- Η Ουκρανία πρότεινε την απόσυρση από τον στόχο ένταξης στο ΝΑΤΟ κατά τις ειρηνευτικές συνομιλίες.
- Οι ειδικοί διχάζονται για την αποτελεσματικότητα της πρότασης στην πορεία των διαπραγματεύσεων.
- Ο Πρόεδρος Ζελένσκι ζητά εγγυήσεις ασφαλείας από ΗΠΑ και Ευρώπη ως αντάλλαγμα.
- Αναμένονται συγκεκριμένες ενέργειες και δεσμεύσεις από τον Ντόναλντ Τραμπ για την ουκρανική ασφάλεια.
- Η κίνηση θεωρείται διπλωματικός ελιγμός εν μέσω συνεχιζόμενων προσπαθειών για ειρήνη.
Η πρόταση της Ουκρανίας να παραιτηθεί από τον στόχο ένταξης στη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ, η οποία έγινε κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων με απεσταλμένους των ΗΠΑ την Κυριακή 14 Δεκεμβρίου, πιθανότατα δεν θα αλλάξει σημαντικά την πορεία των ειρηνευτικών συνομιλιών, σύμφωνα με δύο ειδικούς ασφαλείας που επικαλείται το Reuters. Ωστόσο, άλλοι αναλυτές χαρακτηρίζουν την κίνηση του Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι «σημαντική και ουσιαστική παραχώρηση», αναμένοντας τις αντιδράσεις από την πλευρά της Ουάσινγκτον.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των εντατικών διπλωματικών προσπαθειών για την επίτευξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις. Η συζήτηση για το καθεστώς του ΝΑΤΟ για την Ουκρανία αποτελεί πάγιο σημείο τριβής και βασικό αίτημα της Μόσχας, καθιστώντας την πρόταση του Κιέβου ένα σημαντικό διπλωματικό ελιγμό εν μέσω των συνεχιζόμενων συγκρούσεων.
Η πρόταση Ζελένσκι και οι πρώτες αντιδράσεις
Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών με τους απεσταλμένους των ΗΠΑ για μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία Ουκρανίας-Ρωσίας, ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι προσφέρθηκε την Κυριακή 14 Δεκεμβρίου να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Ο Ζελένσκι είχε δηλώσει ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και άλλους, αντί της ένταξης στο ΝΑΤΟ, αποτελούσαν έναν συμβιβασμό από την πλευρά της Ουκρανίας. Ωστόσο, δύο ειδικοί ασφαλείας εξέφρασαν σκεπτικισμό για την επίδραση αυτής της κίνησης.
Ο Justin Logan, διευθυντής αμυντικών και εξωτερικών υποθέσεων στο Cato Institute, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «αυτό δεν αλλάζει καθόλου την κατάσταση», προσθέτοντας ότι πρόκειται για μια «προσπάθεια να φανεί λογική». Την ίδια άποψη συμμερίστηκε και ο Andrew Michta, καθηγητής στρατηγικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, ο οποίος χαρακτήρισε την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ως «μη ζήτημα» σε αυτό το σημείο, υπογραμμίζοντας ότι δεν ήταν ρεαλιστική εδώ και καιρό. Οι προτάσεις ΗΠΑ και Ευρώπης για την ειρηνευτική συμφωνία έχουν ήδη εξεταστεί σε προηγούμενες συζητήσεις.
Οι διαφορετικές οπτικές των αναλυτών
Παρόλα αυτά, δεν απέρριψαν όλοι την πρόταση του Ζελένσκι. Ο Brett Bruen, πρώην σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής στην κυβέρνηση Ομπάμα και νυν επικεφαλής της συμβουλευτικής εταιρείας Global Situation Room, χαρακτήρισε την παραχώρηση της Ουκρανίας «σημαντική και ουσιαστική». Ο Bruen υποστήριξε ότι είναι ένας τρόπος για τον Ζελένσκι να αναδείξει την προθυμία της Ουκρανίας για σημαντικούς συμβιβασμούς έναντι της ειρήνης, σε μια περίοδο που η Μόσχα δεν έχει κάνει ανάλογες κινήσεις. Ο Ζελένσκι είχε ζητήσει «αξιοπρεπή» ειρήνη ενόψει κρίσιμων συναντήσεων.
