- Η Επιτροπή του ΟΗΕ κάλεσε Βρετανία και Μαυρίκιο να μην επικυρώσουν τη συμφωνία για τα νησιά Τσάγκος.
- Η συμφωνία μεταβιβάζει την κυριαρχία στον Μαυρίκιο, αλλά η Βρετανία διατηρεί τη βάση στην Ντιέγκο Γκαρσία.
- Υπάρχουν ανησυχίες ότι η συμφωνία διαιωνίζει παραβιάσεις δικαιωμάτων των εκτοπισμένων κατοίκων.
- Οι κάτοικοι των Τσάγκος εκτοπίστηκαν βίαια τη δεκαετία του 1960 και του 1970.
- Το Διεθνές Δικαστήριο είχε ήδη ζητήσει την επιστροφή των νησιών στον Μαυρίκιο το 2019.
Η Επιτροπή του ΟΗΕ για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων κάλεσε τη Δευτέρα τη Βρετανία και τον Μαυρίκιο να μην επικυρώσουν τη συμφωνία για το μέλλον των νησιών Τσάγκος στον Ινδικό Ωκεανό. Η επιτροπή εκφράζει την ανησυχία ότι η συμφωνία κινδυνεύει να διαιωνίσει μακροχρόνιες παραβιάσεις των δικαιωμάτων των κατοίκων, ιδίως όσον αφορά την επιστροφή τους στις πατρογονικές τους εστίες.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς ιστορίας διαφωνιών και διπλωματικών πιέσεων σχετικά με τα νησιά Τσάγκος, με την διεθνή κοινότητα να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις. Η επικείμενη επικύρωση της συμφωνίας μεταξύ Βρετανίας και Μαυρικίου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, καθώς πολλοί φοβούνται ότι δεν επιλύει ουσιαστικά το ζήτημα των δικαιωμάτων των εκτοπισμένων κατοίκων.
Οι όροι της συμφωνίας και οι ανησυχίες του ΟΗΕ
Όπως μεταδίδει το Reuters, η συμφωνία, η οποία επετεύχθη τον Μάιο του τρέχοντος έτους έπειτα από πολυετείς συνομιλίες, προβλέπει τη μεταβίβαση της κυριαρχίας των νησιών στον Μαυρίκιο. Ωστόσο, επιτρέπει στη Βρετανία να διατηρήσει τον έλεγχο της στρατηγικά σημαντικής αεροπορικής βάσης των ΗΠΑ-Ηνωμένου Βασιλείου στο μεγαλύτερο νησί, την Ντιέγκο Γκαρσία, βάσει μακροπρόθεσμης μίσθωσης. Η Επιτροπή του ΟΗΕ για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων, η οποία συνεδρίασε στη Γενεύη αυτόν τον μήνα, εξέφρασε την ανησυχία της ότι η συμφωνία «ρητά εμποδίζει την επιστροφή του λαού των Τσάγκος» στις πατρογονικές του εστίες στο νησί Ντιέγκο Γκαρσία. Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους νομικούς κύκλους είναι ότι η συμφωνία δεν αναγνωρίζει επίσημα τις παρελθούσες αδικίες, δεν προβλέπει πλήρη αποζημίωση για τις βλάβες, ούτε επιτρέπει στα νησιά να διατηρήσουν τη διακριτή πολιτιστική τους κληρονομιά.
Το ιστορικό των παραβιάσεων και οι διεθνείς πιέσεις
Προτεινόμενο Η Αυστραλία επιβάλλει κυρώσεις σε τέσσερις αξιωματούχους των Ταλιμπάν για την κατάσταση των ανθρώπινων δικαιωμάτων
Η ιστορία των νησιών Τσάγκος χαρακτηρίζεται από τον βίαιο εκτοπισμό έως και 2.000 κατοίκων από το αρχιπέλαγος τη δεκαετία του 1960 και του 1970. Πολλοί από αυτούς κατέληξαν στη Βρετανία, ενώ ορισμένοι έχουν ζητήσει το δικαίωμα επιστροφής στις πατρογονικές τους εστίες. Το 2019, το Διεθνές Δικαστήριο κάλεσε τη Βρετανία να επιστρέψει τα νησιά στον Μαυρίκιο, υπογραμμίζοντας την παράνομη φύση του εκτοπισμού. Το Λονδίνο έχει έκτοτε αναγνωρίσει ότι η απομάκρυνση των κατοίκων των Τσάγκος ήταν «βαθιά λάθος και λυπηρή». Η Βρετανία και ο Μαυρίκιος, μαζί με περίπου 180 άλλα κράτη, είναι συμβαλλόμενα μέρη στη νομικά δεσμευτική Σύμβαση του 1965 για την Εξάλειψη Όλων των Μορφών Φυλετικών Διακρίσεων, την οποία εποπτεύει η Επιτροπή του ΟΗΕ. Οι διπλωματικές τους αποστολές στη Γενεύη δεν απάντησαν αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό.
Η επόμενη μέρα και οι συστάσεις της Επιτροπής
Η απόφαση της Επιτροπής εκδόθηκε στο πλαίσιο του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης της, το οποίο συζητά επείγοντα ζητήματα για τον περιορισμό των παραβιάσεων των συνθηκών και την αποτροπή της κλιμάκωσής τους σε συγκρούσεις. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών έχει προειδοποιήσει και στο παρελθόν για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως στην περίπτωση της επιτήρησης ψηφοφόρων ενόψει των εκλογών στη Μιανμάρ. Η Επιτροπή καλεί τα μέρη να «συνεχίσουν να συνεργάζονται» για να τερματίσουν τη βλάβη που υπέστη ο λαός των Τσάγκος και τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων του. Η επιβράδυνση των επιστροφών προσφύγων, όπως συμβαίνει και με τους Σύριους πρόσφυγες λόγω της μείωσης της παγκόσμιας χρηματοδότησης, αναδεικνύει την ευρύτερη πρόκληση της διαχείρισης των εκτοπισμένων πληθυσμών και της διασφάλισης των δικαιωμάτων τους παγκοσμίως.
