- Οι ΗΠΑ ζητούν από Ευρώπη ανάληψη αμυντικών δυνατοτήτων ΝΑΤΟ έως το 2027.
- Η προθεσμία του 2027 θεωρείται μη ρεαλιστική λόγω ελλείψεων και καθυστερήσεων.
- Οι ΗΠΑ απειλούν με αποχώρηση από μηχανισμούς συντονισμού αν δεν επιτευχθεί ο στόχος.
- Η στάση της κυβέρνησης Τραμπ στο ΝΑΤΟ παραμένει ασαφής και αντιφατική.
- Η ΕΕ έχει θέσει στόχο αυτοάμυνας έως το 2030, αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ζητούν από την Ευρώπη να αναλάβει την πλειονότητα των συμβατικών αμυντικών δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ, από τις πληροφορίες έως τους πυραύλους, έως το 2027. Η απαίτηση αυτή, που κοινοποιήθηκε από αξιωματούχους του Πενταγώνου σε διπλωμάτες στην Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα, θεωρείται μη ρεαλιστική από ορισμένους Ευρωπαίους αξιωματούχους, όπως μεταδίδει το Reuters.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των μακροχρόνιων πιέσεων των ΗΠΑ προς τους Ευρωπαίους συμμάχους για μεγαλύτερη συνεισφορά στην κοινή άμυνα, μια συζήτηση που εντάθηκε σημαντικά μετά την διευρυμένη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Η μετατόπιση του αμυντικού βάρους από τις ΗΠΑ στα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ θα άλλαζε δραματικά τον τρόπο λειτουργίας της μεταπολεμικής συμμαχίας.
Η νέα προθεσμία του Πενταγώνου και οι προειδοποιήσεις
Αξιωματούχοι του Πενταγώνου ενημέρωσαν διπλωμάτες στην Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιθυμούν η Ευρώπη να αναλάβει την πλειονότητα των συμβατικών αμυντικών δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ έως το 2027. Αυτές οι δυνατότητες περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα, από τις πληροφορίες και την επιτήρηση έως τους πυραύλους και τα στρατεύματα. Το μήνυμα, όπως αναφέρουν πέντε πηγές που είναι ενήμερες για τη συζήτηση, συμπεριλαμβανομένου ενός Αμερικανού αξιωματούχου, μεταφέρθηκε σε συνάντηση προσωπικού του Πενταγώνου που επιβλέπει την πολιτική του ΝΑΤΟ με πολλές ευρωπαϊκές αντιπροσωπείες.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι τόνισαν ότι η Ουάσιγκτον δεν είναι ακόμη ικανοποιημένη με την πρόοδο που έχει σημειώσει η Ευρώπη στην ενίσχυση των αμυντικών της ικανοτήτων από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Προειδοποίησαν τους Ευρωπαίους ομολόγους τους ότι εάν η προθεσμία του 2027 δεν τηρηθεί, οι ΗΠΑ ενδέχεται να σταματήσουν να συμμετέχουν σε ορισμένους μηχανισμούς συντονισμού άμυνας του ΝΑΤΟ. Αυτή η προειδοποίηση έχει προκαλέσει ανησυχία σε ορισμένους αξιωματούχους του Καπιτωλίου, όπως δήλωσε ένας Αμερικανός αξιωματούχος.
Οι προκλήσεις για την Ευρώπη και η αμφισβήτηση της προθεσμίας
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους Ευρωπαίους αξιωματούχους είναι ότι η προθεσμία του 2027 θεωρείται ευρέως ως μη ρεαλιστική, ανεξάρτητα από τον τρόπο μέτρησης της προόδου. Όπως επισημαίνουν πολλοί, η Ευρώπη χρειάζεται κάτι παραπάνω από χρήματα και πολιτική βούληση για να αντικαταστήσει ορισμένες κρίσιμες αμερικανικές δυνατότητες σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Μεταξύ άλλων προκλήσεων, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις στην παραγωγή στρατιωτικού εξοπλισμού που προσπαθούν να αγοράσουν. Ακόμη και αν οι Ευρωπαίοι παραγγείλουν σήμερα ορισμένα από τα πιο πολύτιμα αμερικανικά όπλα και συστήματα άμυνας, η παράδοση θα απαιτούσε χρόνια.
