζίτης προειδοποιεί την ΕΕ για 50 χρόνια δικαστικών αγώνων, υπογραμμίζοντας τις μακροχρόνιες επιπτώσεις.
Η ρωσική πλευρά έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει για σκληρά αντίποινα. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ είχε δηλώσει νωρίτερα την Πέμπτη ότι η κατάσχεση ρωσικών assets ισοδυναμεί με αιτία πολέμου, γεγονός που αναδεικνύει την κρισιμότητα της κατάστασης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται μπροστά σε μια δύσκολη απόφαση, καθώς πρέπει να σταθμίσει την ανάγκη χρηματοδότησης της Ουκρανίας με τους νομικούς κινδύνους και τις πιθανές γεωπολιτικές συνέπειες από μια τέτοια κίνηση.