Προτεινόμενο Ο Ζελένσκι ορίζει την Οξάνα Μαρκάροβα σύμβουλο ανοικοδόμησης και επενδύσεων
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους διπλωματικούς κύκλους είναι το αντίτιμο αυτής της παραχώρησης. Ο Bruen διερωτήθηκε τι ακριβώς έλαβε ο Ζελένσκι σε αντάλλαγμα για την υποχώρηση από μια «σχεδόν ακλόνητη υπόσχεση» προς τον ουκρανικό λαό. Εικάζεται ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, μπορεί να υποσχέθηκε περιπολίες στον εναέριο χώρο της Ουκρανίας ή αυξημένη στρατιωτική βοήθεια σε περίπτωση νέας μεγάλης κλίμακας επίθεσης από τη Ρωσία. Δύσκολα ζητήματα παρέμειναν άλυτα μετά τις συνομιλίες ΗΠΑ-Ουκρανίας στη Φλόριντα, υπογραμμίζοντας την πολυπλοκότητα των διαπραγματεύσεων.
Οι εγγυήσεις ασφαλείας και ο ρόλος του Τραμπ
Η Ουκρανία πρέπει να διασφαλίσει τις υποσχέσεις του Τραμπ, καθώς «χρειάζονται κάτι περισσότερο από έναν λόγο», όπως σημείωσε ο Bruen. Απαιτούνται συγκεκριμένες ενέργειες που θα διασφαλίσουν ότι ο Τραμπ δεν θα μπορέσει να «ξεφύγει εύκολα από αυτές τις καταστάσεις». Ο Justin Logan είχε αναφέρει ότι υπάρχουν άλλοι τρόποι για να διασφαλιστεί η ασφάλεια της Ουκρανίας, πέραν της ένταξης στο ΝΑΤΟ. Ο Πρόεδρος Τραμπ, ανταποκρινόμενος στην προσφορά του Ζελένσκι, ενδέχεται να δεσμευτεί για τα ίδια πράγματα που έχουν ήδη κάνει οι Ηνωμένες Πολιτείες για τη στήριξη της Ουκρανίας, όπως η αποστολή όπλων και οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Το Κίεβο συνεχίζει τη συνεργασία με τις ΗΠΑ για ειρηνευτικές προτάσεις, αναζητώντας σταθερές λύσεις.
Η επόμενη μέρα των διαπραγματεύσεων
Η κίνηση του Προέδρου Ζελένσκι να αποσύρει την υποψηφιότητα της Ουκρανίας από το ΝΑΤΟ αποτελεί μια τολμηρή διπλωματική κίνηση, η οποία όμως αντιμετωπίζεται με ανάμεικτα συναισθήματα από τους ειδικούς. Ενώ κάποιοι τη θεωρούν ως μια απαραίτητη παραχώρηση για την πρόοδο των ειρηνευτικών συνομιλημάτων, άλλοι υπογραμμίζουν την ανάγκη για απτές εγγυήσεις ασφαλείας που θα αντικαταστήσουν την προστασία που θα παρείχε η ένταξη στη συμμαχία. Η επόμενη περίοδος θα είναι κρίσιμη για να φανεί αν αυτή η προσφορά θα οδηγήσει σε ουσιαστικές αλλαγές στο πεδίο των διαπραγματεύσεων και σε μια βιώσιμη λύση για την ειρήνη στην περιοχή. Οι ΗΠΑ και η Ουκρανία συνεχίζουν τις εργασίες για «βελτιωμένο» σχέδιο ειρήνης, με την πίεση να αυξάνεται για συγκεκριμένα αποτελέσματα.