Επιπλέον, οι ΗΠΑ συνεισφέρουν δυνατότητες που δεν μπορούν απλώς να αγοραστούν, όπως μοναδικές πληροφορίες, επιτήρηση και αναγνώριση, οι οποίες έχουν αποδειχθεί κρίσιμες για την πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας. Ένας αξιωματούχος του ΝΑΤΟ, μιλώντας για τη συμμαχία, δήλωσε ότι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι έχουν αρχίσει να αναλαμβάνουν μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλεια της ηπείρου, αλλά δεν σχολίασε την προθεσμία του 2027. «Οι σύμμαχοι έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη να επενδύσουν περισσότερο στην άμυνα και να μετατοπίσουν το βάρος στην συμβατική άμυνα» από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη, πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Η στάση της κυβέρνησης Τραμπ και οι αντιφάσεις
Δεν είναι σαφές αν η προθεσμία του 2027 αντιπροσωπεύει τη θέση της κυβέρνησης Τραμπ ή μόνο τις απόψεις ορισμένων αξιωματούχων του Πενταγώνου, καθώς υπάρχουν σημαντικές διαφωνίες στην Ουάσιγκτον σχετικά με τον στρατιωτικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίσουν οι ΗΠΑ στην Ευρώπη. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν γενικά αποδεχθεί την απαίτηση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αναλάβουν περισσότερες ευθύνες για την ασφάλειά τους, δεσμευόμενες σε μεγάλες αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες.
Ωστόσο, η στάση του Τραμπ στο ΝΑΤΟ έχει υπάρξει συχνά αντιφατική. Κατά την προεκλογική εκστρατεία του 2024, ο Τραμπ επέκρινε συχνά τους Ευρωπαίους συμμάχους, δηλώνοντας μάλιστα ότι θα ενθάρρυνε τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να εισβάλει σε χώρες του ΝΑΤΟ που δεν ξοδεύουν το δίκαιο μερίδιό τους στην άμυνα. Αντίθετα, στην ετήσια σύνοδο κορυφής των ηγετών του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο, ο Τραμπ επαίνεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες για τη συμφωνία τους σε ένα αμερικανικό σχέδιο για την αύξηση του ετήσιου στόχου αμυντικών δαπανών των κρατών μελών στο 5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.
Τους τελευταίους μήνες, ο Τραμπ έχει ταλαντευτεί μεταξύ μιας σκληρότερης γραμμής έναντι της Ρωσίας και, πιο πρόσφατα, μιας προθυμίας να διαπραγματευτεί με τη Μόσχα για τη σύγκρουση στην Ουκρανία. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν εκφράσει παράπονα ότι παραγκωνίστηκαν σε μεγάλο βαθμό από αυτές τις διαπραγματεύσεις. Ο Υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Κρίστοφερ Λάνταου, δήλωσε σε συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ αυτή την εβδομάδα ότι ήταν «προφανές» πως οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για την άμυνα της Ευρώπης, προσθέτοντας ότι «η δική μας Διοίκηση εννοεί αυτά που λέει».
Η επόμενη μέρα για την ευρωπαϊκή άμυνα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως στόχο να καταστήσει την ήπειρο έτοιμη να αμυνθεί έως το 2030, δηλώνοντας ότι πρέπει να καλύψει κενά στις αεράμυνες, τα drones, τις δυνατότητες κυβερνοπολέμου, τα πυρομαχικά και άλλους τομείς. Ωστόσο, αξιωματούχοι και αναλυτές επισημαίνουν ότι ακόμη και αυτή η προθεσμία του 2030 είναι εξαιρετικά φιλόδοξη. Η απαίτηση των ΗΠΑ για το 2027 προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο πίεσης και αβεβαιότητας, αναγκάζοντας την Ευρώπη να επιταχύνει τις προσπάθειές της εν μέσω ενός πολύπλοκου γεωπολιτικού τοπίου και των συνεχιζόμενων συζητήσεων για την Ουκρανία.
