- Ο Ζελένσκι δηλώνει έτοιμος για εκλογές, αλλά ζητά εγγυήσεις ασφάλειας από συμμάχους.
- Ο στρατιωτικός νόμος και οι σφοδρές μάχες αποτελούν τα κύρια εμπόδια.
- Εκατομμύρια εκτοπισμένοι και στρατιώτες αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψηφοφορία.
- Η Ρωσία αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ζελένσκι μετά τη λήξη της θητείας του.
- Ο Ζελένσκι παραμένει δημοφιλής, με τον Βαλέρι Ζαλούζνι να είναι ο μόνος σοβαρός αντίπαλος.
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε σήμερα ότι είναι έτοιμος να διεξαγάγει εκλογές, μια βασική απαίτηση τόσο της Μόσχας όσο και της Ουάσιγκτον. Ωστόσο, έθεσε ως απαράβατο όρο την εξασφάλιση της ασφάλειας της ψηφοφορίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους Ευρωπαίους συμμάχους του Κιέβου. Η δήλωση αυτή έρχεται εν μέσω σφοδρών μαχών και σημαντικών προκλήσεων που καθιστούν τη διεξαγωγή εκλογών εξαιρετικά δύσκολη.
Η δήλωση του Ουκρανού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι για τη διεξαγωγή εκλογών αποτελεί μια κομβική εξέλιξη, καθώς έρχεται ως απάντηση σε πιέσεις τόσο από τη Μόσχα όσο και από την Ουάσιγκτον. Το ζήτημα της νομιμότητας του Ζελένσκι, του οποίου η θητεία έληξε τον Μάιο του 2024 σύμφωνα με τη Ρωσία, έχει αναδειχθεί σε σημαντικό διπλωματικό αγκάθι, με τον Ντόναλντ Τραμπ να επικρίνει επίσης την έλλειψη εκλογών, όπως δημοσιεύτηκε την Τρίτη, 3 Δεκεμβρίου.
Οι προϋποθέσεις του Ζελένσκι και η νομιμότητα των εκλογών
Ο Πρόεδρος Ζελένσκι, σύμφωνα με το Reuters, δήλωσε ότι είναι διατεθειμένος να προχωρήσει σε εκλογές, εφόσον οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του Κιέβου εγγυηθούν την ασφάλεια της ψηφοφορίας. Έδωσε ένα πιθανό χρονικό πλαίσιο δύο έως τριών μηνών για τη διεξαγωγή τους. Ωστόσο, η Ουκρανία βρίσκεται υπό στρατιωτικό νόμο από τον Φεβρουάριο του 2022, ο οποίος απαγορεύει ρητά τη διεξαγωγή εκλογών. Η Ρωσία, από την πλευρά της, έχει επανειλημμένα υποστηρίξει ότι ο Ζελένσκι είναι παράνομος, καθώς η θητεία του έληξε τον Μάιο του 2024, καθιστώντας τον, κατά την άποψή της, ανίκανο να υπογράψει ειρηνευτικές συμφωνίες εκ μέρους της Ουκρανίας.
Τα τεράστια εμπόδια στη διεξαγωγή της ψηφοφορίας
Οι προκλήσεις για τη διεξαγωγή ελεύθερων και δίκαιων εκλογών στην Ουκρανία είναι πολυάριθμες και εξαιρετικά σοβαρές. Οι μάχες μαίνονται σε ένα μέτωπο άνω των 1.200 χιλιομέτρων στην ανατολική, νότια και βόρεια Ουκρανία, με εκατοντάδες ρωσικά drones και πυραύλους να πλήττουν τακτικά πόλεις μακριά από την πρώτη γραμμή. Επιπλέον, οι ρωσικές επιθέσεις στον ενεργειακό τομέα έχουν προκαλέσει διακοπές στην ηλεκτροδότηση, γεγονός που θα καθιστούσε την οργάνωση της ψηφοφορίας ακόμη πιο δύσκολη. Ο Αντόν Χρουσέτσκι, εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου Κοινωνιολογίας του Κιέβου, αναφέρει ότι η πλειονότητα των Ουκρανών αντιτίθεται στην ιδέα των εκλογών εν καιρώ πολέμου, επικαλούμενος πρόσφατα αποτελέσματα δημοσκοπήσεων.
