Πολωνία: Συνέλαβε Ρώσο αρχαιολόγο για λεηλασία αρχαιοτήτων στην Κριμαία

Η Πολωνία συνέλαβε έναν Ρώσο αρχαιολόγο, τον οποίο η Ουκρανία κατηγορεί για μη εξουσιοδοτημένες ανασκαφές και λεηλασία ιστορικών αντικειμένων στην Κριμαία. Η σύλληψη, που έγινε στη Βαρσοβία στις 4 Δεκεμβρίου, προκάλεσε την έντονη οργή της Μόσχας, η οποία ζήτησε την άμεση απελευθέρωσή του. Οι πολωνικές αρχές αναμένουν αίτημα έκδοσης από την Ουκρανία.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των εντάσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, με την τελευταία να κατηγορεί τη Μόσχα για συστηματική λεηλασία πολιτιστικής κληρονομιάς από τα κατεχόμενα εδάφη της. Η προστασία των ιστορικών αντικειμένων έχει αναδειχθεί σε σημαντικό πεδίο αντιπαράθεσης, πέρα από τις στρατιωτικές συγκρούσεις, καθώς η Ουκρανία έχει ήδη μεταφέρει πολλά μουσειακά εκθέματα στο εξωτερικό για λόγους ασφαλείας.

Η σύλληψη και οι κατηγορίες της Ουκρανίας

Όπως ανακοίνωσαν οι πολωνικές αρχές την Πέμπτη, ο Ρώσος αρχαιολόγος, ο οποίος αναγνωρίστηκε από τη Μόσχα ως Αλεξάντερ Μπουτιάγκιν, συνελήφθη στη Βαρσοβία στις 4 Δεκεμβρίου. Η σύλληψη έγινε κατόπιν αιτήματος της Ουκρανίας, η οποία τον κατηγορεί για μη εξουσιοδοτημένες ανασκαφές και λεηλασία ιστορικών αντικειμένων στην Κριμαία, την οποία η Ρωσία προσάρτησε το 2014, καθώς και σε άλλα μέρη της χώρας μετά την εισβολή του 2022. Ο Πολωνός Υπουργός Ειδικών Υπηρεσιών, Τόμας Σιεμόνιακ, δήλωσε ότι υπάρχουν υποψίες για κλοπή πολιτιστικής ιδιοκτησίας, και το δικαστήριο διέταξε την κράτησή του για 40 ημέρες εν αναμονή αιτήματος έκδοσης, όπως μεταδίδει το Reuters.

Τα στοιχεία των κατηγοριών και η αξία των ευρημάτων

Το Γραφείο του Εισαγγελέα της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας, που πλέον εδρεύει στην ουκρανική πόλη Χερσώνα, είχε αναφέρει προηγουμένως ότι η ομάδα του Αλεξάντερ Μπ. πραγματοποίησε μη εξουσιοδοτημένες ανασκαφές στην αρχαία πόλη Μυρμήκιο, στην περιοχή Κερτς. Αυτές οι ενέργειες φέρεται να προκάλεσαν ζημιές ύψους άνω των 200 εκατομμυρίων χρίβνια (περίπου 4,73 εκατομμύρια δολάρια). Επιπλέον, η Ουκρανία ισχυρίζεται ότι η ομάδα του κατέσχεσε 30 χρυσά νομίσματα, εκ των οποίων τα 26 έφεραν το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τέσσερα είχαν κοπεί κατά τη βασιλεία του αδελφού του, Φιλίππου Γ’ Αρριδαίου. Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν την τεράστια ιστορική και υλική αξία των αντικειμένων που φέρεται να λεηλατήθηκαν.

Η Μόσχα αντέδρασε με σφοδρότητα στη σύλληψη, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, να καταδικάζει την ενέργεια ως «απόλυτη νομική τυραννία» και να ζητά την άμεση απελευθέρωση του Ρώσου πολίτη. Το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε τη σύλληψη πολιτικά υποκινούμενη, υποστηρίζοντας ότι η Πολωνία πρέπει να αναγνωρίσει τον παραλογισμό της κατηγορίας για «καταστροφή πολιτιστικής κληρονομιάς» σε ρωσικό έδαφος.

Η αντίδραση της Μόσχας και οι διπλωματικές ενέργειες

Το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι ο Μπουτιάγκιν, υπάλληλος του Κρατικού Μουσείου Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη, είχε προσκληθεί για να δώσει σειρά διαλέξεων στη Βαρσοβία και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Οι Ρώσοι διπλωμάτες έχουν ήδη επισκεφθεί τον Μπουτιάγκιν και βρίσκονται σε επαφή με τον δικηγόρο του, ο οποίος ασκεί έφεση κατά της απόφασης του πολωνικού δικαστηρίου. Ο Πεσκόφ προειδοποίησε επίσης τους Ρώσους πολίτες να αποφεύγουν τα ταξίδια στην Πολωνία, επικαλούμενος την «εμφανή εχθρότητα» και την «πλήρη ανομία» που επικρατεί εκεί.

Τι αναμένεται στη συνέχεια

Ενώ η Πολωνία αναμένει το επίσημο αίτημα έκδοσης από την Ουκρανία, δεν υπήρξε άμεσο σχόλιο από τους εισαγγελείς ή το Υπουργείο Πολιτισμού της Ουκρανίας σχετικά με τη σύλληψη. Η υπόθεση αναμένεται να εξελιχθεί σε σημαντικό διπλωματικό επεισόδιο, αναδεικνύοντας εκ νέου τις βαθιές ρήξεις στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, ιδίως σε θέματα που αφορούν την πολιτιστική κληρονομιά και την κυριαρχία εδαφών.