Αυτό που ανησυχεί τους πολιτικούς αναλυτές είναι η πρακτική αδυναμία να διασφαλιστεί η ακεραιότητα μιας τέτοιας διαδικασίας υπό συνθήκες πολέμου. Ο Βολοντίμιρ Φεσένκο, πολιτικός αναλυτής, υπογράμμισε ότι μια εκεχειρία στον αέρα αποτελεί ένα ζωτικής σημασίας πρώτο βήμα για οποιαδήποτε σκέψη περί ψηφοφορίας. Εκτιμά ότι θα απαιτηθούν περίπου έξι μήνες για τη δημιουργία του απαραίτητου νομοθετικού πλαισίου, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου νόμου που θα καθορίζει το χρονοδιάγραμμα, τους κανόνες και τις διαδικασίες.
Προτεινόμενο Εκλογές Χονγκ Κονγκ: Χαμηλή συμμετοχή αναμένεται εν μέσω πένθους για την πολύνεκρη πυρκαγιά
Οι προκλήσεις για τους εκατομμύρια Ουκρανούς ψηφοφόρους
Εκατομμύρια Ουκρανοί θα αντιμετωπίσουν σημαντικές προκλήσεις στην άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος. Τα στοιχεία δείχνουν ότι πάνω από 4,3 εκατομμύρια Ουκρανοί είχαν καθεστώς προσωρινής προστασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση στα τέλη του 2025. Για να μπορέσουν να ψηφίσουν, το Κίεβο θα πρέπει να οργανώσει εκατοντάδες εκλογικά κέντρα σε όλη την Ευρώπη, μια τιτάνια προσπάθεια. Επιπλέον, περισσότεροι από τέσσερα εκατομμύρια Ουκρανοί είναι εγγεγραμμένοι ως εσωτερικά εκτοπισμένοι. Η καταγραφή όλων αυτών των ατόμων θα ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα που απαιτεί χρόνο και πόρους. Περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι υπηρετούν στις αμυντικές δυνάμεις της Ουκρανίας, και η οργάνωση μιας ελεύθερης και δίκαιης ψηφοφορίας στην πρώτη γραμμή θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη, ενδεχομένως απαιτώντας νομοθετικές αλλαγές. Τέλος, εκτιμάται ότι 4,5 εκατομμύρια ενήλικες Ουκρανοί παρέμειναν σε ρωσοκρατούμενες περιοχές το 2024, με τη Ρωσία να ελέγχει περίπου το 19% του ουκρανικού εδάφους. Το Κρατικό Μητρώο Εκλογέων θα χρειαστεί επίσης να επικαιροποιήσει τα αρχεία του.
Το πολιτικό τοπίο και οι πιθανότητες επανεκλογής
Παρά τις δυσκολίες, ο Πρόεδρος Ζελένσκι θα είχε ισχυρές πιθανότητες επανεκλογής, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις του Διεθνούς Ινστιτούτου Κοινωνιολογίας του Κιέβου. Η δημοτικότητά του, η οποία ήταν περίπου 90% στην αρχή του πολέμου, έχει μειωθεί στο μέσο 50%, σύμφωνα με τις ίδιες δημοσκοπήσεις. Πολιτικοί αναλυτές και δημοσκόποι αποδίδουν τη μείωση αυτή σε ένα μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς στον ενεργειακό τομέα, όπως αυτό που οδήγησε σε αιτήματα του Ζελένσκι για άμεση ανανέωση εποπτικών συμβουλίων. Παρόλα αυτά, ο Ζελένσκι παραμένει ο πρώτος σε προτίμηση μεταξύ όλων των παραδοσιακών πολιτικών. Ο Βαλέρι Ζαλούζνι, πρέσβης της Ουκρανίας στη Βρετανία και πρώην αρχηγός του στρατού, είναι ο μόνος υποψήφιος που θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή απειλή για τον Ζελένσκι. Ο Ζαλούζνι δεν έχει ακόμη δηλώσει πολιτικές φιλοδοξίες, τονίζοντας ότι εν μέσω πολέμου, η εστίαση πρέπει να είναι στην υπεράσπιση της χώρας.
Η επόμενη μέρα για την Ουκρανία
Η προοπτική διεξαγωγής εκλογών στην Ουκρανία, αν και αποτελεί σημαντικό αίτημα από διεθνείς παράγοντες, αντιμετωπίζει ανυπέρβλητα εμπόδια όσο ο πόλεμος συνεχίζεται. Η εξασφάλιση της ασφάλειας, η δημιουργία του νομικού πλαισίου και η δυνατότητα συμμετοχής για εκατομμύρια εκτοπισμένους και στρατιώτες, καθιστούν το εγχείρημα εξαιρετικά περίπλοκο. Η απόφαση για το αν και πότε θα γίνουν εκλογές θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την πολιτική σταθερότητα και τη διεθνή θέση της Ουκρανίας τα επόμενα χρόνια.
